argia.eus
INPRIMATU
Makina bat kontu
Joxerra Aizpurua Sarasola 2021eko uztailaren 19a

Txorien kantuen zergatia jakin nahian

Gizakion kasuan, hizkuntza ez da senarekin lotzen, ikaskuntzarekin baizik. Txorien kasuan aldiz, orain arte kantua senarekin lotu izan da. AEBetako Duke unibertsitateko Erich Jarvis-ek zuzendutako ikerlari taldeak, ordea, txorien kantua ikaskuntzaren ondorio dela frogatu nahi du.

Horretarako, Zebra txirriskila (Taeniopygia guttata) izeneko txoria erabili dute laborategian eta kantuari lotutako hogeita hamar bat gene aurkitu dituzte. Hauek aurkitu ahal izateko, 4.000 gene inguru arakatu dituzte ADN adierazle baten bidez eta kantatzeko unean hogeita hamaika genetan jarduera hazi eta beste bitan gutxitu egiten dela ikusi dute. Gene horien zeregina oso desberdina da; batzuek proteinak garraiatzen dituzte, beste batzuek komunikazio lanak burutzen dituzte, eta abar.

Dena den, ikertzaileen ustez, orain arte topatutako geneak kantatzeko parte hartzen dutenen zati txiki bat baino ez dira. Hala, Genomikarekin zerikusia duten tresnak erabiliz, ikerketaren hurrengo helburua topatutako hogeita hamahiru geneen eragina zehaztea izango da.


Hego eta Ipar Euskal Herriko ezberdintasun ekologikoak

Euskal Herria osatzen duten lurraldeetan lege desberdinak eta itxuraz kontrajarriak aplikatzen dira antzeko jardueretarako. Oraingoan, bi adibide emango ditugu.

Eusko Jaurlaritzak etxetresna elektriko zaharrak energia gutxiago kontsumitzen duten etxetresna berriekin ordezkatzeko, diru laguntzen sistema ezarri zuen eta dakigunez, etxetresna elektriko ugari aldatu dira. Hego Euskal Herriko biztanleei inbertsioa egitera bultzatzen zaie, beti ere helburua energia aurreztea delarik. Ipar Euskal Herrian eta Frantzian oro har, berriz, zerga berri bat ezarriko da urte honen amaieran etxetresna berria erosten dutenentzat. Zerga horren bidez, etxetresna zaharrak birziklatzeko sistemak hobetu nahi dira. Beraz, kasu honetan «zaborra»ri probetxua atera nahi zaio.

Beste adibidea urarena da. Ipar Euskal Herrian uraren prezioa elektrizitatearen adinakoa da ia eta Hego Euskal Herrian ia-ia «doakoa», nahiz eta dagoeneko Administrazioak iragarri duen ur gastuen kontrolerako politika ezarriko duela.