Txin-txin diruaren usaina
Dubain biziko bazina eguna hasteko eskukada agar ezpaltxo sutontzian piztu eta txingortuz etxea ketzea ezinbestekoa zenuke. Dubaitarra izateko diruduna behar... agar on kiloa 8.000 eurotan baita egun. Dirudunetan dunenek agar olio distilatua erabiltzen dute etxeko airea etxekotzeko, 10.000 euro kiloa...
Aquilaria malaccensis espezieko zuhaitzetik dator agarra, batik bat arabiarrek erabiltzen duten intsentsu gisako zura. Zuhaitz honek, Phialophora parasitica onttoak erasotzen duenean, aparteko usaina duen erretxina sortu eta blaitzen du bere egurraren giharra. Papuatik Himalaiarainoko tartean oihan tropikaletan hazten den zuhaitz hau CITES bezala ezagutzen den munduko fauna eta flora espezie basati mehatxatuen merkaturatzeko hitzarmen internazionalaren altzoan da 1995etik. Horrelakoetan espero den gisan, harrez geroztik are mehatxatuagoa dago. Babesaren ondorioz prezioa lehertu egin da. Kanbodia, Laos, Vietnam, Brunei, Thailandia, Bangladesh, Malaysia, Maynmar, Singapur, Indonesia, Bhutan, eta Filipinetako mafien sakelak bete eta basoak agarrez hustu dira. Zuhaitzetan hamarretik batek bakarrik du agarra garatzen, hala ere errazenera jotzen dute, denak eraitsi eta gero egokia denaren zura soilik eraman. Indian, Txinan, Japonian eta Arabiako Golkoko estatuetan ederki ordainduta erabiliko dituzte bere zura eta olioa ohiturak agintzen duen erlijio ospakizunetan, axaleko lurringintzan...
Zuhaitz honek elorrio du. Etorkizuna bermatzeko lanean dihardu botanikari multzo zabal bat. Botanikariak eta mafiak aurrez aurre... egin trabesa! Lurringintzan erabiltzeko moduko agar olioaren ordezko sintetiko bat sortu da, baina ez da inola ere naturala. Usain berezia eransten dioten egitura kimikoak, terpenoak, eta hauen nahasketak zailak eta ikaragarri garestiak dira. Agar-zura, berriz, zer esanik ez, imitaezina!
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]