argia.eus
INPRIMATU
Bushen begirada ergela
Josemari Velez De Mendizabal 2007ko otsailaren 21a

Ez dakit asmatu dudan tituluarekin ala ondoko lerroen buruari ez ote zitzaion hobeto "Bush ergelaren begirada" etorriko. Dena den, ondo pentsatuta, berdin diola uste dut, batak zein besteak egoki mugatzen baitute esan nahi dudana. Amerikako Estatu Batuen hegoaldea indar osoz astindu duen Katrina urakanak utzitako ondorioen gain ari naiz.

Urakana berea egiten ari zen egun haietan Arthur Koestler-ek iragan mendeko hirugarren hamarkadan idatzitako Zero eta infinitua liburuan honela irakurri nuen: "Neanderthala lur azalera ageri zenean tximinoek barre egingo zuten, nonbait. Tximinoak, zibilizatuak oso, adarrez adar zebiltzan bitartean Neanderthaleko gizakia baldarra zen eta lurrerantz makurtuta. Tximinoak, bakezaleak eurak, berritsukeria errefinatuko giroan bizi ziren; Neanderthala, aldiz, mundutik zehar urrats astunekin zebilen, bere inguruan makilakada izugarriak errepartitzen. Ironikoak, tximinoek txantxa egiten zuten haien bizkar eta arbolaren gainetik intxaurrak jaurtikitzen zizkieten. Beste batzuetan ikaratu egiten ziren, eurek garbi eta osasuntsu landare eta fruituak jaten zituzten bitartean gizakiek haragi gordina irensten baitzuten eta kidekoak hiltzeraino hel zitezkeen. Neanderthalak arbolak lurreratzen zituen, harkaitzak aldatzen zituen haien betiko tokitik eta oihaneko legea hausten zuen. Tximinoen iritziz, Neanderthala historian atzerapausoa zen". Hitz horiek Miguel Unamunorenak gogorarazi zizkidaten: "Tximino antropoide batek seme gaixo bat izan zuen. Animalien eta zoologiaren aldetik zeharo gaixoa zen seme hura..."

Katrinaren arrastoari begira, tonto aurpegia jarri zitzaion lehen unean Bushi eta "Niri hau? Ez al zuen, bada, God bless Amerika?" bere buruari ziotsola zirudien. Kazetariei zuzeneko elkarrizketetan erantzuten zienean patetikoa zen presidentearen musua. Aitzakia eta zurikeria guztiak baztertuta, Michael Moorek bere web orrian Bushi eskainitako eskutitz irekian, besteak beste, helikopteroak non zeuden galdetzen zion, ironikoki.

Berriz ere naturak bere mailan jarri gaitu gizakiok. Eta ez dago bueltarik. Iazko abenduko tsunamiak gehienbat txiroak hil zituen, lurralde behartsuetan. Katrinak munduko estaturik boteretsuenean deskargatu zuen bere indarra eta askok egin dute antzerako galdera txikia: nola da posible? Baina, otoi, inork uste al du izadia baino gehiago garela? Lurrak, gu gizakiok gabe, milioika urtez iraun du bizirik eta osasuntsu. Gurekin, aldiz, arriskuan dago oreka. Ni ez nago ados, estatubatuar agintariek hondamendi honetan azaldutako jarrera arrazakeriari leporatu behar zaiola diotenekin. Ez dira naturaren haserre birrintzaileko ondorioei garaiz aurre egiteko gai izan, eta kito! Gizakiok jainko izatera jolasten ari gara aspalditik naturaren aurrean. Eta jolas horrek itsuarazi gaitu, zeharo. Eta galduarazi.

Naturak erakutsi digu, garbi gainera, gizakion botere eta gurari aseezin guztien gainetik dabilela. Gu -oraingo bizidun adimentsu bide garenok- lur azaletik desager gintezke, gure planeta hiltzeraino eraman baikenezake, baina zenbait mila urte barru lurra bere koordenada naturaletara itzuliko litzateke. Giro berrian gizakiak beranduago agertuko lirateke -agian, bospasei milioi urtera- baina (ziur nago) kide berriak gaur bezain adimentsuak balira aurki desordenatuko lukete ordena naturala. Eta ziklo berriari ekingo litzaioke.

Aipuekin jarraituz, amai dezadan Ali Baba eta berrogei lapurrak ipuineko azken berbekin, pixka bat egokituta zirkunstantzia hauetara: "Bizitzarik alaien eta itsuenean bizi izan ziren, goxotasun guztien birrintzaile, jendetzen bereizle, jauregien ezabatzaile eta hilobien eraikitzaileak bisita egin zien arte".