Katalana ikasi, bertako sentitzeko


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Kataluniako Generalitateak eta 19 udalek katalanaren ezagutza eta erabilera bultzatzeko Hizkuntzaren Normalkuntzarako Patzuergoa sortu zuten 1989an. Gaur egun Generalitateak berak, 81 udalek, 37 consells comarcals-ek eta Girona, Lleida eta Tarragonako diputazioek osatzen dute. Patzuergoak era deszentralizatuan egiten du lan, 22 zentroren bitartez. Hauetako bat da Vic-ekoa. Vic Bartzelonatik 60 kilometrotara dago, Osona eskualdean. 60-70 hamarkadetan Espainiako Estatuko etorkin gutxi joan ziren Osonara, baina gaur egun asko dira kanpotik datozenak. Vic-en, adibidez, 30.000 biztanle inguru bizi ziren bere garaian eta orain 40.000 bat izango dira. Iazko abenduan %22 etorkinak ziren Vic-en. Momentu honetan %40a dira. Manlleu herriak, bestetik, 15.000 bizilagun zituen eta orain 20.000 ditu.

Ez da harritzekoa beraz, Voluntaris per la llengua ekimenaren helburua etorkinek katalana ikastea eta herrian integratzea, biak izatea. Helburu horrekin sortu dira hizkuntza bikoteak. Katalana ikasten ari den bat eta katalanez badakien beste bat elkartzen dituzte. Azken hau non jaio den kontuan hartu gabe. Helburua elkarrekin katalanez mintzatzea da.

Bi xede nagusi ditu egitasmo honek. Alde batetik, katalana komunikazio hizkuntza bihurtzea, eta hizkuntza hori erabiltzea, bertakoen eta etorkinen artean. Eta beste aldetik, parte-hartzaileen arteko elkar-ezagutza. Ez hori bakarrik, etorkinen hitz-jarioa hobetzea ere bada helburua edota ingurunea ezagutzea: toki-izenak, kale-izenak...

Parte hartzen dutenek hartu beharreko konpromisoak hiru dira: beti katalanez hitz egitea, astean behin elkartzea eta zuzenketarik ez egitea. Ikasleek beraiek eskatu ezean zuzenketarik ez egiteko eskatzen dute arduradunek eta zuzentzekotan ere, sotilki.

Hizkuntza bikoteak osatzerakoan, ordutegien bateragarritasunaz gainera, adina, ikasketak, sexua eta zaletasunak hartzen dituzte kontuan. Orokorrean bikoteak dira, baina noizbehinka hirunaka -bertako bi ikasle batekin- edota taldeka ere biltzen dira.

Voluntaris per la llenguak abesbatza, antzerki taldea zein zenbait irteera ere antolatu ditu hizkuntza bikoteek parte hartzeko.

Dolors Solá i Noguera, Centre de Normalización Lingüística d'Osonako zuzendaria: «Hizkuntza bikoteetan parte hartzen duten askok proiektu honegatik ez balitz ez lukete inoiz etorkinekin harremanik izango»

Dolors Solá i Noguerak Topagunea Euskara Elkarteen Federazioak, AEK-k eta IKAk, azaroan Durangon, antolatutako Mintzapraktika egitasmoak: Erabilera lantzeko tresna eraginkorrak izeneko jardunaldietan hartu zuen parte. Katalanaren hitzaldiaren izenburua honakoa izan zen: Voluntaris per la Llengua: Hizkuntza bikoteak, hizkuntza bat ikastea baino askoz gehiago. Hitzaldiaren haria jarraituz elkarrizketa egin diogu.

Nola laburbilduko zenuke hitzaldiari jarri zenion izenburuaren mezua?
Bi pertsona jartzen ditu harremanetan proiektu honek: katalana ikasten dabilena -orokorrean etorkina- eta katalanez dakien beste bat -berdin da non jaioa den-. Zergatik den hizkuntza bat ikastea baino askoz gehiago? Hizkuntzaren bitartez pertsona bi harremanetan jartzen direlako, etorkinak bere hiria ezagutzen duelako, etorkinei gizartean txertatzen laguntzen dielako...

Zure ustez, hizkuntza, nortasunaren identifikazio eta karakterizaziorako bitartekoa ere bada.
Gurean gehiago, gainera. Etorkinek hona heltzen direnean, ez dakite hemen katalanez hitz egiten dugunik. Bat-batean bi hizkuntzarekin egiten dute topo. Katalanez mintzatzeko katalantzat izan behar duzu zure burua. Kanpotik datozenak katalanez hartzen baditugu, gizarteko parte sentitzen dira. Aintzat hartuak sentitzen dira. Parte sentituko dira, euren jatorriari uko egin gabe. Hizkuntzak komunikatzeko bakarrik ez, parte sentitzeko ere balio du.

Orain arteko esperientzia nolakoa izan da?
Adibide pare batekin laburbildu daiteke. Batetik, marokoar mutil batek esandakoa: "Nire bizitzako sei urte galdu ditut. Hemen bizi nintzen, baina hemen bizi gabe". Bestetik, neska hegoamerikar batek esandakoa: "Lehen kaletik nindoanean ez nuen inor ezagutzen. Orain jende asko ezagutzen dut. Orain jendearekin hitz egiten dut. Bizitzeko lekua aurkitu dut". Bertakoek etorkinak ezagutzeko eta etorkinek gu ezagutzeko aukera da. Hizkuntzaren bitartez beti ere.

Hizkuntza bikoteak gizarte katalan, solidario, demokratiko eta askearen oinarri den gizarte egitura sendoa eraikiz doaz, zure esanetan.
Bai, ghettoak saihesten dira hizkuntza bikoteen bitartez. Gizartearen zatiketa saihesten dute. Hizkuntza bikoteetan parte hartzen duten askok proiektu honegatik ez balitz ez lukete inoiz etorkinekin harremanik izango. Iritzi publikoak gauza asko esan ditzake. Txarto ulertzeak eta informazio faltsuak desagerrarazten dira hizkuntza bikoteen bitartez. Gizartea kohesionatzeko era ona da. Kultura ezberdinetako jendea batuko duena hizkuntza bera izango da.

Etorkizunean familiekin antzeko zerbait egitea da zuen asmoa.
Gurasoen elkarte batekin bildu naiz berriki eta eskola bereko bi familirekin egingo dute proba. Gure artean normala da seme-alaba txikiak direla-eta familiek elkarrekin zenbait gauza egitea, igande goiz batez nonbaitera joatea edo umeentzako antzerki bat ikustera joatea... Gure asmoa etorkinen familia batekin eta bertako familia batekin hori bera egitea da; hiru-lau gauza elkarrekin egitea. Etorkin familia horren eta eskolaren arteko zubi izan daiteke bertoko familia.


Azkenak
2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasu artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Eguneraketa berriak daude