Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Izurdeen arteko komunikazioa

Izurde bakoitzak beste izurdeekin komunikatzen denean sinadura pertsonala erabiltzen du, Floridako uretan Erresuma Batuko St Andrews unibertsitateko Vincent Janik biologoak adierazi duenez. Pinguinoek eta baleek seinaleak erabiltzen dituzte taldearen kohesioa mantentzeko, baina kasu hauetan animali multzo osoa seinale berarekin izendatzen da. Txori-espezie batzuek ere antzeko sistema erabiltzen dute. Gizakiak izena erabiltzen da bata bestetik bereizteko. Antza, izurdeek gizakiaren antzera jokatzen dute, hau da ale bakoitzak bere "izena" erabiltzen du identifikatzeko.

Tursiops truncatus espezieko izurdeen txistua aztertu dute eta sintetizatu ondoren guztietan sekuentzia desberdinak topatu dituzte.

Gerora soinu hauek makina baten bidez emititu zituzten itsaso zabalean eta 14 aleko multzo batetik 9 soinuak igortzen ziren lekurantz begira jarri ziren eta beste 5ek bere bidean segitu zuten. Honek zera adieraziko luke: izurde batzuentzat ezagunak zirela soinuak eta ez duela axola izurdea edo makina den soinu-igorlea.


Ekotasak automobiletan

Frantzian joan den asteaz geroztik automobil berrietan poluzio-maila adierazten duen etiketa azalduko da. "Energia etiketa" deritzo eta Atik Gra bitartean sailkatuko ditu automobilak CO2ren emisio-kantitatearen arabera. Etiketa hauek jada etxeko izozgailuetan ezartzen ziren eta hainbat automobil-ekoizlek, Renault eta PSA tarteko, jada ezartzen zuten bere ibilgailuetan.

"Plan Climat" delakoaren barneko neurria da aipatutakoa eta ibilgailu poluitzaileenak zigortuko ditu zergen bidetik.

Ademe deituriko Frantziako Ingurumen Agentziaren arabera, 2005ean saldutako ibilgailuek batez-beste gramo bat CO2 gutxiago emititzen dute 2004an saldutakoekin alderatuz; 2005ean CO2ren emisioa kilometroko 152 gramokoa izan da.

Oro har, gasolina automobilek partikulen aurkako iragazkia duten dieselekoek baino gehiago emititzen dute.

Gasolinazkoen artean gutxien emititzen duena Toyota Prius (104 g/km) da eta ondoren Citroen C1, Peugeot 107 eta Toyota Aygo (109 g/km). Beste muturrean lau bider lauak daude eta hauei ezarriko zaie, hain zuzen ere, ekotasa handiena.


Azkenak
Gasteizko greben bideo ezezagunak aurkitu ditu Martxoak 3 elkarteak Erresuma Batuko artxibo batean

Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]


'Gaztetxeak Bertsotan'
“Gazteon ahots kritikoa entzunarazi nahi dugu, txapelketaren formak determinatu gabe”

Asteburu honetan hasiko da Gaztetxeak Bertsotan egitasmo berria, Itsasun, eta zazpi kanporaketa izango ditu Euskal Herriko ondorengo hauetan: Hernanin, Mutrikun, Altsasun, Bilboko 7katun eta Gasteizen. Iragartzeko dago oraindik finala. Sariketa berezia izango da: 24 gaztez... [+]


2025-03-10 | June Fernández
Celeste Agüero
“Manifestu politiko bat bezain indartsuak dira nirekin daramatzadan kantak eta olerkiak”

Martxoaren 8a Getxo bere bizitokian igaro du: kumbia dekolonial eta antiarrazista topaketa antolatu du Algortako Herriko Tabernan, Abianen, Hija del Nopal DJrekin batera.

Argentinatik Getxora migratu zen Celeste Agüero, kantutegi herrikoi batekin eta poesia xuxurlatzeko... [+]


2025-03-10 | ARGIA
Badator Bizi Baratzea Orria, ARGIAren aldizkari berri eta berezia

Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]


Elkarte eta kooperatiba agroekologikoen des-finantziazio mekanismoak

Euskal Herri mailan txikitik handira agroekologia sustatzen duten zenbait elkarte eta kooperatiba ataka larrian daude, finantziazio iturriak bertan behera geratu ostean. Erakunde publikoetatik, berriz, elikadura negozio gisa ikusten duten proiektuen aldeko apustu irmoa nabari... [+]


Zata arrunta
Ahuntzak gustuko omen dituen gautxoria

Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]


2025-03-10 | Jakoba Errekondo
Loratu ala hil. Loratu eta hil

Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.


2025-03-10 | Garazi Zabaleta
Bordaxaki
Euskal txerriak hazteko eta eraldatzeko proiektu txikia Nafarroako Pirinioan

Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]


2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Eguneraketa berriak daude