Landareak: Kolonizatzailearen xarma


2007ko otsailaren 21ean

Uda txatxua udazkenaren aurrean makurtzen hasten denean loratzen da kolonizatzaile kolonia. Cortaderia selloana, panpako belarraren lumatzarrak ederki ikusten dira sasoi honetan; lorategi ugaritako amon hauen hazi ugariek bide ertz, betelan eta orokorrean lurra mugitua topatzen duten edozein txoko erraz harrapatzen dute. Ur gazia eta geza nahasten diren errioetan gero eta maizago topatuko duzu Baccharis halimifolia alua; oraintxe lore zuriztaz estalia. Errioaren ura erabat gezatzen den ibai eta erreketan Reynutria japonica berak uste zuena baino samurrago nagusitzen ari zaio bertako beste edozeini eta erriberatako lur beltzak lorategietara saltzen diren eran zabalkunde ederra bermatzen zaio; lotsagabe erakusten ditu lore-mordo zintzilikarioak. Errepide erraldoien maizter, Oenothera biennis-ak onil-itxurako lore horiz limurtzen gaitu.
Kanpotik ekarri diren landare guztiak ez ditugu gustuko. Lorategietarako dotoreak zirelako ustetan ekarri ziren batzuk eta modako gustu txepela aldatu ordurako abandonatuta, inguruko biotopoetan bizirauteko adinako tartea topatzea beste aukerarik ez dute izan. Beste batzuk itsasontzietako lasta osatzeko sartzen zen lurretan nahastutako hazietatik zabaldu zaizkigu; herri berrian ernetu eta bertakotu nahian hemen dabiltza paperik gabeko.
Geurera egokitu landare hauen zabalkundea bertako landaretzaren oreka kolokan jartzen ari da. Txingudi, Urdaibai eta izen apalxeagoko baina haiek bezainbesteko balore ekologikoa duen makina bat tokietan kolonizazio latza gertatzen ari da eta gu hanka hankari emanda lasai. Eskozian, Kantabrian... buru belarri ari dira kolonizazio hau kontrolatu nahian. Geurean, Ibarretxek hainbestetan errepikatzen duen eran errenta edo sakela lehen mundukoa, zentzua hirugarrenekoa...


Azkenak
Tomate hazien bildumagileak eta bioaniztasunaren zaintza logikak

Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.


Armarri-zimitz jaspeztatua
Gonbidatu gabeko turista

2016an ikusi omen zuten lehen aldiz Herrialde Katalanetan. Bi urte geroago, 2018an alegia, Xanti Pagola eta Imanol Zabalegui entomologoek Gipuzkoan azaldu zela jakitera eman zuten. Eta euskaraz izendatu ere bai! Urte batzuk pasa dira eta ez dut esango gure artean ikusteaz ohitu... [+]


2024-12-02 | Jakoba Errekondo
Gintonikaren ezkontza

Bart arratsean izan da. Etxekoak gintonikari zurrupaka. Ni aspaldi dibortziatu nintzen gintonikarekin. Ginak oso gogoko ditut, hortz-haginak ur, baina tonikak ezin edan ditut, gozoegi eta burbuila zakar gehiegi.


Aurkezle eta umoregile bat salatu dute, hainbat emakumeri eraso egiteagatik

"Oñatiarra da, karisma handia du, baita babes soziala ere", seinalatu dute idatzi batean, sare sozialetako kontu berri baten bidez hedatu dena. Leku ugaritako neska gazteak elkartu dira salaketa egiteko. EITBk bertan behera utzi du, kautelaz, pertsona hori ageri... [+]


2024-11-30 | ARGIA
2025ean “larrialdi linguistikotik indarraldirako bideari ekiteko beharra” aldarrikatu du Kontseiluak

Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]


Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?

Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]


Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da

Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.


Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin

Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.


2024-11-29 | Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako

Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]


Eguneraketa berriak daude