Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2025eko urtarrilaren 20an
Jabier Muguruza: «Berandu heldu naiz toki gehienetara»
Aurreko lanetan pianoa, bateria eta baxua zenituen lagun. Disko berrirako formazioz aldatu duzu. Haize berrien beharra sentitu al duzu?
Zeintzuk dira lan berriaren ezaugarri nagusiak?
Jorge Drexlerrek hartzen du parte lan berrian. Nola sortzen da zuen arteko harremana? Ez da oraingo kontua, ezta?
Hainbat testu egile dago diskoan. Zer da guztiak batzen dituena?
Abenduak 29 data seinalatua da zuretzat ala besterik gabe aukeratutako titulua da?
Euskal kantautorea izaki ez diozu gaztelerari muzin egiten zure kantetan.
Garai batean pop eta rock taldeetan aritutakoa zara. Bakarka, berriz, kantautore gisa diharduzu aspaldidanik. Ez duzu soinu elektrikoetara itzultzeko asmorik?
Duela urte batzuk SGAEk eta AIEk ematen dituen Musika Saria jaso zenuen urteko euskarazko kantarik onenaren atalean. Nola baloratzen duzu sari hori jaso izana?
Nola sortzen ditu Jabier Muguruzak bere kantak, hitzetik ala musikatik abiatuz?
Bai, aldatzeko eta gauzak oso modu soilean egiteko beharra sentitzen nuen. Istorio bat kontatzeko beharra gitarra akustiko batekin eta neskaren ahotsarekin. Ahotsaren kontua ere aspalditik nuen buruan. Baina ez denbora osoan abesten duen ahotsa, baizik eta momentu zehatz batzuetan beste kolore bat eransteko. Zergatik aldatzeko beharra? Barneko behar bat zen, ez dut oso arrazionalizatua. Aspalditik buruan nuen aldaketa da. Bestalde, beldurra ematen zidan aldaketa ere bada. Izan ere, aurreko formula oso finkatua zegoen, lau disko kalean, kritika onak... Bazegoen onarpen bat! Baina aldaketa egitera ausartu nintzen eta kontent nago.
Zeintzuk dira lan berriaren ezaugarri nagusiak?
Testuak garrantzia handia du. Egileen artean batzuk betiko kolaboratzaileak dira eta beste batzuk berriak. Ohikoak ziren batzuk, adibidez, ez daude lan berri honetan. Baina ez dago horretarako arrazoi berezirik. Horrela gertatu da eta kito. Testua berriro ere egunerokotasunaren esparru horretan kokatzen da. Orain kritiken artean entzuten ari naizena da aldaketa ez dela hainbesterainokoa. Eta horrek pozten nau. Hasieran niri aldaketa handia iruditzen zitzaidan, baina orain promozioan gaudela, kazetariekin berbetan-eta, konturatzen naiz praktikan diskoan Jabier Muguruzaren kontzeptua dagoela. Beraz, diskoan, nahiz eta kontraesanean ere badauden, bi klabe horiek daudela uste dut: alde batetik, lehengo lanen jarraipena da; eta bestetik, nire ustez aldaketa handia zena (formazioarena) ez dela izan hainbesterainokoa. Dagoeneko emanaldiekin dihardugu, eta zuzenago heltzen dela iruditzen zait. Instrumentu gutxi daudenez egunerokotasunaren istorio horiek publikoari zuzenago heltzen zaizkiola iruditzen zait.
Jorge Drexlerrek hartzen du parte lan berrian. Nola sortzen da zuen arteko harremana? Ez da oraingo kontua, ezta?
Hemen, Irunen ezagutu genuen elkar Jorge eta biok. Beno, bion familiak ezagutu ziren. Hemengo baserri batean zegoen egun batzuk pasatzen orain dela lauzpabost urte. Eta baserrikoak nire lagunak zirenez bertan ezagutu ginen. Elkarren berri bagenuen eta batak bestearen lana estimatzen zuela ere esan dezaket. Harrezkero harremanetan egon gara, telefonoz deitu izan gara bakoitzaren proiektuen berri jakiteko, familia nola dagoen jakiteko... Enegarren postala diskoan berak kolaboratzeko kanta baten bila ibili nintzen. Baina kantua da agintzen duena, eta ez nuen topatu berak abesteko kanta aproposik. Aldiz, disko honetan Bizitza bizitza da kanta Jorge eta biok abesteko egokia zela ikusi nuen. Gero Oscarra eman zioten eta batzuek horretaz aprobetxatu naizela esan didate broma artean, baina hori ez da horrela izan. Kiko Venenorekin ere antzeko zerbait gertatu zen. Iñaki Irazuren letra hura, senar-emazteen elkarrizketa surrealista, Kikorekin abesteko primerakoa zela iruditu zitzaidan. Eta horregatik egin nuen.
Hainbat testu egile dago diskoan. Zer da guztiak batzen dituena?
Urteekin bizitzari buruzko, poesiari buruzko eta musikari buruzko irizpide orokor bat jasotzen goazela uste dut. Eta horrek norberak egiten duen horretan isla zuzena du. Eta irizpide orokor horrek ikustarazten dit hor badagoela batzen gaituen zerbait. Nik, adibidez, testu bat oso dogmatikoa dela ikusten badut, ziurrenik ez dut aukeratuko. Egia esan ez da batere erraza azaltzen. Nire ustez urteetako esperientzia horrek galbahe funtzioa betetzen du eta idazle hauek guztiek zerbait partekatzen dutela esaten dit. Kontua da praktikan puntu hori zein den azaltzea zaila dela. Behin baino gehiagotan esan dut niri egunerokoa interesatzen zaidala. Non eta Euskal Herrian, epikotasunak hainbesteko garrantzia duen tokian. Niri hori ez zait interesatzen, niri egunerokoa interesatzen zait. Beraz, uste dut testu horietan eta olerkari horietan badagoela puntu hori.
Abenduak 29 data seinalatua da zuretzat ala besterik gabe aukeratutako titulua da?
Besterik gabe aukeratu nuen. Harkaitz Canoren poemak du Abenduak 29 izena. Testuak begiratzen hasi nintzen titulu bila eta horixe gustatu zitzaidan. Praktikan, ordea, ez da espero bezala joan kontua. Karteletan diskoaren titulua irakurtzean kontzertuko datarekin nahasten baitute. Abenduaren 29an Durangon izango dugu kontzertua, egun horretarako kartela perfektua izango da behintzat.
Euskal kantautorea izaki ez diozu gaztelerari muzin egiten zure kantetan.
Gaztelera nire ama hizkuntza da. Nik gaztelera ere maitatzen dudala esan ohi dut. Baina horrek ez du esan nahi ez naizenik kontziente gaztelerak gizartean duen indarraz, eta beraz, badakit diglosia egoera horretan euskara dela galtzaile ateratzen dena. Bestalde, nik uste dut praktikan eraginkorragoa dela euskarari eguneroko bizitzan lehentasuna ematea, nik ematen diodan bezala, nire diskoetan, nire literaturan, nire etxean, tabernetan, toki guztietan. Baina ez zait iruditzen ez komenigarria ezta inteligentea ere beste hizkuntza baten aurka jotzea, are gutxiago amaren hizkuntza denean. Gaztelera gure etsaia dela esaten duten pertsonengan puntu eskizofreniko bat ikusten dut. Gainera horiek dira kasu askotan mihian gaztelera besterik ez dutenak. Nik katalanez, frantsesez, gazteleraz, galegoz kantatu dut eta halere %90 euskaraz abestu dut. Hori da nire aukera. Badakit ez dela politikoki zuzena. Baina nirekin gustura sentitzen naiz, eta beraz, kontent nabil.
Garai batean pop eta rock taldeetan aritutakoa zara. Bakarka, berriz, kantautore gisa diharduzu aspaldidanik. Ez duzu soinu elektrikoetara itzultzeko asmorik?
Ez. Nik uste dut bila ibili naizela urte askoan. Berantiarra izan naiz beti eta berandu heldu naiz toki gehienetara. Garai batean ez nintzen kantatzera ausartzen, Les Mecaniciens taldean, adibidez, ez nuen nik kantatzen. Askotan erabakiak hartzea eta aurrera egitea kostatu egin zait. Baina 92an gauzak nire modura esatera eta kantatzera ausartu nintzenez geroztik, garbi ikusten dut orain egiten ari naizena egin nahi dudala. Orain, adibidez, umeentzako ekoizpenak kaleratuko dituen zigilu txiki bat sortu dut. Mara-mara izena du eta nire kapritxoak argitaratzeko zigilua izango da. Laster kaleratuko den lehen lanean nik musikatutako Juan Kruz Igerabide-ren testuak izango dira. Garai batean egin nahi nuenarekin zalantza gehiago nituen, pop estiloa... Joxe Ripiau-en ere soinua jo nuen, eta gustura gainera. Baina, orain ez daukat atzera bueltatzeko tentaziorik. Oso gustura nago egiten ari naizenarekin.
Duela urte batzuk SGAEk eta AIEk ematen dituen Musika Saria jaso zenuen urteko euskarazko kantarik onenaren atalean. Nola baloratzen duzu sari hori jaso izana?
Egia esan, momentu hartan balioa eman nion eta gainera ilusio handia egin zidan. Orain askoz gutxiago baloratzen ditut sari hori eta horrelako sariak. Niretzat saria iazkoa izan zen, Liverpoolekoa. Liverpooleko L.I.P.A.k (Liverpool Institute for Performing Arts) deitu zidan han egoteko irakasle gisa eta bertako ikasleekin nire errepertorioa euskaraz prestatzeko. Norvegiako, Ipar Ameriketako ikasleak zeuden tartean, kataluniar bat ere bai. Denborarekin asimilatuz, hura izan zen niretzat sari garrantzitsua. Orain, ordea, berriro musika saria jasoko banu, beste era batera hartuko nuke.
Nola sortzen ditu Jabier Muguruzak bere kantak, hitzetik ala musikatik abiatuz?
Garai batean musikatik abiatuz lan egin nuen, baina kantautore gisa hasi nintzenetik hitzetatik abiatuz dihardut. Testua bide ezberdinetatik ezagutzen dut. Ohiko kolaboratzaileak daude eta gero liburuak ere hor egoten dira. Kirmen Uriberen eta Harkaitz Canoren testuak horrela jaso ditut, adibidez. Testua hamaika aldiz irakurri eta barneratzen saiatzen naiz lehenik. Olerkiaren esanahia eta hitzen musikaltasuna barneratu ostean pianoarekin edota gitarrarekin musikatzen ditut.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Lander Arbelaitz Mitxelena
#2
#3
Amets Aranguren Arrieta
#5
Gorka Bereziartua
Azkenak
2025-01-20
ARGIA
Otegi buru, “belaunaldi berri batek” hartuko du EH Bilduren gidaritza
EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.
2025-01-20
Julene Flamarique
Iruñeko Erorien Monumentua eraistea eskatu dute
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
2025-01-20
Leire Ibar
Ortuzar prest agertu da EAJren buru izaten segitzeko
Abian da EAJren barne prozesua. Lehen fasea urtarrilaren 20tik otsailaren 2ra bitartean egingo da. Gaurtik aurrera, Ortuzarrek alderdiaren buru izaten jarraituko duen erabakitzeko aukera izango dute EAJko afiliatuek.
2025-01-20
Julene Flamarique
Sunsundegiren aldeko manifestazioa: “Sakanan bizi eta lan egin nahi dugu”
Sunsundegik “produktua eta merkatua” dituela azpimarratu dute Altsasun eginiko manifestazioan. “Nafarroarentzat enpresa estrategikoa” izan daitekeela defendatu dute langileek, eta itxiera “aukera gisa ulertzen ez dutela” ziurtatu.
2025-01-20
Oinharri eskola
Oinharri eskola - Gure begirada formakuntza politikoaz
MULTIMEDIA - erreportajea
2025-01-20
ARGIA
Nazioarteko eskuin muturrak inguratuta hartuko du presidente kargua Trumpek
Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]
.jpg)
2025-01-20
Leire Ibar
Su-etena indarrean, Israel eta Hamas hasi dira bahituak trukatzen
Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.
Joxe Mari Esparza: “Txikitik handira borrokatu behar dugu, egunerokoan gertu ditugun gauzak aldatuz”
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]
2025-01-20
dantzan.eus
Martxora arte kalez kale eta etxez etxe ibiliko dira kaskarotak Lapurdin
Bi asteburu direla atera dira lehen kaskarotak: Beskoitzekoak. Eta martxora arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira Beskoitzeko kaskarotak, baina ez bakarrak... [+]
2025-01-20
Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.
2025-01-20
Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian
Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]
Eguneraketa berriak daude