Donostiako neskazaharra


2007ko otsailaren 21ean
Sekulako lehortearen mehatxupean loretu dira aurten hortentsiak. Hezetasuna, freskura maite... eta ireki ordurako bero sapa. Lehengo bi asteetako euriteak laster etorri zirenari eskerrak... Zaputzaren bidean ximeltzen eri ziren loretzarrak bere onera bueltatu eta guritu dira. Guri-guri gure: ipar partean ugarienetako lorea dugu hortentsia. Behin udaberriko lore desdetxa ahazte bidean jarrita, udako lorealdi bakanagoetan faza ederrean farfail ageri da nonahi: baserri, pabilioi, ola, etxe barru, lorategi... Bai ugaria gauza!

Urtea joan urtea etorri, paisaia hezetan hortentsiak txukun betetzen du bere udarako lana. Betelana du hortentsiak duena dena. Hortentsia loretzar bakoitza loretxo mordoska batez osatua dago. Margarita edo bitxilorearen antzera, multzoaren kanpoko aldeko loreek bere ugaltze funtzioa ahaztu eta forma aldatuz erdiko loreetara intsektuak bereganatuko dituen inguru erakargarri bat osatuko dute. Lorazaleen sektan pixkanaka gero eta eraldatutako lore erakargarri hauetako gehiago dituzten barietateak ehundaka urtetan aukeratuz eta zabalduz, erabat antzuak diren loretzarrak dituztenak dira egun hortentsia klase estimatuenak. Aldaxkaz aldaxka ugalduz, loretik hazia sortzeko lana alferrikako, bere burua erakustera soilik emana, intsekturik erakarri beharrik gabe geure begiak harrapatzeko helburu bakarra du. Gizakiaren gonapera etorri dira hortentsia gehienak eta geurekin joango dira mundu honetatik.

Loreen hizkuntzan gutizia iragankorra, axolagabetasuna eta hoztasuna adierazten ditu hortentsiak. Izenez, ortutik dator hortentsi: ortuzaina eta ortuaren maitalea. Antzutasunaren mamitan biziz, halakoxe fama du: hortentsiak diren etxean emazteak sortutako hika-mikarik ez omen du faltako senarrak eta neskazaharrik bada ez omen da sekula ezkonduko. Antzu eta erakusteko... Donostiako ikur jarriko al dugu?


Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude