AHT eta agenda. 16 urte luze eta ilun igaro ostean, udaberritik hona AHTren auzia berpiztu dela esan dezakegu eta agenda politiko-mediatikoan gai zentralagotzat sumatu dugu. Agintariek diote kontsentsu instituzional nahikoa dela obrak hasteko, baina ekainaren 10ean Donostiako manifestaldi jendetsuan argi geratu zen moduan, oposizioa handituz doa informazioa -aurkakoen eskuetatik lorturikoa noski- zabaltzen den heinean. Gatazka iragarrita dago eta nekazarien, auzokideen, ekologisten eta gazteen aldetik ari da protesta antolatzen hondeamakinak hasten direnerako. Gatazka zerbitzaturik dago eta bai EAJko ordezkarien (Garraio Saila) zein EAkoen (Ingurumen Saila) aurpegietan harridura ikusi dugu gatazkaren iragarpena entzuten dutenean. Mehatxu legez interpretatzen dute konbate sozialaren logika arruntean oinarritzen dena. Non bizi dira?

Kalteak eta onurak. Esan berri digute EAEko populazioaren %80 baino gehiago ordezkatzen dutela, baina Urbinako herri kontsultak euren matematika ordezkagarriaren akatsak erakusten ditu. Zornotzako kasuan ikasi genuen partidu politikoen arteko lehia elektoralak eta herriko arazo sozio-politikoak ez direla arrazoi berdinetan neurtzen, horregatik ere Euskal Yren auzian ere herriari hitza eman behar zaio, interes kontrajarrien jokamoldeak ez baitira hain sinpleak. Gutxi batzuentzako 10 minutuen aurrezteak askorentzako zarata jasanezina edota baserriaren galera ekar lezake eta hor dago koska! Apur batzuentzat negozio borobila izan daitekeena diru publikoa profitatuz, garraio publiko eta sozialaren bazterketa suposa lezake ez baitaude errekurtso ekonomikoak eskaera guztiak asetzeko.

Arrazoiak. Ingurumen eta giza gatazkak ez datoz zerutik, eta ez dira modu artifizialean elikatzen interes politiko-ideologiko maltzurrei esker, tesi ofizial horiekin ez da ezer azaltzen. Aspaldiko partez iragarrita dago euskaldunak txapeldunak garela gure ingurumenaren aldeko defentsan (ikus Environmental Protest in Western Europe, Chris Rootes (arg.) Oxford U.P. 2003) eta Lemoiz, Itoiz edo Leitzaran gure herritik kanpo ere ezagunak egin dira. Hazkunde ekonomikoaren norabide bakarreko errepideak oztopoak aurkitzen ditu, jendeak bizi-mailari bizi-kalitatea aurrejartzen dionean eta azken 30 urteetako zerrenda luzea idatz zitekeen, non AHTkoa azken ginda dugun.

Italiako Val de Susan ikasi dugu mobilizazio xume bat, haran oso bateko hamar milaka lagunen kanpaina erraldoia bihur daitekeela. Han Abiadura Handiko nazioarteko proiektu bat kolokan jarri dute eta bide batez erakutsi dute borrokak, tokikoak eta kopurutsuak, baliotsuak direla interes ekonomiko eta politiko nagusiak gainditzeko. Eutsi gogor!