argia.eus
INPRIMATU
Makina bat kontu
Joxerra Aizpurua Sarasola 2007ko otsailaren 21a

Izurdeen arteko komunikazioa

Izurde bakoitzak beste izurdeekin komunikatzen denean sinadura pertsonala erabiltzen du, Floridako uretan Erresuma Batuko St Andrews unibertsitateko Vincent Janik biologoak adierazi duenez. Pinguinoek eta baleek seinaleak erabiltzen dituzte taldearen kohesioa mantentzeko, baina kasu hauetan animali multzo osoa seinale berarekin izendatzen da. Txori-espezie batzuek ere antzeko sistema erabiltzen dute. Gizakiak izena erabiltzen da bata bestetik bereizteko. Antza, izurdeek gizakiaren antzera jokatzen dute, hau da ale bakoitzak bere "izena" erabiltzen du identifikatzeko.

Tursiops truncatus espezieko izurdeen txistua aztertu dute eta sintetizatu ondoren guztietan sekuentzia desberdinak topatu dituzte.

Gerora soinu hauek makina baten bidez emititu zituzten itsaso zabalean eta 14 aleko multzo batetik 9 soinuak igortzen ziren lekurantz begira jarri ziren eta beste 5ek bere bidean segitu zuten. Honek zera adieraziko luke: izurde batzuentzat ezagunak zirela soinuak eta ez duela axola izurdea edo makina den soinu-igorlea.


Ekotasak automobiletan

Frantzian joan den asteaz geroztik automobil berrietan poluzio-maila adierazten duen etiketa azalduko da. "Energia etiketa" deritzo eta Atik Gra bitartean sailkatuko ditu automobilak CO2ren emisio-kantitatearen arabera. Etiketa hauek jada etxeko izozgailuetan ezartzen ziren eta hainbat automobil-ekoizlek, Renault eta PSA tarteko, jada ezartzen zuten bere ibilgailuetan.

"Plan Climat" delakoaren barneko neurria da aipatutakoa eta ibilgailu poluitzaileenak zigortuko ditu zergen bidetik.

Ademe deituriko Frantziako Ingurumen Agentziaren arabera, 2005ean saldutako ibilgailuek batez-beste gramo bat CO2 gutxiago emititzen dute 2004an saldutakoekin alderatuz; 2005ean CO2ren emisioa kilometroko 152 gramokoa izan da.

Oro har, gasolina automobilek partikulen aurkako iragazkia duten dieselekoek baino gehiago emititzen dute.

Gasolinazkoen artean gutxien emititzen duena Toyota Prius (104 g/km) da eta ondoren Citroen C1, Peugeot 107 eta Toyota Aygo (109 g/km). Beste muturrean lau bider lauak daude eta hauei ezarriko zaie, hain zuzen ere, ekotasa handiena.