Makina bat kontu
NASAren Goddard Institutuko klimatologoa den Drew Shindell-ek metano-isuriak aztertu ditu eta oso gutxitan entzun dugun datua eman du, alegia gasak atmosferan beharrean lurrazalean aztertzea komeni dela. Gas-molekulak oso erraz nahasten dira beste batzuekin eta ondorioz beren propietate eta ezaugarriak aldatu egiten dira; hau dela eta, gasak lurrazalean aztertu dituzte eta ez atmosferan.
Atmosferara isurtzen diren gasen artean ozonoa eta metanoa dira erreaktiboenak, hau da, aipatu gasek joera handia dute airean topatzen duten gasekin erreakzionatzeko. Berotegi-gasen artean garrantzitsuenak karbono dioxidoa, oxido nitrosoa, metanoa eta halokarburuak dira.
Egoera horretan egindako ikerketen arabera, metanoaren eragina berotegi-efektuan berotegi osoaren herena dela kalkulatu da, orain arte uste zenaren bikoitza. Datu honi metanoa atmosferan beste substantzia batekin nahastean sortzen diren konposatuen eragina gehitu beharko litzaioke, baina hori beste ikerketa batzuetatik neurtu beharko da.
Datu honek ez ditu nekazariak larritu behar, zeren eta esporek egiten duten ibilbidea bost milimetrokoa baino ez da.
Orain arteko errekorra Pilobolus deituriko onddoak zuen, baina 100 aldiz azelerazio txikiagoa zuen eta bitxikeria gisa aipa dezakegu eskopeta batek bala tiro egitean dagoen azelerazioa Gibberella zeae-rena baino hamar aldiz txikiagoa dela.
Ikerlarien helburua ez zen aipatu errekorra lortzea, onddoen jaurtiketa edo desarra sistema ulertzea baizik, kontutan hartu behar baita gorputz bat zenbat eta txikiagoa izan aireak sortzen duen frikzio-indarra gero eta handiagoa dela; hortaz, gorputz bat zenbat eta txikiagoa izan gero eta azelerazio handiagoa behar du esporen dispertsio "duin" bat lortu ahal izateko.
Ikerketak egiteko esporentzako "tiro-galeria" antolatu zuten eta bertan ikusi zuten esporak dauden edukinontzietan sabiak sortzen duela behar adina presioa gerora desarra egin ahal izateko. Desarra-sistema hau ulertzeak etorkizunean aplikazio espazialak eta medikoak sortzeko aukerak emango ditu.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]