Makina bat kontu


Ingalaterra, padurak berreskuratzen

Europako hainbat lekutan, Euskal Herrian barne, oso ohikoa izan da itsasoari lurra kentzea eta horretarako sistema desberdinak erabili dira, dikeak edo murruak eraikitzea, adibidez. Oraingo honetan, ordea, alderantzizko prozesua jasan duen kasu bat aipatuko dugu.

Ingalaterrako Essex-en dagoen Wallasea irlako ia 113 hektarea estali ditu itsasoko urak eta horretarako 330 metro dike desegin behar izan dira.

Erabaki hori Britainiako Ingurumen Ministerioak (Defra) hartu du eta «Ingalaterrako beste hainbat lekutan gertatzen ari den paduren desagertzea orekatzeko» egin omen du.

Hemendik bost urte barru paduraren ekosistema berreskuratu ahal izango dela uste dute. Hau da, garai batean bizi ziren espezieak, hala nola moluskuak, karramarroak, arrainak eta txoriak, bertara itzuliko direla uste da. Padura horretan, inguruko espeziez gain hegazti migratzaile askok atsedena hartu ahal izango du.

1990. urtean Kenteko konderrian zegoen Lappel Bank padura babestua deuseztatu zuten, merkantziak garraiatzeko kaia eraikitzeko. Txorien babeserako elkarteak (RSPB) proiektu horren aurka egin zuen Europako Auzitegi Nagusiaren aurrean eta arrazoia Ingalaterrako Gobernuari eman zitzaion, irabaztearen truke padura bat berreskuratuko zuela adierazi zuenean.

Garai batean, Essex-en 35.000 hektarea padura zeuden, baina XVI. mendetik gaurdaino gizakia itsasoari lurra kentzen joan zaio eta une honetan 2.000 hektarea padura baino ez dira geratzen.


Ikusezin bihurtzeko oinarri teorikoa

Gizaki ikusezina filmetan azaldu denean zientzia fikzioarekin uztartu izan dugu ikusezintasunaren kontzeptua. Londresko Imperial Collegeko eta Dukeko Unibertsitateko ikerlari batzuen arabera, zerbait ikusezin bihurtzen duen materiala sortzerik izango da etorkizunean.

Zerbait ikusezin bihurtzeko leku batean argi uhinak eta uhin elektromagnetikoak kudeatu behar dira, deus ere izango ez balitz bezala. Aipatu ikerlariek eredu teoriko bat baino ez dute oraindik garatu, baina aurreratu dutenez, orain garapen praktiko bat egingo dute meta-materialak erabiliz.

Saiakera egingo dute eta lehenik argia eta uhin elektromagnetikoak nahi duten lekura bideratzen saiatuko dira. Teknologia hori arrakastatsua baldin bada, ikusezintasuna hurbilago egongo da. Ez dute datu gehiegirik eman, duten finantzazioak iturri militarra baitu eta militarrek ikerketak isilpean garatzea eskatu dute.

Beraz, irakurle, filtrazioen zain geratuko gara, istorio honen berri emateko.


Azkenak
2025-02-27 | Gedar
Presoak gerrara bidaltzen jarraitzen du Ukrainako Gobernuak

Jarritako kondenak barkatzearen truke, armadara batu da preso andana. Azken urtean, errekrutatze-legeak gogortu ditu gobernuak.


Arma nuklearren industria finantzatzen jarraitzen dute banku espainiarrek

Arma nuklearren produkzioarekin, mantentze lanekin eta modernizazioarekin loturak dituzten hainbat enpresa aztertu dituzte, eta horien artean agertzen dira BBVA, Santander bankua eta SEPI. 


Bioaniztasunarentzako finantzamenduak kudeatzeko egitura bat espero dute Hego hemisferioko estatuek

Iazko urriko bileran lortu ez zuten akordioa erdiestea espero dute COP16ko parte-hartzaileek, eta ostegun honetan dute gailurraren azken eguna. 2030. urtea bitartean, bioaniztasunaren alde 200.000 milioi dolar bideratzeko engaiamendua hartu zuten 2022ko COP15 gailurrean, eta... [+]


Hezkuntzan katalanaren biziraupena kolokan jar dezakeen galdetegia abian jarri da Valentzian

570.000 familiek euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren... [+]


Bergarako Txapa irrati libreak 40 urte bete ditu

Martxoaren 29an ospatuko dute irratiaren 40. urteurrena, musika, literatura eta tailerrak bilduko dituen Txapa Egunarekin.


2025-02-26 | Euskal Irratiak
“Gazteon herria” sortzeko bost proposamen plazaratu ditu Xuti Gaztek

"Ipar Euskal Herria gaztez odolusten ari da". Sail berriak sortu goi-mailako ikasketetan, etxebizitza sozialak egin gazteentzat edo aisialdia euskaraz bermatu… Hamabost proposamen konkretu egin ditu Xuti Gazte ezker abertzaleko gazte antolakundeak.


Plentziako Uribe Kosta BHIko ikasle-talde batek mezu “iraingarriak, matxistak eta homofoboak” zabaldu dituela salatu dute

Uribe Kosta BHI institutuko hainbat ikaslek salatu duenez, mezu "iraingarriak, matxistak eta homofoboak" jaso dituzte Batxilergoko beste ikaskide batzuengandik. Horrez gain, gaineratu dute mezuak irakasle bati ere bidali dizkiotela eta beste ikasle batzuen... [+]


Urruñako emakumeak, matxino eta biktima

Urruña, 1750eko martxoaren 1a. Herriko hainbat emakumek kaleak hartu zituzten Frantziako Gobernuak ezarritako tabakoaren gaineko zergaren aurka protesta egiteko. Gobernuak matxinada itzaltzeko armada bidaltzea erabaki zuen, zehazki, Arloneko destakamentu bat. Militarrek... [+]


Irakasleen mezua familiei: “Grebaren arrazoiak ez dira ekonomikoak bakarrik”

Aiaraldeko hainbat irakaslek mezua igorri diete ikasleen guraso eta familiei, dagoen informazio zurrunbiloan, grebarako arrazoiak modu pertsonalean azaltzeak euren borroka eta lanuztea hobeto ulertzeko balioko dielakoan.


Fernando Valladares:
“Oparotasuna zer den birdefinituta, ulertuko dugu zer dugun irabazteko”

Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]


Historia militarraren kontra, eta alde

Ezpatak, labanak, kaskoak, fusilak, pistolak, kanoiak, munizioak, lehergailuak, uniformeak, armadurak, ezkutuak, babesak, zaldunak, hegazkinak eta tankeak. Han eta hemen, bada jende klase bat historia militarrarekin liluratuta dagoena. Gehien-gehienak, historia-zaleak izaten... [+]


2025-02-26 | Elixabet Etchandy
Martxoaren 8ko, emazte langileak lehen lerrora!

Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]


2025-02-26 | El Salto-Hordago
Lanaren Ekonomia
Itunpeko eskolen gainkontzertazioaren aurka eta hezkuntza publikoaren aldeko borroka

Euskal hezkuntza sistemaren itunpeko eskolen gainkontzertazioa eta zentro pribatuen umeak hartzeko gaitasuna beherakada demografikoari eta biztanleriaren klase osaketari egokitu behar dira.


Bilboko kultur zerbitzuen pribatizazioaz hausnarketa partekatua sustatu nahi dute liburuzainek

Bilboko Udalak zerbitzu publikoak pribatizatzen jarraitzen duela salatu du Bilboko Liburuzainen kolektiboak, besteak beste, kulturari loturiko zerbitzuak. Horren harira, mahai-ingurua antolatu dute martxoaren 3an Bidebarrieta liburutegian, Kulturaren pribatizazioa izenburupean.


Iruñeko Geltokiko EKOmerkatuak bost urte beteko ditu larunbatean

Martxoaren 1ean ospatuko du NNPEK-k urteurrena argazki erakusketa eta txalaparta ikuskizun batekin.


Eguneraketa berriak daude