argia.eus
INPRIMATU
Bizitza paraleloak
Nagore Irazustabarrena Uranga @irazustabarrena 2021eko uztailaren 19a
Washington (AEB), 1960. John Fitzgerald Kennedy AEBetako presidente izendatu zuten. Abraham Lincoln, aldiz, zehazki 100 urte lehenago, 1860an iritsi zen Etxe Zurira.

Biak arrazoi antzekoengatik sartu ziren historian: unerik gorenean hil zituzten, AEBetako presidente zirela, eta, euren herria tentsio sozial handiko garaitan zenean, askatasun zibilen aldeko politikaren ordezkari izan ziren. Gerra zibil odoltsua irabazi ondoren, esklabutzari amaiera emateagatik da ezagun Lincoln; Kennedy, aldiz, lege segregazionisten aurkako mugimenduaren bultzatzailetzat dauka askok. Mito bihurtuak, seguruenik izan zirena baino hobeak eta idealistagoak irudikatu dituzte gerora.

Baina ezaugarri orokor hauetaz gain, xehetasunetara jotzen badugu, hainbat antzekotasun bitxi topatuko dugu. Esan dugu biak mende bateko aldearekin iritsi zirela boterera. Bada bi presidenteek semea galduko zuten Etxe Zurian bizi ziren bitartean. Biak ostiralez hil zituzten eta bien emazteak eurekin zeuden une horretan.

Lincoln presidentea hil ondoren, Andrew Johnson izan zen postuan ordezkatu zuena; Kennedyren kasuan, Lyndon Johnson izan zen presidente berria. Gainera Abraham Lincolnen idazkariak Kennedy zuen abizena eta J. F. Kennedyrenak, nola ez, Lincoln. Boothek lortu baino lehen, presidente abolizionista hiltzeko beste saiakera bat ere izan zen 1861ean, baina Kennedy superintendenteak saihestu zuen, konplotaren bultzatzaileak atxilotuz.

Bien hiltzaileek euren hiru izenak erabiltzen zituzten eta horrela ezagutuko zituzten ondoren ere: John Wilkes Booth-ek hil zuen Lincoln eta Kennedy, berriz, Lee Harvey Oswald-ek. Lehena 1839an jaio zen eta bestea 1939an. Biak AEBetako hegoaldekoak ziren eta epaituak izan baino lehen hil zituzten; horretarako, bi kasuetan, Colt errebolberrak erabili zituzten hiltzaileen hiltzaileek.

Abraham Lincoln Ford antzokian hil zuten bitartean, Kennedy Ford markako auto batean zihoan 1963ko azaroaren 22an Dallasko kaleetan tirokatu zutenean. Eta ez zen edozein Ford hurrengo egunean mundu osora zabaldu zen argazkian ageri zena; Ford Lincoln bat baizik.

Eta azken bitxikeria bat ere topatu dute halako kontuetan denbora galtzen dutenek: hil baino astebete lehenago Lincoln Monroe hirian (Maryland) izan zen. Eta zurrumurruek diote, hil aurreko astean, Kennedy Marilyn Monroerekin izan zela.

Bien artean, hala ere, bazen ezberdintasun bat: Lincoln Alderdi Errepublikarreko burua zen, Kennedy Alderdi Demokratakoa. Baina bien artean alde handiegia dagoenik ere ezin da esan.


Arrastoak

HOMERO bizar zuriko poeta itsu moduan irudikatu ohi da, baina bere nortasunaren frogarik ez da gaurdaino topatu, bere biografia orri zuria da. Non jaio zen, bere benetako izena zein zen, pertsona erreala ote zen eta berari egotzi ohi zaizkion obrak pertsona bakar batek idatzi ote zituen eztabaidatu da, besteak beste, luzaroan.

Andrew Dalby historialari eta hizkuntzalari britainiarrak irailean liburu bat argitaratu du, rapsoda greziarraren sexua zalantzan jarriz. Orain arte gizonezkotzat hartu da Homero, baina Dalbyk bestelako iritzia du: bere ustez, Iliada eta Odisea emakume batek idatziak dira, «istorioak gizonezkoen ikuspuntutik aldentzen den angelu batetik kontatzen dituelako, sakontasun handiagoz, eta emakumezko pertsonaien sentimendu eta arrazoiak hobeto ulertzen ditu».