Maite Goienetxe: «Herri honi bere baliabideak optimizatzea falta zaio»
Etxebizitza eta lurraren gaia arazo orokorra da Iparraldean. Guk geuk Baxenabarreko arazoari begiratu diogu bereziki.
Manex Goienetxe zure osabak etxeari buruz zuen begirada eta jakintza baliatu dituzu zure gogoetaren abiapuntuan.
Manex Goienetxe historialariak Baxenabarrei buruz utzi zigun ikuspegi historikoa biziki baliosa da. Gaur egun bizi dugun egoerara iristeko mekanismoak zein izan diren azaldu zuen, bereziki, XVIII. eta XIX. mendetan laborantzako lurraren jabeen eta alokatzaileen arteko harremanak nolakoak ziren. Laborarien emantzipazio borrokak eta hauek zergatik nahi zuten lurren jabetza biziki ongi azaldu zuen. Alokatzaileak petzeroak deituak ziren. Burujabetzaren bidean aitzina egiteko ezinbestekoa zuten lurraren jabetza. Beraz, lurra eta bere kudeatzea, espekulaziorik gabe, berebiziko lan tresna izan da historian burujabe izateko. Egun, berriz, pribatizazioaren bidez zertara iritsi garen ikusi besterik ez dago, laborariak kapitalismoaren tresna bilakatu gara. Etxebizitzaren eta lurraren eztabaida horretan oinarritzen da.
Hiru mende iragan dira baina...
Petzero delakoa, eta petxa edo zerga ezagutzea ere interesgarria da.
PAC (Laborantza Politika Komuna) da politika hori finkatzen duena.
«Lurraren antolaketa ezin zaiela lurraren antolatzaile zientifikoei soilik utzi» diozu liburuan, besteak beste.
Horretan dihardu Lurra kolektiboak.
Etxaldeetan aritzeko eskaerak daude, baina behar den politikarik ez.
Baxenabarren herri mugimenduak laborari berriak instalatzen lagundu ditu bereziki, elkarte batzuek lau sosekin lagundu dituzte laborariak, baina instituzioen politikak ez du lagundu ez Ipar Euskal Herrian ez Departamenduan.
Laborantzan elkarte asko ari da, besteak beste Laborantza Ganbara buru.
Kanpotik ikusita bestela dirudi.
Baxenabarre kanpotik ikusten delarik, irudi du gustura bizi garela, dena ondo doala: bazterrak berdeak dira, folklore indartsua da, festak dira nonahi... Baina hori aurpegia baino ez da »paisaiarena bezala, izugarria», baina barnea husten ari zaigu, ezin dugu faltsukerian bizi. Baxenabarre odolusten ari da sistemak ezarritako mekanismoen eraginez. Mundializazioa aipatzen da, baina ez da kanpoko arazoa, mundializazioaren eragina bizi-bizirik dugu hemen.
Instituzioek ez dute espero zena ekarri.
Aitzina egiteko moduren bat izanen da?
Aterabiderik izanen da, alabaina.
Pribatizazioa ari da nagusitzen ekimen publikoaren kalterako. Etxebizitzaren kasuan, adibidez. Liburuan iraultza kulturalaren beharra aipatzen duzu Nafarroa Beherearentzat.
... Udalbiltza bezalako ekimenek lagundu lezakete aldaketa horretan, naski.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]
Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Silicon Valleyko enpresa teknologiko handienei zaplazteko ederra eman die DeepSeek-ek. Adimen Artifizialeko chatbot txinatar merke eta berriak zalantzan jarri du AEBen nagusitasuna arlo horretan, eta erakutsi du ez dela milaka milioi diru behar modelo aurreratu eta efizienteak... [+]
Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.
Tesia: Baztango... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.
Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]
Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du.
Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]