Oreretako Mikelazulo Kultur Elkarteko hamairu kidek 2003. urteko urrian Ekuadorren gauzatutako proiektuaren isla eskaintzen du Ñami Mishakunchik. Ekuadorrera kultur bidaia liburuak. Ñami mishakunchik kitxuera esaerak «iristear da garaipenaren eguna» adierazi nahi du. Horrela entzun zuten Mikelazuloko partaideek «Zubibegidezu» proiektua Ekuadorren gauzatzen ari zirela, Txatxi eta Kitxua komunitateen borrokak, ametsak eta errealitate politiko-soziala ezagutu nahian beraien artean murgildu zirenean, hango artista eta lagunen ahotik. Liburuan, hamabost egunetan zehar idatzitako sentimenduak, marraztutako uneak, antzeztutakoak, ikasitako istorioak eta bertakoei egindako elkarrizketetan entzundako aldarrikapenak jaso dituzte.

Datorren urtean beteko dira 500 urte Xabierko Frantzisko jaio zela. Hori dela-eta, bai santuari, bai euskaldun kristatuei zer edo zer eskaini nahirik hartu zuen Frantzisko Olariaga josulagunak Nafarroako erresuman 1506ko apirilaren 7an jaiotako hark bere bizitzan zehar idatzitako eskutitzak euskarara itzultzeko lana. Antza denez, Xabierko Frantziskok Paristik, Indiatik, Indonesiatik, Japoniatik zein Txinako itsasertzeko Sancian irlatik bere senide eta lagunei bidali zizkien idazkiok jendearen oso gustuko izan ziren, eta behin eta berriz kopiatu eta itzuliak hizkuntza askotara, aurkitu berri zituzten herrien jakingarri asko emateaz gain, milaka konbertsio ere azaltzen zituelako.

Jakin aldizkariaren 149. zenbakian Josu Alberok Nafarroako abertzaletasun politikoaren eta euskalduntasunaren arteko harremana aztertzen du, topikoz josita dauden bi kontzeptu direla aurreikusita. Eta Hasier Etxeberriak elkarrizketa mamitsua egin dio Gotzon Garateri. Ikastolan zebilela ezagutu zuen abade josulaguna Etxeberriak, eta estralurtar bat zela iritzi zion. Nerabe garaian bestearen Marxen marxismoa eta antzeko lanak irakurri zituen. Halako batean estralurtarra autostop egiten ikusi, eta baserri bateraino lagundu zuen. Euskara ikastera omen zihoan. Etxeberria zur eta lur, jakina, baina esperientzia hartatik atsotitzen lan eskerga ekarri zuen Garatek. Gerora, polizia eleberriak kaleratzen hasi zen, eta honez guztiaz mintzo dira biak elkarrizketan.

Lan ugari eta mamitsu argitaratu ohi du Euskalerriaren Adiskideen Elkarteak plazaratzen duen Boletin aldizkariak, eta oraingoan ere berdin egin du. Aipa genitzazkeenen artean, XV. mende amaiera eta XVI. mende hasierako Hernaniko udal diputatuen nondik norakoak aztertzen dituen Iago Irijoa Cortésen lana, Mikel Zabala Montoyak 1631 eta 1634 bitarteko Bizkaiko Gatz Estankoaren matxinadari buruz eskaintzen duen berrikutea, José Luis Barrio Moyak osatutako La colección pictórica de don Juan Fernández de Luco, un ganadero alavés en el Madrid de Felipe V (1740), eta Aitzol Rodríguez Mendizabal Llorentek eskaintzen digun Los inicios de la predicción metereológica en Euzkadi. Los escritos de Juan Miguel Orcolaga (1863-1914) daude.

Editores Independientes zigilupean Euskal Herrian, Txilen, Uruguain eta Mexikon batera plazaratu den Immanuel Wallersteinen saio honen izenburu zehatza La Decadencia del imperio. EEUU en un mundo caótico da. 1930ean New Yorken jaio zen intelektual arduratsuak dioenaren arabera, Afganistan eta Irak inbaditu eta munduko jendarmea izateko ahaleginetan badabil ere, nabaria da AEBen ahuldadea, iragan mendeko laurogeiko hamarkadatik hona porrot ugari izan dituelako maila ekonomikoan -japoniarrek eta europarrek irabazi diotelako produkzioan, teknologian, merkataritzan eta finantzetan-. Militarra da soilik bere gailentasuna. Beraz, bere botere hegemonikoa laster amaituko da.

Irakurle gazteenei zuzendutako Miquel Descloten Txan-pi erregeren meatzeak ipuineko protagonista ikatz meatze pila daukan Txinako enperadorea da. Oso bakezalea izaki Txan-pi, meatzeen kontu horrengatik bakarrik da mundu osoan ezaguna. Baina halako batean ikatzaren salmenta erruz jaisten ari dela ohartu eta konponbidea aurkitzeko eskatuko dio bere lehen ministroari. Eta honek bezero berriak lortuko ditu: Errege Magoak. Baina handik epe batera ikatzaren salmenta berriro jaitsiko da.

Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi idazle, irakasle eta politikariaren omenez, Pilartxo Etxeberria eta Henrike Knörren ardurapean, Euskal Herriko Unibertsitateko eta Euskaltzaindiako hainbat partaidek osatutako idazlanak plazaratu ditu Iker-17k. Asko dira omenaldian parte hartutakoak, eta denak ezin aipatu, baina, besteak beste, honako lan hauek aurkituko ditu Nerekin yaio nun-en irakurleak: Pruden Gartzia eta Henrike Knörrek prestatutako Txillardegiren bibliografia hautatua eta Txillardegi berak egindako emaria -eta zehaztasun gehiago jakin nahi dituenak www.euskaltzaindia.net webgunera jotzea baino ez du-; Joseba Agirreazkuenagaren Euskal historian barrena, etorkizunari begira, Patxi Altunaren Loiolako bisitariak, Jose Antonio Arana Martijaren Luois-Lucien Bonaparte eta Italiako dialektoak, Andoni Barreña eta Andolin Eguzkitzaren Gaztelaniazko de preposizioaren eta euskarazko genitiboen jabekuntzaz, Kas Deprez eta Armel Wynantsen Les mutations institutionnelles de la Belgique. Porquoi? Jusqu'où?, Jean-Louis Davant-en Baionako biltzarra (1964), Jean Haritschelharren Dibarrart-en kantu batean aldaketak, eta Beñat Oyharçabalen Tokiz kanpoko numero komunztadura.