Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.


Eguzkiaren jarduera %30-%50 haziko da

AEBetako National Center for Atmospheric Research-eko Mausumi Dikpatik zuzendutako taldeak eguzkiaren jarduera ohikoa baino %30-%50 inguru handiagoa izango dela iragarri berri du. Ziklo berriaren hasiera 2008ko hasieran aurreikusten da eta gailurra 2012. urtearen inguruan izango da.

Eguzkiaren jarduerak eragin zuzena du sateliteekiko komunikazioan, Lurraren eremu magnetikoan eta kliman eragiten duten eremu elektrikoetan.

Eguzkiak 11 urteko zikloak ditu eta gero eta ezagunagoak dira zikloen gailurretan kliman gertatzen diren hainbat gertaera. Aurreikuspena oso fidagarria da, zeren eta arestian aipatutako ikerlari-taldeak sortutako eredu informatikoak %98ko arrakasta izan du azken zortzi eguzki-ziklo iragartzeko garaian.

Lurretik ere ongi ikusi ohi da eguzkiaren jardueraren hazkundea, eguzki-orbanen kopurua handitu egiten baita.
Beraz, datozen sei-zazpi urtetan berotegi-efektuari eguzkiaren jardueraren hazkundea gehitu beharko diogu eta ondorioak komunikazioan, bidai espazialetan eta klimatologian nabarituko ditugu. Zein tamainakoak izango diren? Zientzialariek idatzi ahala guk kontatuko dizuegu.


Turbulentzien kontrola

Hegazkin bat aireratu aurretik pistan zehar poliki-poliki higitzen denean airea hegaletan zehar lasai-lasai jariatzen da; baina abiadura handitzen denean airea oso bortizki hasten da jariatzen eta hegalen inguruan turbulentziak sortzen dira. Hauen eraginez hegazkinak behar baino balaztaketa-indar handiagoak jasaten ditu eta energi kontsumoa handitu egiten da.

Europako hainbat estatutako fisikari-talde batek turbulentziak txikiagotzeko sistema eraiki du, hauxe: turbulentzia osagarriak sortzea. Laborategian bederen arrakasta izan du saiakerak eta horretarako hegal lau baten gainean 1,3 milimetroko altuera eta 2,5 milimetroko diametroa duten zilindro-sorta bat kokatu dute airearekiko perpendikular.

Sistema honekin zilindroen inguruan mikroturbulentziak sortzen dira eta hegaletik 1,3 metrora sortzen diren turbulentzia handiak 1,8 metrora atzeratzen dituzte.
Saiakera hauek laborategian egin dira eta ikusteke dago proba erreala egitean zer gertatuko den, baina horiek hegaldietarako behar bezain onuragarriak izango ez balira ere, beste alor batzuetan -laser bidezko fusioan adibidez- jada aplikagarri izango dira.


Azkenak
2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]


800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Eguneraketa berriak daude