Karlos, harmoniaren beharra
Bake-prozesua, ekonomiaren globalizazioa, demokrazia eta azpiegitura erraldoiak dira bizi-bizi kalean ditugun gaiak. Ez zait iruditzen aipatu gaien inguruko eztabaidak jendea gehiegi ilusionatzen duenik edo beste era batera esanda, jende asko eszeptiko agertzen da eta askok paso egitea erabakitzen du, nahiz eta barruan alde bateko edo besteko gogoa izan.
Politikan politikoak ditugu, zientzia eta teknologian zientzialariak edota teknokratak ditugu, jendea gero eta espezialistagoa da gauza konkretuetan. Bakoitza bere alorrean gauzak ahalik eta ondoen egiten saiatzen dela ezin uka, baina alor bakoitzean mentalitate globala edo transbertsala duten pertsonak gero eta gutxiago dira. Mundua sistema konplexu bat da eta sistemaren puntu batean aldaketaren bat gertatzen bada, sistema osoan, nahiz eta maila desberdinetan izan, eragina jasaten da. Eragin horiek zailak dira aurreikustea neurri handi batean behintzat, baina hezkuntzak eta kulturak egun pertsonalizazio eta espezializaziora garamatza; beraz gero eta "todoterreno" gutxiago daude eta horixe da faltan botatzen dudana une honetan.
Hau dela eta "todoterreno" izan zen batekin gogoratu naiz eta bere hitzak gogorarazi nahi ditut.
1909.eko abenduaren 25ean Donostian jaiotako gizon honek bere ateak zabaldu ondoren, lan-gelara sartzeko gonbitea luzatu zigun. Gela ez zen handia eta bertan ez zen kolore distiratsurik ikusten. Argia bera ere, ez zen intentsitate handikoa eta apalategian zituen libururik gehienak ez ziren azkenaldikoak. Besaulkian eseri ginenean:
"Urte askotan arrisku nuklearraren eraginpean egon gara. Orain, zorionez, gerra nuklearraren arriskua igaro da eta asko pozten naiz horretaz. Gerra nuklearra izugarria izan daiteke guztiontzat eta horregatik parte hartu izan dut kanpaina antinuklearretan.
Hala ere, ni ez naiz antinuklearra, hau da, energia nuklearrari ez diot uko egiten, baina alor honetan baldintza asko jarriko nituzke..."
"Demokrazia, garai batean sakon sentitzen zen hitza zen. Eta gaur egun zer gertatzen da? Demokrazia badugu, baina ez gara ezertaz enteratzen; boterea ia lehen bezain urrun dago. Alderdiek erabakitzen dute eta informaziorik ez dago.
Bestalde, gizarteko balioak asko aldatu dira. Gaur egun garrantzitsuena pragmatismoa eta utilitarismoa dira. Dirua irabaztea da askoren helburu bakarrenetakoa. Gatazka handirik ez dago eta aldi berean, ilusio eza gero eta nabariagoa da. Ideologiak gero eta leku gutxiago du... "
"Niretzat ekologia oinarrizko jakinduria da. Historian zehar mentalitate teknikoa dutenak eta mentalitate ekologikoa dutenak aurkitu izan ditugu eta oraindik ere aurkitzen ditugu. Lehenengoek natura erabili egiten duten bitartean, bigarrenek natura errespetatu egiten dute.
Nik soluzio harmonikoen beharra ikusten dut. Natura erabili behar da, baina errespetatuz; izugarria baita industriak irizpide ekologikorik gabe egitea.
Beraz, ekologia bizitza ikusteko modu bat da, eta gainera, bizitzako ekintza guztietara zabaldu behar den kontzeptua. Gizatasuna beste era batera ulertzen da, eta lehen esan dudan bezala, jakinduri mota bat da..."
Ordu eta erdiz izan ginen Karlos Santamaria jaunarekin eta jaso dituen eta jasotzen ari den sari eta aipamenez ez zigun tutik ere esan. Aldiz, Elhuyar aldizkariko "Zientzialarien ildotik" gustukoa zuela, Euskaldunon Egunkariarako artikulu bat idazten ari zela eta liburu pare bat irakurtzen ari zela esan zigun, hau da, pentsatzeari ekiten ziola esan zigun.
Karlosek aipatu soluzio harmonikoa zaila zen bere garaian eta zaila izaten segitzen du, baina horren bilaketak ekar dezake haize freskoa gure gizartera.
WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]
Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]
2020an birjabetu zuten espazioa Portugaleten, eta horren harira epaituko dituzte bederatzi pertsona azaroaren 5ean. Ostiral honetan manifestaziora deitu dute, 'Okupazioaren kontrako erasoak gelditu' lelopean.
Badok-ek, Berriako musika atariak, 15 urte bete ditu. Bi ekitaldi ezberdin antolatu dituzte urteurrena ospatzeko, bata Hendaian azaroaren 16an eta bestea Durangoko Azokan. Hainbat artista izango dira bertan. Euskal musikaren gaur egungo egoeraren erradiografia txikia ere eskaini... [+]
Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]
"Alternatiba sozialista indartzera bidean" GKSk eta IAk eztabaidarako, hausnarketarako eta aldarrikapenerako espazioak antolatzeko beharra azpimarratu dute, eta horren baitan antolatu dute Gazte Topagune Sozialista. Ostegunetik hasita igandera arte izango da Altsasun.
Halloween ospatzera gonbidatu zutela esan zion alabak Jaime Altunari eta honek festara joaten utzi zion, baina deseroso sentitu zen. Altunak bere aitari kontatu zion gertaturikoa, eta honek erantzun, eurek ere ospatzen zutela halakorik. Fenomenoa ikertzen urte eta erdi eman dute... [+]
.jpg)
Ingurumen-inpaktuaren berri izateko eta, hurrengo edizioei begira emisioak murrizteko egin du azterketa Lander Crespo klima adituak. Garraioa izan zen Korrikako azken edizioan isurketa gehienen jatorria.
Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]
Enpresek presio handia egin dute azken boladan eta “inbertsio estrategikoak arriskuan egon daitezkeela” mehatxu egin zuten. Iberdrolako presidenteak ordea, zerga honek bere kontuetan “oso gutxi suposatzen duela” adierazi zuen duela aste bi. Bankuen... [+]
Baigorri eta Tafalla herrien arteko senidetzea ospatuko dute asteburuan Baigorrin. 1978an hasi ziren lehen harremanak, baina hautetsien aldaketarekin pixka bat galdu zen ondotik. Haatik, duela hiru urte Tafallakoak berriz Baigorrira hurbildu ziren.
MIÑAN
NORK: Artedrama. Sambou Diaby, Ander Lipus, Eihara Irazusta, Mikel Kaye.
NON: Bilboko Arriaga Antzokian.
NOiz: Urriaren 25ean.
----------------------------------------------
Euskaraz kontatu zuten Ibrahima Baldek eta Amets Arzallusek Miñan 2019an. Bost urte... [+]
Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]
Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]
Iragan astean kontatu genizuen etorkizuneko hilerriaz gogoeta prozesua egin dutela Antzuolan, eta protagonista nagusietakoak umeak izan direla, Herri Eskolan heriotzaren bueltan 1980ko hamarkadaz geroztik egiten ari diren lanketaren ildotik. Hain justu, “hainbat urtetan... [+]