Nola eduki gatza kontrolpean


2007ko otsailaren 21ean

AHipertentsioa zeri esaten zaio? Odola arterietan zehar zirkulatzen ari denean, abiadura handian doalako edota bere bidean trabak aurkitzen dituelako, aurrera egiteko dituen zailtasunei esaten zaio tentsio arterial altua edo hipertentsioa. Pertsonaren adinaren aurreneko zenbakiari 1 erantsi aurretik, eta horrek tentsio altua edo sistolikoa emango digu. Adibidez, 44 urte badituzu 14 izango da zuretzat zifra sistolikoa; 62 badituzu, berriz, 16 izango da tentsio altuaren zifra. Eta tentsio baxua edo diastolikoa kalkulatzeko, altuaren erdia gehi bat egin behar da. Beraz, aurreko kasuetan (7+1 = 8) edo (8+1 = 9) izango lirateke zifra horiek.

Hipertentsioa oso gaitz traidorea da, ez baitu apenas sintomarik ematen -mareoak edo buruko minak, batzuetan-, baina bere ondorioak oso larriak izan daitezke. Eta inoiz ez dira ahaztu behar gaixotasunarekin lotutako arrisku-faktoreak, hala nola familian gaitza agertzeko dagoen joera, jarduera fisiko eskasa, tabakoa, pisu handiegia eta gehiegizko alkohol eta gatz kontsumoa.

Aspalditik aski frogatua dago zuzeneko harremana dagoela hipertentsioaren eta gatz kontsumo gehiegizkoaren artean. Horrela, Osasunaren Munduko Erakundeak (OMEk) emandako gomendioen arabera, ez litzateke egunean 6 gramo gatz baino gehiago ahoratu behar. Baina maila hori baino askoz beherago ibiltzeak baditu bere arriskuak ere: gatzak digestio egokia errazten du, gorputzak behar dituen likidoen maila bere neurrian mantentzen du, eta eguneroko mineralen kopurua ere ziurtatzen du.

Nola lortu, bada, eguneko gatz-kopuru egoki hori? Hona hemen zaindu beharreko aholku edo neurri batzuk:

- Produktu gazien kontsumoa mugatu -poltsako patata frijituak, sobreko zopak, olibak, ozpinetako pepinoak edo tomate saltsa, esaterako-.

- Aurrekozinatutako eta latako produktuen kontsumoa gutxitu.

- Irakurri ondo jakien etiketak, zenbat sodio duten ikusteko.

- Janariak gatz gutxirekin prestatu, edo batere gatzik gabe, ahal izanez gero. Eta behar izanez gero, erabili gatza mahaian, baina hor ere neurriz.


Azkenak
EHUk eskolak ematea debekatu dio, behin-behinean, “mezu faxistak” zabaldu dituen irakasleari

Euskal Herriko Unibertsitateak jakinarazi duenez, gutxienez astebetez ez du eskolarik emango Zuzenbide Fakultateko irakasleak. Astelehen goizean Leioako campuseko ehunka ikaslek sare sozialetan frankismoa goraipatzea eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak hedatu izana salatu... [+]


Turistifikazioaren Aurkako Urria antolatu dute, hiri bizigarri baten alde

Turismoaren Nazioarteko Egunean, joan den ostiralean, aurkeztu zuen Bizilagunekin plataformak Turistikazioaren Aurkako Urria egitasmoa.


2024-09-30 | ARGIA
Barakaldoko tiroketaren harira zazpi pertsona atxilotu dituzte

Gizon bat hil eta beste bi pertsona zauritu dituzte igandean, Barakaldon izandako tiroketan. Ertzaintzak zazpi lagun atxilotu ditu –bost gizon eta bi emakume–, eta ikerketa zabalik da oraindik.


2024-09-30 | ARGIA
Israelek dozenaka lagun hil ditu Libanon eta Yemenen, Hezbollah eta Hamaseko buruak tartean

Israelen bonbardaketek ez dute etenik. Beirut (Libano) eta Yemengo hainbat azpiegitura izan ditu jo-puntuan azken egunotan, eta dozenaka herritar hil erasoetan. Horien artean, Hezbollah erakunde xiitako buruzagi Hassan Nasrallah eta Segurtasun Prebentiboko komandante Nabil... [+]


2024-09-30 | ARGIA
Ultraeskuinak irabazi ditu hauteskundeak Austrian, lehen aldiz Bigarren Mundu Gerraz geroztik

Botoen %28,8 lortu ditu FPÖ alderdi ultranazionalistak, 2019an baino %13 gehiago. ÖVP Alderdi Popularrak botoen %26,3 jaso du eta hirugarren indarra izan da SPÖ alderdi sozialdemokrata, botoen %21,1ekin. Alderdi nagusiek uko egin diote ultraeskuinari gobernatzeko... [+]


Pilar Garaialde, Gogora Institututik kanpo utzi duten estatuaren biktima:
“Beti zoru etikoa ahoan, baina ez dakit hori non ote dagoen”

Iragan asteazkenean, Gogora Institutuko Zuzendaritza Kontseiluko bost kide independenteak hautatu zituzten Gasteizko Legebiltzarreko Justizia eta Giza Eskubideen Batzordean. EAJren eta PSE-EEren abstentzioek Pilar Garaialde Salsamendi zuzendaritzatik kanpo utzi zuten. Bera zen,... [+]


Eguneraketa berriak daude