argia.eus
INPRIMATU
Aurrera begira
Jakoba Errekondo 2021eko uztailaren 16a

Aurrea aurrera dantzatzeko arriskua bai bizi poza! Sutan jartzen naute atzera begira bizi direnek, eta atzera eta gora begira bizi direnek zer esanik ez, atzeraka eta jainkoren baten peskizan... Tristea! AEBetan eboluzioaren teoria onartzen ez eta mundua gizakiak egin duela erakusten ez dira bada hasi eskoletan! Natura bere kaos konplexuan ulertzen ez eta gizakiak asmatu duen jainkoak egin omen du dena. Eboluzio hutsa onartu ezina, jakina, ezjakintasun hutsetik, moztasunetik dator.
Landareak, alajainkoa, ez dira motz. Bananaren familiako Heliconia generoari begiratu. Landare genero hau Hego Ameriketan da ugariena, baina Melanesian eta Indonesian behinik behin ere ba omen da... Tokian tokiko heliconiatarrek etorkizuna bermatu dieten estrategia desberdinak garatu dituzte, eboluzionatu dute. Edozertan legez eboluzioan ere aurkariak baino kideak izatea ederragoa dela jakitun, beste espezie batzuekin koeboluzionatu dute.
Heliconia hegoamerikarrak han ugariak diren kolibriek polinizatzen dituzte. Koeboluzioan heliconiak soilik txoriñoaren mokoa sartzeko moduko loretxea duten eta haien gustuko kolore bizizko lore deigarriak ematen dituzte. Kolibri arra eta emearen arteko aldea ere ustiatu dute; "chamake" deitzen duten Heliconia bihai-k bi barietate garatu ditu bakoitza sexu bateko kolibriek besterik polinizatzen ez duena, Heliconia caribea-k soilik emearen mokoarentzako modukoa den lorea zabaltzen du.
Heliconia melanesiarrek koeboluzioa elkarrekin burutzeko ondo bestelako kide batzuk hautatu dituzte, ondorioz kolore bizizko brakteaz inguraturiko loreak eman beharrean ikusteko ere lana ematen duten lore berde zozo-pandero askoak eraikitzen dituzte, baina nektar finez gainezka direnak, gozozale amorratuak baitira bere eboluziokideak: saguzar nektarjaleak.