Makina bat kontu



27 ekaitz tropikal ozeano atlantikoan 2005. urtean

Aurtengo ekainaren eta azaroaren artean errekorra ezarri dute ozeano atlantikoan sortutako ekaitz tropikalek, 26 ekaitz tropikal sortu baitira aipatutako epean. Baina hor ez da aurtengoa amaitu, joan den abenduaren 30ean Azoreetan 27. ekaitz tropikala sortu baitzen.

Ekaitz tropikalak ekainaren eta azaroaren artean sortzen dira eta azaroaren 27an sortutako Epsilon ekaitza azkenekoa izango zela uste bazen ere, ia urte amaieran Zeta sortu zen. Ekaitz honek ez du kalterik sortu eta itsasoan barrena desegin da.

Datuak biltzen direnez geroztik, 1954. urtean gertatu zen aurtengoaren antzeko kasu bat, hau da, abenduaren 30ean Alice ekaitza sortu eta ondoren urakan bihurtu zen.

Hala ere, 2005. urtean beste errekor bat ezarri da, hots urakan bihurtutako ekaitz-kopurua, guztira 13 izan baitira.


Baleen kantua

North Pacific Research Board-eko (NPRB) ikerlariak aspaldi ari dira baleen segimendua egiten, horien soinu eta ultrasoinuak itsas azpian kokatutako hidrofonoen bidez detektatuz.

Bost urtez egindako neurketen emaitzak argitara eman dira Biosciences aldizkariaren urtarrileko zenbakian. Emaitza hauetako lehen ondorioa balea-espezie bakoitzak bere errepertorioa duela izan da eta gainera espezietan dialektoak ere egon badaudela.

Neurketa hauetan ustekabeko emaitzak ere lortu dira; adibidez, Alaskako golkoan ia desagertzear dagoen balea boreala detektatu da. Balea hori 1980. urtean ikusi zen azken aldiz eta orain itsas ondoan bizi dela eta gainera populazioa uste baino handiagoa dela ezagutzera eman da, aparatu hauekin kantuak erregistratzean animalia-kopurua ere erregistra baitaiteke.

Baleen kantuen erregistroa gerra hotzaren garaian hasi zen, artean itsas armada estatubatuarrak urpeko ontziak detektatzeko Sosus deituriko programa abian zuen. Gailu hauen bidez masa handiak detektatzen zirenez, itsas azpiko ontziekin batera baleak ere detektatzen ziren. Gerra hotza amaitu ondoren tresneria guztia ikerlarien esku utzi zen eta orduz geroztik baleen segimendu soilerako erabiltzen dira.

Alaskako golkoan une honetan zazpi hidrofono daude eta horiei esker 40 kilometroko distantzian dauden baleak ere detekta daitezke. Aurtengo udaberrian Bering-eko itsasoan beste hiru hargailu berri kokatuko dira bertako baleen arrastoak segitu ahal izateko.


Azkenak
Haurrak gara behelaino artean

Ardatzean haur filosofia izango duen Galdera Basatiak podcastak, ez alferrik, haur filosofia tailerretan barneratzeko asmoa du. Horixe hitzeman digu Iñigo Martinezek lehen atal honetan. Podcastaren zimenduak ezarri dizkigu, markoa marraztu, eta, batik bat, haurtzaroaz... [+]


Langileek epaiketari uko eginda, Guardian enpresak xake mate egin du Laudion, urte luzez jokaldia prestatu eta gero

Guardian Llodio fabrikako behargin gehienek epaitegira jotzeko bidea bertan behera utzi ondoren, multinazionalak lortu du nahi zuena: enpresa errentagarri bat ixtea erabateko inpunitatearekin. Ez da egun batetik bestera sortutako estrategia, eta bide luzea izan arren, erabat... [+]


2025-04-07 | Behe Banda
barra warroak
Zutitu berri denari

Testu hau balorazio bilera baten ondorio dela esan genezakeen agian. Ordea, balorazio bilerek sarritan uzten dute aho zapore lehor eta gazi-gozoa. Astearte arratsalde eguzkitsu bat da. 16:53. Balorazio bilerara konektatu, eta erabaki dugu limoizko karamelu bana sartzea... [+]


Lokizaldeako Euskararen Eguna
“Euskara gero eta gehiago entzuten da eskualdean, bereziki gazteen artean”

Aurtengo Lokizaldeako Euskararen Eguna Murieta herrian ospatu dute, larunbatean, goizean hasi eta ordu txikiak handitu arte. Zita garrantzitsua eta gozagarria da Nafarroako Lizarra ondoko eskualdeko euskaltzaleentzako.


Komunitateaz (eta III)

Komunitateari buruzko artikulu segida honekin hasi nintzenean, Antoine eta Antoine zeuden etxean, gazta-ganbara hutsik zegoen, hiltegirako bueltak asterokoak ziren eta hiru egunetik behin egiten genuen gazta. Hau idazten hasi naizenerako, Picardieko lagunak jaioterrira joan... [+]


2025-04-07 | Iñaki Sanz-Azkue
Suge arrantzalea, errekan barrena

Sugea entzun eta leku lehor bat etorriko zaio burura askori, narrastiek beroa behar dutela ondo barneratua baitu gizakiak. Suge guztiak ez dira berdinak, ordea; denek ez dituzte baldintza berak gustuko, eta horri esker dago, besteak beste, dagoen dibertsitatea. Bakoitzak bere... [+]


2025-04-07 | Jakoba Errekondo
Ustezko nekazaritza eta lur lantzea

Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.


2025-04-07 | Garazi Zabaleta
Soilik
Lursail txikian eta inbertsio erraldoirik gabe garatu daitezkeen proiektu agroekologikoak

Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]


“Errebeldia hazi egin da Argentinan, herri oso bat bultzaka ari da”

Argentinako Abokatuen Gremioa erakundean egiten du lan Laura Taffetanik (Buenos Aires, Argentina, 1963). Gobernuaren errepresioa pairatu duten maputxe ugarirekin lan egin du azken urteetan, eta Askapena antolakundeak antolatutako topaketa antiinperialisten barnean izan da Euskal... [+]


Ertzaintzak Etxarri II gaztetxea hustu du Bilboko Errekalde auzoan

Iragarrita zegoen moduan, Bilboko Errekalde auzoko Etxarri II gaztetxea hustu du Ertzaintzak 9.00etan abiarazi duen operazioarekin. Arratsaldean protesta manifestazioa egingo dute auzoan, 19:00etan Amezolako tren geltokitik abiatuta.


2025-04-04 | ARGIA
Langile bat hil da Agoitzen obra batetik jausita

Ezbeharra ostegunean gertatu da eta SOS Nafarroak 16:00 orduak jotzear zirela jaso du haren berri. Medikua, anbulantzia et Foruzaingoa bertarako dira, baina ezin izan dute gizona suspertu eta bertan hil da.


Eguneraketa berriak daude