Adimen artifiziala: hau ez da zientzioa fikzioa
- "Ordenagailuak adimenaz jabetu eta mundua kontrolatzera hel daitezke". Hitzok ez ditu telebistan agertu ohi diren sasi-iragarle xelebre horietako batek esan. Ezta zientzia fikziozko film bateko heroiak edo ospetsu bilakatu nahi duen zientzialari ero batek ere. Arriskuaz Stephen Hawking fisikari britainiar ezagunak ohartarazi gaitu. Dioenez, ordenagailuen ahalmena izugarri ari da handitzen oso denbora gutxian, gizakiena mila bider motelago garatu den bitartean. Aurrerapen teknologikoak kontrolpean izan ezean, etorkizunean makinek gu mendean har gaitzaketela dio zientzialariak.
Gizakiek sortutako makinen adimenari buruz hitz egitean, adimen artifizialaz ari gara. Litekeena da hitz horiek entzun eta zientzia fikziozko filmetako androide beldurgarriak irudikatzea. Hala ere, teknologiaren adar honek aplikazio ugari du jada. Gure artean dago eta bere presentzia handituz doa. Zientzialari gehienak bat datoz ordenagailuak geroz eta azkarragoak izango direla baieztatzean, baina batzuek gure adimen maila izatera sekula helduko ez direla dioten bitartean, apokaliptikoenak aspaldi hasi ziren gizakien eta makinen arteko borrokaz hitz egiten.
Ziurrenik 2001: Odisea espazioan filmeko HAL makina edo Harrison Ford protagonista duen Blade Runner pelikulako replicant izeneko androideen modukoak gure artean ikusi arte denbora franko pasako da, baina Stephen Hawking fisikariaren hitzak kontuan izan beharrekoak dira, etorkizun hurbilean zer topa dezakegun aurreikusten lagun diezaguketelako.
AEBetako Giza Genomaren Ikerketarako Institutuak eta Suediako Lund Unibertsitateak garatu duten txipak ere onura handiak ekarri ditzake. Biotxip hau analisi genetikoetan erabiliko da eta gai da, besteak beste, minbizi motak desberdintzeko. Halaber, oroimen galerak sortzen dituen arazoei aurre egiteko, zientzialariak laguntza bidezko ezagutza sistemak garatzen ari dira. Aparailu horiek gaixoari leku guztietara laguntzen diete eta adimen artifiziala oinarri duen softwarea, GPS teknologia, sentsore sareak eta identifikazio-plaka infragorriak dituzte. Haiei esker adinduak denbora luzeagoz egon ahal izango dira euren etxeetan, laguntza jaso beharrik gabe.
Pasa den ekainean, Eusko Jaurlaritzak euskaraz dauden ahots teknologiako produktuak ezagutarazi eta garatzeko hitzarmena sinatu zuen Belgikako Scansoft enpresarekin. Teknologia horren bitartez, ahotsa testu eta testua ahots bihur daitezke. Besteak beste, eguraldiari buruzko informazioa edota tren eta autobusen ordutegiak kontsultatu, banku transferentziak egin eta zinema sarrerak erosteko aukera eskainiko luke. Hitzarmen horren fruitu Aditu programa da. Hari buruzko informazioa web gune honetan eskura dezakezue: www.euskara.euskadi.net/
“Talde kriminal antolatu bat izatea eta derrigortze eta bortxa delitu larriak egin izana” egozten diete Espainiako fiskaltzak eta obraren enpresa arduradunak. Zehazki, 20 urteko kartzela zigorra eta 56.000 euro eskatu dituzte zazpi herritar horientzat.
.JPG)
Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
Hezkuntza Departamentuak Oibarko ikastetxe publikoan D eredua ezarriko dutela iragarri du. Hilabeteetako protesten ondoren, euskarazko lerroa ezartzea lortu dute.
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]
Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]
Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
Hezkuntza publikoko lehen bi greba egunei ekin diete EAEn. Asteazken eta ostegun honetan irakasleen txanda izango da, eta lehenengo egunerako Bilbon deitu dute manifestazioa. Mobilizazioen atarian Eusko Jaurlaritzak gurasoei email masiboa bidali izanak haserre ditu sindikatuak:... [+]
"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela promestu du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]