Hankapeko pikulia haizean
XVI. mendearen amaian eta XVII.aren lehen erdian ederki ezagutuko zuten gure arbasoek mihilua (Foeniculum vulgare). Ordura arte batez ere botika gisa erabilia zen landarea jateko ohitura zabaldu zen Enrike IV.a eta Luis XIII.a erregeen ipurzerbitzaileen gortean. Eta hauek etxeraino eraman moda modukoa. Euskal Herrira ere iritsiko zen. Ezaguna zuten berezko mihilu basatiaz gain baratzetako barietateak etorriko ziren. Gero, moda ero, pixkanaka ahaztu eta aurreko mende amaieran berriro azaldu da barazki berexi gisa. Geurean ez azokan, ez platerean, ez da topatzen erraza.
Mihilu basatia gizakiok eraldatu ditugun ingurune ia denetan bizi da: areka, azaki, lugorri eta lur etzetan. Berezko landaretza zanpatzen dugun tokietan azkar asko asentatuko da mihilua. Geure pausaje berean kolonizatzen ditu sailak, hankapekoa dugu. Elkarren ondoan ibiltzearen poderioz azkenerako ezagutu! Mihiluak izan dituen hiru erabilera nagusiak: olio esentzialak, usaingarriak (aniseta, ouzoa, pastis rakia…) eta, zaharrena, osasungintza.
Geure artean ere izango zituen plateraz besteko toki hauek, han eta hemen hogei bat izen eman baitizkiogu, tartean mitxilu, mielo, pikuli, pukulu…
Etxe atzeko paisaiara eta barruko plateretara ekarri nahian ereina dut mihilua. Hostoak eta zortenak entsaladara, haziak pertzara eta uxualetara, fruituen olioak azalera, hiru metro arterainoko gara muturretako loreak erleen gozagarri, terral mehearen itxura paisaiari, ateburuan zintzilik etxearen babes eta atarian eroritako haziak zanpatzean usain ederra dakar, asko uste gabe, jende orok. Barazki gisa jango duenari sortuko dion haize-mina kentzeko eta barrunbeak baretzeko berorren haziak pronto izango dira infusiorako, erremedio onena.
Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]
Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela hitzeman du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]
EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Abian da EAJren barne prozesua. Lehen fasea urtarrilaren 20tik otsailaren 2ra bitartean egingo da. Gaurtik aurrera, Ortuzarrek alderdiaren buru izaten jarraituko duen erabakitzeko aukera izango dute EAJko afiliatuek.
Sunsundegik “produktua eta merkatua” dituela azpimarratu dute Altsasun eginiko manifestazioan. “Nafarroarentzat enpresa estrategikoa” izan daitekeela defendatu dute langileek, eta itxiera “aukera gisa ulertzen ez dutela” ziurtatu.
Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]
.jpg)
Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.