Euskararen inguruko albiste laburrak


2021eko uztailaren 19an


Patxi Altuna euskaltzaina hil da

Urtarrilaren 20an hil zen Patxi Altuna azpeitiar euskaltzain osoa Loiolan (Azpeitia), 78 urte zituela. Bizitza osoa igaro du ikasten eta irakasten. 1963an esaterako, jesuitari eman zitzaion Hizkuntza Eskolan Euskal Hizkuntzako ikasketak antolatzeko ardura. 1976an Deustuko Unibertsitatean irakasle hasi zen Euskal Filologiako lizentziatura sortu zenean eta erretiroa hartu arte jarraitu zuen. 2001ean, jubilatuta, Loiolako Artxibo Historikoaren arduradun izendatu zuten. 1965ean izendatu zuen Euskaltzaindiak euskaltzain urgazle eta 1981ean euskaltzain oso.
Patxi Altunaren tokia norbaitek bete beharko du Euskaltzaindian, baina Juan Mari Lekuonaren tokia ere betetzeko dago oraindik. Xabier Kintana, Ana Toledo eta Jose Luis Lizundiak Bernardo Atxaga proposatu dute Lekuonaren ordezko. Proposamena egin dutenen ustez, hizkuntzalari eta ikertzaile nahikoa bada akademian eta Atxaga hautagai proposatu dute Euskaltzaindian idazleei toki gehiago egiteko eta nazioartean proiekzioa duelako.


Euskara elkarteak eta hedabideak Nafarroako Gobernuari kontu eske

Urtarrilaren 18an egin zuten agerraldia Nafarroako 21 erakundek. Nafarroako Gobernuari egotzi zioten euskararen alde egiten duen gauza bakarra diru-laguntzak banatzea izatea. Gainera, banaketa hori murritzegia izaten dela eta berandu heltzen dela salatu zuten. 21 erakundeek azpimarratu zuten prest zeudela egoera aztertu eta irtenbidea Nafarroako Gobernuarekin batera aurkitzen ahalegintzeko.
Urtarrilaren 18an egin zuten agerraldia 21 eragileek eta 18tik 21era, Parisen, Expolangues hizkuntza gutxituen azoka izan zen. Bada, Nafarroako Unibertsitate eta Hizkuntza Politikarako Zuzendaritzak proposatu zuen 2007ko ekitaldian Espainia herrialde gonbidatua izatea eta gaztelania azokako ohorezko gonbidatua izatea.


Oinarrizko Hiztegi Juridikoa

Deustuko Unibertsitateak Euskaltzaindiaren laguntzaz argitaratu du Oinarrizko Hiztegi Juridikoa. Andres Urrutiak, Ester Urrutiak, Cesar Gallastegik eta Arantza Etxebarriak egin dute lana. Hiztegia erabili.com web gunean osorik eskura daiteke.


Lamien Urrezko Orrazia Patxi Larrainzar eskolako gurasoentzat

Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkarteak urtero saritzen du euskararen alde egin duen pertsona edo erakunderen bat. 2005eko Lamien Urrezko Orrazia Patxi Larrainzar eskolako gurasoek jasoko dute, haurrek euskaraz ikasteko eskubidearen defentsa duina eta jarraitua egiteagatik. Euskararen kontra aritzen denak ere izaten du bere «saria». 2005ekoa, duela bi hilabete inguru, Iruñean ateak ireki dituen El Corte Inglesek jasoko du. Irekierako publizitate kanpaina osoa gaztelania hutsean egin zuen eta orain ere euskarak ez du lekurik saltokian.


Azkenak
Nafarroako AHTko lanetan esklabotza egoerak daudela salatu du AHT Gelditu elkarteak

Nafarroan eraikitzen ari den tren lasterraren langileak esklabotza egoeran ari direla salatu du AHT Gelditu elkarteak Iruñean emandako prentsaurrekoan.


Trumpen eta fiskal demokraten arteko borrokak migratzaileen deportazioa oztopa dezake

AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinois eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBn jaiotako migratzaile ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.


2025-01-24 | Julene Flamarique
Genero indarkeriaren biktima den emakume baten eta haren bost alaba-semeen etxegabetzea salatu dute Burlatan

Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, gizarte-zerbitzuek ez dute bestelako aukerarik eskaini, kaltetuak eskaera bat baino gehiago egin badu ere. “Legearen, erasotzailearen eta erakundeen aurrean” emakume horrek pairatzen duen erabateko babesgabetasuna... [+]


“Nazionalismo feminista da aukera bakarra”

Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz... [+]


June Egino (GKS)
"Gerren ondorioz ezarritako austeritate politikek gogor kolpatzen dituzte langileak”

‘Gerraren eta faxismoaren aurka’ lelopean manifestazioa antolatu du Gazte Koordinadora Sozialistak larunbatean Iruñean eta Bilbon.


2025-01-24 | Sustatu
TeknoTrump albisteak: Oligarkekin bat, Stargate AA ekimena, eta TikTok luzapena

Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]


2025-01-24 | Gedar
Europako gastu militarra, eztabaidaren erdigunean Davosen

 Mark Rutte NATOko idazkari nagusiak arrazoia eman dio Trumpi eta esan du "Europak inbertsio militarra handitu" behar duela.


Gehiegizko hizkuntz eskakizunak ditu Donostiako HAPOa idazteko kontratazio espedienteak, arkitektoen elkargoaren ustez

Arkitektoen elkargoaren helegitea dela eta, Donostiako Udalak atzera bota du kontratazio espedientea.


Lapurtarren Biltzarra ez dute ospatuko aurten

Antolatzaileek Biltzar Nagusian harturiko erabakia da: aurten ez dute Lapurtarren Biltzarrik antolatuko Uztaritzen. Motibazio eskasa da erabakiaren oinarrian dagoen arrazoia.


2025-01-24 | Euskal Irratiak
ELB sindikatuaren zerrendaburu Julen Perez
“Laborarientzako proiektu azkar bat dugu, Euskal Herriari itzulia dena”

Datorren astean Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeak ospatuko dira Ipar Euskal Herrian. Frantzia mailako FDSEA eta CR sindikatuez gain, ELB Euskal Herriko Laborarien Batasuna aurkezten da, "euskal laborarien defentsa" bermatzeko.


Ordoñezen hilketa, “Oldartzen” eta “Alternatiba demokratikoa”-ren testuinguruan

Ostegun honetan 30 urte bete dira ETAk Gregorio Ordoñez PPko Donostiako zinegotzia hil zuela. Hainbat arrazoirengatik euskal gizartean zirrara berezia sortu zuen atentatua izan zen. PPko eta PSOEko zinegotzien aurkako atentatuen atea ireki zuen.


Lanartearen gomendioak erakunde publikoei, beka eta sari sistema duina eta etikoa helburu

Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.


Eguneraketa berriak daude