Adimen artifiziala: hau ez da zientzioa fikzioa
- "Ordenagailuak adimenaz jabetu eta mundua kontrolatzera hel daitezke". Hitzok ez ditu telebistan agertu ohi diren sasi-iragarle xelebre horietako batek esan. Ezta zientzia fikziozko film bateko heroiak edo ospetsu bilakatu nahi duen zientzialari ero batek ere. Arriskuaz Stephen Hawking fisikari britainiar ezagunak ohartarazi gaitu. Dioenez, ordenagailuen ahalmena izugarri ari da handitzen oso denbora gutxian, gizakiena mila bider motelago garatu den bitartean. Aurrerapen teknologikoak kontrolpean izan ezean, etorkizunean makinek gu mendean har gaitzaketela dio zientzialariak.
Gizakiek sortutako makinen adimenari buruz hitz egitean, adimen artifizialaz ari gara. Litekeena da hitz horiek entzun eta zientzia fikziozko filmetako androide beldurgarriak irudikatzea. Hala ere, teknologiaren adar honek aplikazio ugari du jada. Gure artean dago eta bere presentzia handituz doa. Zientzialari gehienak bat datoz ordenagailuak geroz eta azkarragoak izango direla baieztatzean, baina batzuek gure adimen maila izatera sekula helduko ez direla dioten bitartean, apokaliptikoenak aspaldi hasi ziren gizakien eta makinen arteko borrokaz hitz egiten.
Ziurrenik 2001: Odisea espazioan filmeko HAL makina edo Harrison Ford protagonista duen Blade Runner pelikulako replicant izeneko androideen modukoak gure artean ikusi arte denbora franko pasako da, baina Stephen Hawking fisikariaren hitzak kontuan izan beharrekoak dira, etorkizun hurbilean zer topa dezakegun aurreikusten lagun diezaguketelako.
AEBetako Giza Genomaren Ikerketarako Institutuak eta Suediako Lund Unibertsitateak garatu duten txipak ere onura handiak ekarri ditzake. Biotxip hau analisi genetikoetan erabiliko da eta gai da, besteak beste, minbizi motak desberdintzeko. Halaber, oroimen galerak sortzen dituen arazoei aurre egiteko, zientzialariak laguntza bidezko ezagutza sistemak garatzen ari dira. Aparailu horiek gaixoari leku guztietara laguntzen diete eta adimen artifiziala oinarri duen softwarea, GPS teknologia, sentsore sareak eta identifikazio-plaka infragorriak dituzte. Haiei esker adinduak denbora luzeagoz egon ahal izango dira euren etxeetan, laguntza jaso beharrik gabe.
Pasa den ekainean, Eusko Jaurlaritzak euskaraz dauden ahots teknologiako produktuak ezagutarazi eta garatzeko hitzarmena sinatu zuen Belgikako Scansoft enpresarekin. Teknologia horren bitartez, ahotsa testu eta testua ahots bihur daitezke. Besteak beste, eguraldiari buruzko informazioa edota tren eta autobusen ordutegiak kontsultatu, banku transferentziak egin eta zinema sarrerak erosteko aukera eskainiko luke. Hitzarmen horren fruitu Aditu programa da. Hari buruzko informazioa web gune honetan eskura dezakezue: www.euskara.euskadi.net/
Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.
Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]
Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.
Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.