Elizabeth Bravo: «Bioaniztasuna merkantzia bihurtu da»
Badago, egon, bioaniztasunari buruzko nazioarteko hitzarmen bat. Ez dakit herrialde askok ala gutxik izenpetu duten...
Baita nazioartean garrantzi gehien dutenek ere? Edo honetan ere, AEB kanpo dago?
Hala ere, sarritan esaten denez, hitzarmena sinatu bai, baina bete egiten da?
Itxuraz behintzat, sinesgaitza da halako zerbait patentatu ahal izatea...
Haziak ere patentatzen dira, orduan...
Orduan, aipatu duzun patente-sistema horrek zer ondorio dakarkio nekazariari? Dagoeneko ezin ditu erabili, beti erabili dituen haziak?
Zu elikagai transgenikoetan aditua zara, eta gai hori guztiz lotuta dago esaten ari garen honekin, ezta?
Beraz, beti daude patentatuta eta enpresek dirutza izugarriak irabazten dituzte.
Bestalde, jabego intelektuala eta transgenikoak hertsiki lotuta daude, pakete modura baitatoz. Konparazio baterako, soja transgenikoak glifosato izeneko herbizida bat jasan dezake. Herbizida horrek Round Up dauka izen komertziala, eta Monsanto enpresak ekoizten du. Soja transgeniko haziaren patentea daukan enpresa berak, hain zuzen ere. Irabazi izugarriak lortzen dituzte, nekazariek biak erosten dituztelako: hazia eta glifosatoa. Izan ere, Monsantok askoz gehiago irabazten du herbizida salduz haziak salduz baino. Munduan gosea saihesteko egiten omen dira transgenikoak, baina izatez enpresen irabaziak handitzeko egiten dira. Hala, Hego Amerikan izugarri zabaldu da soja transgeniko laborantza; Argentinan, diotenez, soja guztiaren %98 inguru da transgenikoa. Gainera, beste labore batzuen lekua hartu du, eta 17 milioi hektarea betetzen ditu dagoeneko. Eta Argentina ez da munduko transgeniko ekoizlerik handiena. AEB da.
Esaterako?
Eta ondo dakigu zer ondorio izan dezakeen horrek gure osasunean?
Kontua da ikerketa batzuek agerian uzten dutela osasunari egiten zaion kaltea. Arazo nagusia finantzaketarik eza da; ez dago halako ikerketak buru-belarri egiten dituen erakunderik, Norvegiako institutu bat izan ezik. Haiek hainbat ikerketa interesgarri hasi dituzte transgenikoen eraginari buruz. Berbarako, konturatu egin dira transgeneak ugaztun zeluletan sar daitezkeela, ezin gerta zitekeela esaten zen arren. Horrek ondorio larriak izan ditzake.
Badakigu zer jaten dugun, transgenikoa izan ala ez?
Lau mila karaktere ditut kontatu behar dudana kontatzeko. Esan behar ditut gauzak argi, zehatz, soil, eta ahalko banu polit, elegante, egoki. Baga, biga, higa. Milimetrikoki neurtu beharra dut, erregelaz markatu agitazioa non amaitzen den eta propaganda non hasi. Literarioki,... [+]
Euskorpora elkartearen eta Euskorpus proiektuaren abiatzeak hautsak harrotu ditu. Pello Otxandiano EH Bilduko Eusko Legebiltzarreko oposizio buruak Euskorpusena akatsa dela uste du, "ezjakintasuna edo estrategia klientelarra". EH Bilduk galdera sorta egin du... [+]
LGTBIQ+ banderaren itzalpean eta mezu eta doinu antifaxistez inguratuta jarri du karpa Voxek.
Diario de Noticias de Álava (DNA) egunkariko langileak sinadura greban daude, eta aspaldi ari dira beren lan baldintza “miserableak” eta horiek kazetaritzaren kalitatean duen eragina salatzen. 2013tik soldatak izoztuta dituzte, eta ordutik erosahalmenaren %30... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Ibon galdezka etorri zait Bizibaratzea.eus webguneko kontsultategira. Uda aurre horretan artoa (Zea mays) eta baba gorria (Phaseolus vulgaris) erein nahi ditu. “Arto” hitza grekotik dator eta oinarrizko jakia esan nahi du, artoa = ogia; arto edo panizo edo mileka... [+]
Nekazal eremu lehor baten erdian ageri da putzua. Txikia da tamainaz, eta ez oso sakona. Egunak dira euririk egiten ez duela, baina oasi txiki honek oraindik ere aurretik bildutako urari eusten dio. Gauak eremua irentsi du eta isiltasunaren erdian kantu bakarti bat entzun da... [+]
Zuhaitza esnatzear dago, kimuak ageri dira adarretan. Gutxi falta da loraldirako, laster aro berria hasiko du, indarberrituta.
Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]