Antxiñe Mendizabal Aranburu: «Zumarragako trikitia berritzailea eta heterodoxoa izan da»


2021eko uztailaren 12an
Hain berezia al da Zumarragako trikitia?
Osatzen ari garen historian leku aipagarria du, nahiz eta inoiz ez den, ziur aski, trikitirik ortodoxo eta esanguratsuena izan; aitzitik, Zumarragako trikitilariak aitzindariak, berritzaileak eta heterodoxoak izan dira eta hortik datorkie sona eta ospea.

Zergatik diozu hori?
Trikiti doinua baserri girotik kalera jaitsi zuten lehenengoetakoak izan zirelako, baita diskoa argitaratu zuten aurrenekoak ere, eta euskaraz ez ezik, trikitia gaztelaniaz ere abestu zuten estrainekoak. Horrelakoetan gertatu ohi den bezala, Zumarragako trikitia majo goraipatu dute batzuek eta gogor kritikatu beste batzuek, baina, iritzi guztien gainetik, jarraitzaile franko izan dute. Hala ere, Zumarragako trikitia ez da bere kasako sorkuntza izan, transmisio kate luze baten maila garrantzitsu bat baizik.

Ia ehun urteko historia jaso duzu zure lanean. Baina emakume bat gogoratuz ekiten diozu zureari...
Halaxe da. Izan ere, Zumarragako trikitiaren historian parte hartu duten gizon-emakume guztiek aipamena merezi dute sikiera, baina badaude trikiti kronika honetan berritasunik ekarri duten bi pertsonaia esanguratsu: Mikaela Zunzunegi eta Sekundino Esnaola. Biak zumarragarrak, biak musikariak. Mikaela Zunzunegi Olarte baserriko trikiti kastako pandero jolea izan zen, mende hasieran gure inguruan plazetan jo zuen pandero jole emakumezko bakarra. Bestalde, Donostiako Orfeoiko lehenengo zuzendaria izan zen Secundino Esnaola Zumarragako trikitia izen artistikoaren asmatzailea dugu.


Azkenak
2024-12-19 | Leire Ibar
Ia urtebete daramate soldatarik gabe Bilboko ikastetxe bateko langileek, funts putre batek eraikina erosi ondoren

Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langileek soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.


2024-12-19 | Gedar
Europan, pentsiodunen %13k jarraitu behar dute lanean

Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.


2024-12-19 | Axier Lopez
Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.


Ernairen kontrako 290.500 euroko isunak indargabetu ala nabarmen apaltzea onartu dute epaileek

Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.


2024-12-19 | Julene Flamarique
TikToken karbono-aztarna Greziako urteko emisioa baino handiagoa da, ikerketa baten arabera

Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.


Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Eguneraketa berriak daude