Ardilatxa kultur elkartea: Larretik kulturgintzara autoz


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ardilatxaren irudiak Euskal Herriko errepide guztiak zeharkatu ditu, bide nagusietan zein bidexka estuenetan ibili da han-hemenka. Politikaz ulertzen ez duen ardi hau joera eta jarrera ezberdinen batasun irudi bilakatu da Euskal Herriko tradizioaren izenean.

Tolosar batzuek ekarri zuten ideia Kataluniatik. Oporrak gozatzeko tenorean zeudela, harrituta geratu ziren bertako auto askok asto baten pegatina zeramatela ikusita. Euskal Herrian antzeko zerbait egin zezaketela pentsatu eta erdi txantxetan 2.000 pegatina egin zituzten, lagunartean eta lantegietan banatzeko. Salmentaren abiadura azkarra ikusirik herriko hainbat tabernatan utzi zituzten salgai eta egun gutxitan agortu ziren. Egun, 200.000 pegatina inguru saldu dituzte Euskal Herriko lurralde guztietan eta Espainia, Frantzia, Alemania, Luxenburgo, Austria, Txile, eta Amerikako Estatu Batuetan, besteak beste.


Negoziorik ez

Mikel Ayala Ardilatxako kideak esan digunez salmentaren abiadurak ezustean harrapatu zituen: «Espero ez genuen kopurua saldu genuen eta hori ikusirik zerbait antolatu genezakeela pentsatu genuen». Horregatik, 2005eko abuztuan Ardilatxa kultur elkartea sortu zuten. Pegatinen salmentarekin ez dute negoziorik egin nahi eta euskal kultura bultzatzeko erabiliko dute dirua: «Gure helburua ez da aberastea, gure nahia lortutako irabaziak euskal kultura sustatzen erabiltzea da». Tolosa eta inguruko herrietako 15 gazte inguruk lan egiten dute elkartean baina bizimodua bestelako lanetatik ateratzen dutela azpimarratu du Ayalak.

Bide horretatik, Arantzazuko artzain eskolarekin harremanetan egon dira hastapenetik eta elkarlanaren bitartez lehenengo proiektuak abian jarri dituzte. Une honetan, Araba eta Txileko bikote bat laguntzen dihardute Txileko Chiloe irlan gaztandegi bat aurrera ateratzeko proiektuan. Latxa ardiarekin egindako gazta erabiliko dute horretarako.

Bestalde, Allur dantza taldearekin ere harremanetan jarri da Ardilatxa. "Ibarrako dantza talde honek 10. urteurrena beteko du aurten eta urte hauetan taldeak izan duen ibilbide guztia liburu batean jaso nahi dute eta hortxe gabiltza". Xpression plataforma kulturalarekin indarrak batu berri dituzte eta kultur mugimendu zabal bat abian jartzeko asmoa ere badute. Azkenik, aurrera begirako proiektuen artean, besteak beste, Euskal Herriko hainbat paraje erakutsiko dituen gida bat ateratzea dute.


Ardilatxa Interneten

Aipatu bezala, 200.000 pegatina saldu dituzte jadanik. Lau pegatina eredu daude aukeran, zuria, beltza eta ertz beltz eta zuridun gardenak. Horrez gain, kamisetak, katiluak, giltzatakoak eta metxeroak ere sortu dituzte.

Euskal Herriko hainbat tokitan jarri dituzte produktu guztiak salgai, baina Interneten ere erosi ahal ditugu. Izan ere, ardiaren irudia munduan erakutsi nahi dute eta xede horrekin jarri dute ardilatxa munduan izeneko egitasmoa abian. Interneten ikusgai dagoen web orrian burutzen da egitasmo hau, eta munduko hainbat tokitara bidalitako pegatinen argazkiak eskuratu eta web orrian jartzen dituzte (www.ardilatxa.org).


Harrera ona

Internet bidez erosketa gauzatu badaiteke ere, hasiera batean, Euskal Herriko hainbat herritako taberna, liburu denda edo dendetara jo zuten pegatinarekin, salmenta bertan egiteko asmoz.

«Hasieran harrituta hartzen gintuzten, pegatinarekin hurbiltzen ginenean, hura zer ote zen galdezka hasten zitzaizkigun. Gero, salmentaren arrakasta ikusirik, haiek deitzen gintuzten pegatina gehiagoren eskean, eskaera handia baitzen», aipatu digu Ayalak.

Eztabaida ere egon da, batez ere, hautatutako animaliaren inguruan. Izan ere, euskaldunok animalia otzanarekin lotu izana leporatu zaie. Beraien hitzetan, ordea, ardia aukeratu zuten Euskal Herrian betidanik egon den aberea delako eta gure tradizioaren zeinu delako. Aukeraketa ez dute arrazoi politikoak edo ezaugarri fisikoak kontuan hartuz egin, «ardia alderdi politikoen sorrera baino lehenagoko animalia da hemen, gure herriko hainbat eta hainbat familien ekonomiaren motorra izan da eta tradizio horri begira egin dugu hautua».

Kritiken gainetik, ordea, harrera ikaragarria izan dute: «Oztoporik gabeko bidea izan da orokorrean, jendea asko inplikatu da, aholku asko jaso dugu, taberna eta lokalek sekulako laguntza eman digute eta komunikabideen bultzada ere nabarmena izan da. Bitxia da, nola jendeak esaten dizun halako edo horrelako tokitan zuenak ez diren pegatinak saltzen dituztela, izan ere, faltsifikazioak ere atera dira. Horregatik, elkartea sortuta, Ardilatxa erregistratu egin dugu».

Kulturaren artaldea beraz gurean da eta geroz eta indar gehiagoz doa aurrera. Ardi larruaren azpian zer egongo ote den galdetzen dugu maiz, bada, Ardilatxaren larru azpian euskal kultura sustatzeko nahia aurkituko dugu.

Ardilatxa online
Lau hizkuntzatan irakurri dezakegu orria: euskaraz, gazteleraz, frantsesez eta ingelesez. Bertan atal ugari topa dezakegu, ardilatxa kultur elkartearekin lotutako berriak, zergatik ardia, ardilatxa munduan, salmenta puntuak, eskaerak egiteko aukera eskaintzen zaigu eta literatur txoko bat ere ireki dute, idazle berriei beren lanak erakusgai izateko aukera luzatuz.
Web orrian bisita asko jaso dituzte dagoeneko Euskal Herritik. Baina ez da gure mugetan gelditzen bisitarien kokagunea, Espainia, Frantzia, Txile, AEB, Alemania, Austria edo Irlandatik ere bisitak jaso dituzte, gehienetan orria ikusteko eta kasu batzuetan pegatinak eskatzeko.


Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude