Makina bat kontu


Wikipedia eztabaida gai

Entziklopedia etxe ezagunenetakoa bezain ospe handienetakoa duena da Encyclopaedia Britannica eta zientzi aldizkari ospetsuenetakoa Nature. Azken aldi honetan bi etxe handi hauek eztabaida gogorretan murgildurik daude eta arrazoia Interneten dagoen Wikipedia entziklopedia irekia da. Britannicaren arabera Naturek abenduan Wikipediari buruz argitara emandako txostena ez omen da zehatza eta beraz ezin omen dira bere ondorioak aintzakotzat hartu.

Zein da eztabaidaren arrazoia?

Britannicako artikuluak espezialistek idatzitakoak diren bitartean Wikipediak edozein internautari artikulu baten idazketan parte hartzea baimentzen dio; hau dela eta ziurtatzerik ba al dago artikuluaren kalitatea? Nature aldizkaria baiezkoan dago eta horretarako 50 artikulu aztertu ditu ausaz hartuta, bai Wikipediatik baita Britannicatik eta ondorio gisa zera adierazi du: errore-maila bertsua dute batak zein besteak eta horregatik gonbitea luzatzen zaio komunitate zientifikoari Wikipedian idatz dezan.

Britannicak dioenez Naturek handitu egin du propio topatutako erroreen garrantzia eta Naturek dio ezetz. Beraz, ez dirudi eztabaidak amaiera erraza izango duenik, zeren eta ez baita ahaztu behar interes ekonomiko handiak daudela entziklopedia mundu horren atzean.

2001. urtean sortutako Wikipediaren sustatzaileek hainbat neurri hartu zituzten informazio faltsuak saihesteko eta horrek fidagarritasun-maila handitzea ekarri du.


Aurpegia nortasunaren adierazle?

Liverpool unibertsitateko biologo talde bat aztertzen ari da nortasun adierazle izan daitezkeen aurpegi-ezaugarriak pertsonari erakargarri egiten ote zaizkion.

Orain arte denbora luzez elkarrekin bizi diren bikoteen ezaugarriak aztertu dituzte. Horretarako, saiakeran parte hartu duten hainbat pertsonari bikote desberdinen aurpegiak erakutsi zizkieten bikote zirela adierazi gabe. Lehenbizi emakumezkoen aurpegiak erakutsi zizkieten eta ondoren gizonezkoenak. Saiakeran parte hartu zutenei argazkiko pertsonen ustezko adinari, erakargarritasunari eta nortasunari buruzko iritzia ematea eskatu zitzaien eta emaitzetan konkordantzia handiak topatu ziren, hau da, emakume bati buruz oso "alaia" zela esaten bazen, bere bikotekideari buruz gauza bera esaten zen. Gainera, denbora luzez elkarrekin bizi izandako bikoteen kasuan nortasun-antzekotasuna nabariagoa izan zen.

Hau dela eta, ikerlariek aztertu nahi dute ea nortasun ezaugarriak eta ezaugarri fisikoak erlazionaturik dauden ala ez eta horretarako azterketaren hurrengo etapa ezkongabeen ezaugarriak aztertzea izango da.


Azkenak
Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


2024-12-18 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Loa

Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Hitzen poetika

Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Bortxaketaren kultura epaitzeko plaza bihurtu dute Mazango auzia

Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]


Eguneraketa berriak daude