Yemen eta glokalizazioa
Ezjakintasuna eta uste ustelak. Opor-bidaiaren abiapuntua herrialde horretaz ezer gutxi jakitea zen. Hasteko, herrialde horren altxorrak zeharo ezezagunak zitzaizkidan: besteak beste, Sana'a hiriburuaren edertasuna eta basamortuko Manhattan deitua izan den Shiban-eko mirakulu arkitektonikoa -pezoez edo adreilu gordinez eginiko garaiak-; soberan dago justifikatuta Unescok bi hiriok humanitatearen ondare izendatu izana. Horrezaz gain, Yemen-go balio paisajistikoa ere ez da ahuntzaren gauerdiko eztula, basamortu, kostalde edo mendialdeko parajeak benetan ikusgarriak baitira.
Aitortutako gabezia kulturalaren harira, nire historia-ezjakintasuna ere ageri-agerian gelditu zen. Ez nuen ideiarik, adibidez, Jesukristo aurreko milenioan herrialde horietako lurrak intsentsuaren ibilbideak zeharkatu zituenik edo Saba erresuma entzutetsua bertan kokatzen zenik -nork ez du Sabako erregina ezagutzen, zinemaren bitartez bada ere?-.
Hala ere, nire burua zuritzeko edo, esango dut informazio okerra edo faltsua askotan kezkagarriagoa izaten dela ezjakintasuna baino. Adibidez, herrialde arabiarrez AEBek eta beste enparauek ematen diguten informazio ustelak uste oso okerrak sortarazten dizkigu. Alegia, askotan erlijioa eta osagai etnikoak nahastuz, islamaren jarraitzaileak edo jatorri arabiarreko gizakiak gaizkile eta susmagarri itxurapean azaldu ohi dizkiguten arren, errealitatea oso bestelakoa da; baita Yemengoa ere.
Herrialde horietako bisitariek etsaiak eta herritar mehatxagarriak aurkitu partez, giro atsegin eta bihotz oneko jende ezin atseginagoarekin egin dute topo. Esaterako, eta mendebaldean uste dugunaren kontra, Yemengo musulman konbentzituek infidelak tolerantzia osoz hartzen dituzte eta, are gehiago, adiskidetasunez ere bai. Mendebaldeko leku gutxitan adieraziko diote turistari horren harrera bero eta tratu atsegina.
Leiho bat beste munduari. Ekialdeko bizimodu arabiar horri begirada arretatsua botatzeko aukera eman digu bidaiak, kulturalki oso urruti gelditzen zaigun beste kultura aberats eta sendo baten hainbat ezaugarri propio agerian utziz. Funtsezkoena erlijioarena dugu: islamaren aginduak eta erritualak zintzo-zintzo betetzen dituzte herritar gehienek, jardun horretan atxikimendu gartsua adieraziz; benetan hunkigarria zen ostiraleko errezoetan gizonezkoek erakusten zuten debozioa; baita kale gorrian ere. Beste kultur balio unibertsal bat musikarena da; Yemenen jendeak entzun ohi duen musika, pop-a izan nahiz folka izan, gehien-gehienetan arabiarra da (Aljeria, Libano, Egiptokoa...); hau da, kutsu mendebaldarrik gabeko musika-eremu propioa dute.
Kultura aberats, sendo eta ezberdin horrek beste adierazgarri bitxi edota -guretzat- ulertezin asko baditu: emakumeak goitik-behera estalita joan beharra; Kalashnikov fusil sobietarra lepotik zintzilik paseoan lasaitasun osoz ibiltzea; cat landare estimulantearen kontsumo hedatua...
Halako egoerak hobeto ulertzeko ikuspuntu berri bat aldarrikatzen du egile horrek: glocalización delakoa; ikuspuntu globala eta lokala biltzen dituena, hain zuzen. Morenok dioskunez, egungo munduan ez da bakarrik sistema ekonomiko, politiko eta eredu kultural bakarreko globalizazioa garatzen ari; egungo dinamika bikoitza da, globalizazioari aurre egiten dioten tokiko dinamika batzuk ere aldi berean agertzen direlako.
Ez al da hori Euskal Herrian ere gertatzen ari dena? Alegia, herri txikiak izan edo luze-zabal handiko kulturak izan, globalizazioaren merkantilismo erasokorretik kanpo bizi nahi duten berezko kulturak ere egon badaude gaur egun. Eta, Morenok dioenez, globalizazioari aurre egiteko beste kultura horiei lagundu behar zaie; euren balioetan eta premietan oinarrituriko dinamikak bultzatu behar dira. Betiere ikuspuntu globalaren baldintzak eta aukerak kontuan hartuta. Hau da, glokalizazioan oinarrituz.
Yemen bezalako herrialdeak ezagutu eta errealitate horiei pentsatu bat emateak, gure herri eta kulturaren iraupenerako klabeak argitzen lagun diezaguke; baita AEBen eta herrialde arabiar batzuen arteko gatazka hobeto ulertzen ere. Gakoa, azken batean, glokalizazioa omen da.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.
.jpg)
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]