Sidenor eta Arcelor multinazionalen atzaparretan
- Euskal siderurgia deslokalizazio prozesu larrian dago. Gero eta zeresan handiagoa dute gure herritik urrun dauden multinazionalek hartzen dituzten erabakiek. Azkeneko kasuak Sidenor eta Arcelor talde boteretsuenak dira: zazpi euskal lurraldeetan dauzkate plantak, 10.000 pertsona inguru dituzte lanean, eta guztien lanpostuak arriskuan egon litezke orain.
Egia da euskal siderurgiaren sektorea zabalagoa dela, baina bi talde horiek dira garrantzitsuenak. Sidenor eta Arcelorrez gain, Euskal Herrian beste talde batzuk dauzkagu. Honakoak ditugu garrantzitsuenak: Celsa taldearen barruan dauden Celsa, Nervacero eta azken horren filiala den Laminaciones Arregui; GSB; Tubos Reunidos; Tubacex eta abar. Ez dugu ahaztu behar multinazionalen irentsi nahiak eta gainean daukagun etengabeko globalizazioak edozein unetan harrapa ditzakeela beste euskal talde siderurgiko batzuk ere.
Alabaina, pelotazoaren ondorioak jasango dituztenak Sidenor taldeko langileak izango dira. Taldeak 2.300 langile ditu Espainiako Estatuan eta horietatik 1.400 Basauri, Gasteiz eta Elgetako plantetan daude. Espainiako Estatuko gainontzeko plantak Reinosan (Kantabrian) eta Villalban (Madrilen) daude. Aipatutako plantillari Acos Villares Brasilgo filialean euskal taldearentzat lanean ari diren beste 2.700 langile gehitu behar zaizkio. Brasilgo multinazionalaren lehendakariak egindako lehenengo adierazpenen arabera, plantilla osoak lanean jarraituko badu ere, langileak eta sindikatuak beldur dira multinazional brasildarrak edozein unetan lanpostuak eta ekoizpenak doituko ote dituen.
Sidenor taldea altzairu berezien sektoreko buru da Espainiako Estatuan. 800.000 tonatik gora ekoizten ditu. Ekoizpenaren %93 Europako merkatura bidaltzen du, automozioaren industriara nagusiki. 2004. urtean 551 milioi euro inguru fakturatu eta 50 milioi euroko irabazi garbia eskuratu zuen, eta 2005ean kopuru hori biderkatu eta 100 milioi eurotik gora lortu zituen. 1996tik 2003ra arteko urteetan gutxi gorabehera 300 milioi euro inbertitu zituen.
Gerdau multinazionalari dagokionez, Amerikako altzairu luzeen ekoizlerik handiena da, eta 29 planta dauzka kontinente horretako zazpi herrialdetan, Estatu Batuak eta Kanada ere tartean direla. Urtean 16,4 tona altzairu ekoizten ditu, eta horrenbestez enpresa siderurgikoen munduko sailkapenean hamabigarrena da. 2005. urtean 9.000 milioi dolarretik gora fakturatu eta 1.000 milioitik gorako etekina atera zuen. Sao Pauloko burtsan kotizatzen du.
Siderurgiako multinazional europarra, Arcelor taldea, siderurgian mundu mailan nagusi den Mittal Steel-ek beregana lezake. Multinazional horren ia kontrol osoa abizen bereko familia indiarraren eskuetan dago. Hain zuzen ere joan den urtarrilean, altzairuaren munduko lider horrek akzioak erosteko eskaintza publiko (EEP) areriotsua jaurti zuen, sektoreko bigarren enpresa den Arcelor taldearen %100a bereganatzeko; 18.600 milioi eurokoa izan zen eskaintza. Operazioak aurrera egiten badu, altzairuaren sektorean izango den munduko erraldoirik handiena eratuko da, eta 120 milioi tona altzairu ekoizteko gaitasuna izango du (69 milioi Mittal Steel-ek eta 51 milioi Arcelorrek). Hurrengo ekoizlea, Nipon Steel, 32 milioi tonako ekoizpenarekin geldituko litzateke.
Arcelor taldea 2002an sortu zen, Aceraliak (Espainiakoa), Usinor-ek (Frantziakoa) eta Arbed-ek (Luxenburgokoa) bat egin zutenean. Luxenburgon dauka egoitza soziala. Munduan 95.000 langile dauzka, horietatik 78.000 Europar Batasunean. Azken horietatik 15.000 Espainiako Estatuko 18 plantetan daude (Asturias, Madril, Valentzia, Zaragoza eta Euskal Herrian). Euskal Herrian hamaika planta dauzka 4.000 langilerekin. Irabazi gordinen marka hautsi zuen 2005. urtean, 5.600 milioi euro eskuratuta. Akzioak modu honetan dauzka banatuta: Luxenburgok dauka %5,6; Aristrain familiak (euskalduna) %3,5; Sogepak (Belgikakoa) %2,4; langileek %2; eta burtsak %85,7. Siderurgiaren munduko liderrak, Mittal Steel-ek, aldiz, Herbehereetan dauka egoitza soziala. 164.000 langile dauzka, eta 2004an salmenten bidez 26.000 milioi euro eskuratu zituen. Mittal familia indiarrak kontrolatzen du multinazionalaren kapitalaren %87,6.
Mittal Steel multinazional indiarrak Arcelor multinazional europarra «irentsiko» al du? Gaurko egunean oraindik inork ez daki erantzuna. Multinazional indiarrak jaurtitako EEP areriotsua atzera botatzea da Arcelorren politika. Testuinguru horretan, akzionisten artean akzio bakoitzeko 1,20 euroko dibidenduak banatzea erabaki du talde europarreko administrazio kontseiluak, banatutako dibidenduen balioa 2004an banatutakoekin alderatuta %85 handituz. Horrela, bere akzionistak konpentsatu eta altzairuaren munduko erraldoiaren EEP areriotsua geldiarazi nahi du.
Bestalde, Arcelor taldeak gastuak gutxitzeko politikarekin jarraitzen du. Orain dela gutxi aurkeztu du 2006-2008 aldirako plan estrategikoa, eta aurkezpenean adierazi zuen langile murrizketa egiteko asmoa duela. Hala ere, ez zuen zehaztu murrizketa nola egingo duen eta zein plantari eragingo dion. Euskal sindikatuek dagoeneko azaldu dute murrizketak direla-eta daukaten kezka. Lehen ere Arcelor taldeak saldu zituen Zalaingo eta Berrioplanoko plantak Nafarroan; Azpeitia eta Lasao auzokoak (Azpeitia) Gipuzkoan; eta Acería del Atlántico, ADA, Ipar Euskal Herrian. Mittal Steel multinazional ingeles-indiarrak, baieztatu du Arcelorren kontrola bereganatzen badu bermatu egingo dituela talde horren plantetako ekoizpena eta lanpostuak.
Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]
Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.
"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]
TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]
Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]
Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]
Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]
Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]