«Berriozar berezko izaera duen herria da. Politikarako jende asko eman duena: Pernando Barrena, Jaime Iribarren, Felix Puyo... Horiek gurekin hasi ziren. Egun harremanik ez dugu, hori da txarrena», diosku Jimenezek.
Politikan hasi zenean baino maila altuagoan ari dela kontziente da: «Politikaren kontzeptua aldatu gabe hala ere. Printzipioak gordez gero bizi beharreko eboluzioa da: gaztetan iraultzaileago eta helduaroan lasaiago aritzea».

EAk hogei urte ditu eta Aralarrek lau. EAren planteamenduak errespetatzen ditugu, baina jarrera berriak ekarri dituena Aralar da. Gure helburuetako bat jarrera mugiezinak aldatzea da. 25 urtez bakoitza bere lubakian ia batere mugitu gabe egon gara eta hori apurtzen saiatzen ari gara. EAk esperientzia duela dio, egia da, guk aldiz politikaren eztabaidan kontzeptu berriak sartzeko gauza garela erakusten ari gara.

Na-Bai koalizioaren kontzeptua pixka bat berria da. Esaterako, independenteek koalizio normal batean ohi ez duten lekua daukate. Alabaina, Na-Bairen ekarpen handienak alderdienak dira. Alegia, ez da tartaren banaketa kontua, aurrerantzean hartuko diren erabakiak alderdien bermeaz izango dira. Madrilerako Uxue Barkos izendatu genuen, independentea, orain berriz eman beharreko urratsa eman dugu, bestela ez litzateke logikoa izango.

NEBek ez duelako nahi. Hiruzpalau aldiz gurekin aritzeko aukera eskaini diogu. NEB ez da Baskongadetako EB. Nafarroak edota Euskal Herriak erabakitzeko duen eskubidea ez du berdin planteatzen hemen edo EAEn. NBEek ez du erraza Na-Bairen planteamenduekin bat egitea. Edonola ere, hauteskundeen ondoren Na-Bairekin lan egiteko prest daudela esan digute.

Ondo ikusten dut aukera. Nafarroako Aralarrek eztabaidatu du eta agertutako jarrerak aldekoak dira. Kontziente gara apustua berria dela, agian berriegia ezker abertzalearen munduan, apustu mota hauen ohitura ez delako. Nafarroatik begiratua eta guk planteatu dugun bezala, interesgarria da.

Agian ez. Hasteko Nafarroako kideok ez dugulako eztabaida zehatz-mehatz landu behar. Araban eta Gipuzkoan eztabaida sakona dago eta jarrera ezberdinak daude, hori ondo dago. Gainera, hartu beharreko erabakia ez du zuzendaritzak hartu behar Batzar Nazionalak baizik. Eta aldekotasuna aho batekoa ez bada askoz hobe.

Batasunak hauteskundeetan izanen dela dio eta guk horixe nahi dugu. Euren indarra zein den ezagutu nahi dugu Na-Bairekin alderatzeko. Legez kanpo daude eta zilegi da hori esatea. Baina zilegi da ere Aralarrek azken urteetan egin duen lana onuragarria dela esatea, eta zilegi litzateke baita ere Aralarrek bere lana errentagarri egitea. Guk ordea Nafarroaren egoera kontuan hartu dugu eta Na-Bairen aldeko apustua egin dugu. Batasunak, berriz, gainerako abertzaleok egiten dugun ahalegina aintzat hartu baino, nahiago du bere esparrua bermatu. Jokabide horrek ezberdintzen ditu Batasuna eta Aralar.

Azken bi urteotan, Lizarberen -kritikoa- eta Chiviteren -garailea- sektoreak norgehiagoka aritu dira hautagaia nor bere aldera eramateko. Azkenik, Madrilen Fernando Puras aukeratu dute PSNren barne kohesioa ziurtatzeko. Erabaki batez Chivite hautagaia alboratu dute eta aldaketarako planteamendua indartu.

Diskurtso hori CDN nahiz UPNri botoak kentzeko darabil PSNk, noski. Esparru horretan borrokatzeko ezin du esan Na-Bairekin gobernatuko duela. PSNk ez ditu Na-Bairen esparruko botoak soilik bereganatu nahi, diskurtso horrekin, UPNri uzten diolako botoen esparru ia osoa. Uneon, PSN gure arerioa da, baina hauteskundeen ondoren aldaketa gauzatzeko akordioren bat lortu genezake.

Esparru horretan elementu berriak daude: CDN desagertu liteke. UPNk eta PSNk honen espazioa bere egin nahi dute. UPNk ez bide dauka garbi CDNrekin joatea edo ez, ordea. Antza, nahiago luke bere zerrendan CDNko hautagaiak independente bezala joatea. Noski, ez zuen espero hauteskundeei begira horren egoera larrian egotea eta beharbada CDNrekin koalizioa onartu beharko du. Beharrak derrigortzen duenean... Hala ere, UPNko sektore batek ez dio Juan Cruz Alliri UPN utzi eta CDN sortu izana erraz barkatzen.

Une delikatu honetan mahaia osatu beharko litzateke, berau finkatua ez izateak prozesu osoa zalantzan jartzen baitu. Batasunak arrazoi du mahaiaren osatze dinamika atzeratzen ari dela esatean. Egia esan, gu ez gara erabakigarriak zeregin horretan. PSOE eta Batasuna dira gako, gu prest gaude lehenbailehen konpromisoa hartzeko eta pausoak ematen hasteko. Mahaiaren rola ez dago definitua, baina prozesuaren koreografia markatzen du nolabait. Beraz, bete dezagun koreografiaren lana gutxienez, hori ere garrantzitsua baita. Hasteko, eseri eta has gaitezen hizketan, edukietan sartu gabe, oraingoz hori zaila delako.

Prozesu hauek konplikatuak dira. Guk gutxi dakigu -areago prozesua une larrian dela esaten den uneon- eta dauzkagun erreferenteekin hitz egiten dugu. Gu horretaz kontzienteak gara, dakiguna dakigu eta dugun informazioarekin ari gara. Ditugun datu objektiboekin azaldu dugu gure jarrera: espetxe politikari buruz ditugun datuekin, esaterako, ez baita ezer mugitu. Kale borroka berragertu da. Zapaterok irailean alderdiei prozesuaren berri emango ziela iragarri zuen, iraila badoa... Halako elementuek prozesua ez doala ondo adierazten dute, ezta prozesuaren tenpoa ere. Baina baliteke ere egoeraren eszenifikazio bat izatea bakoitzak bere lekua hartzeko, eta datorren astean Gobernuak oinarriak adostu dituztela esatea eta egoera aldatzea. Auskalo!

Batasunak mahai bakarra behar dela dio, baina ia beti Iparralde ahazten du. Mahai bakarra baina Hegoaldeari begira dago. Gu, mahai bakarra izatea posible balitz, bertan egongo ginateke, dudarik gabe. Baina, posible al da mahai bakarra? Nor eseriko da mahai horretan? Abertzaleak? Hori ez da normalizazio prozesu bat. Normalizazio prozesua mahaian adostu behar da guztien artean. PSN, CDN, UPN, UMP eta PS mahai bakar batean eseriko ote? Batasunari galdetu diogunean, hauxe dio: agian ez daude PSN eta PSE-EE, baina PSOE bai. Bada hori lortzen badute gu prest egonen gara egoteko. Tira, normalizazio prozesua aurrera eramateko errealista izan behar da, Nafarroan zaila bada mahaia sortzea, zer esanik ez Iparraldean.

Hau da, mahai bat eta gero mahai sektorialak osatzea? Ez da serioa. Nafarroan mahaia osatzen bada, erabakitzeko esparrua eztabaidatuko da baita prozesuaren erritmoak ere. Ez dut EAren jarrera egokia ikusten, leku guztietan egon nahi duela dirudi. Adibidez, Batasunarekin ondo egon nahi du mahai bakarra planteatuz. Biek errealitatera etorri behar dute ordea. Guk Iparraldean mahaia beharrezkoa dela diogu, eta Batera izan daitekeela mahaiaren abiapuntua. EAEn Nafarroan baino lehenago osa badaitezke, bada osatu dadila. Guk Nafarroan bermea eta kohesioa eskatzen dugu hasteko. EA, EAJ, Batasuna, Aralar... egongo gara mahaian, eta PSN, UPN eta CDN konbentzitzen baditugu, bada aurrera.