Euskal Herriarentzat finantza-sistema soziala

  • Euskal sindikatuek ontzat jo dute EAEko aurrezki kutxen fusio-proiektua, baldin eta ekimenak kutxon gizarte lana eta izaera soziala indartzen baditu eta Euskal Herriaren onerako baldin bada. Sindikatu abertzaleek, ELA eta LABek, ñabardurak ñabardura, fusioaren lehen fasea bide luze baten hasiera gisa ikusten dute, ezinbestekoa iruditzen zaiela euskal finantza-sistema Nafarroako aurrezki kutxetara hedatzea, aurrezki kutxen gizarte lana indartzearekin batera. CCOO edo UGT bezalako sindikatu estatalistek, aldiz, gizarte lana indartzea lehenesten dute, kutxa berriaren gobernu-organoen arteko lurralde-orekarekin batera.

2021eko ekainaren 30ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

German Kortabarria ELA sindikatuko idazkari nagusiaren ondokoaren arabera, fusioa ez da eztabaidagarria, beharrezkoa baizik, eta ezinbestekoa iruditzen zaio bigarren fase batean Nafarroako Aurrezki Kutxa fusionatzea. Gaineratu zuenez, "aukera paregabea da organo exekutiboak orekatu eta aurrezki kutxen espiritu eta izaera berreskuratzeko: gizartearen mesederako erakunde herrikoiak, gaur egun korronte neoliberaletan murgilduta daudenak". Horren ondorioz, fusioak "kutxen norabide neoliberala zuzendu behar du eta herrialdearen alde egin behar du lan, izaera sozialeko proiektua sendotzeko".

Testuinguru horretan, gastu sozialari eta Gizarte Lanaren dibidenduari dagokionez, sindikatuaren iritziz, kutxa berriak BBKren ereduari jarraitu beharko lioke, zeinek egun bere irabazien %30 Gizarte Lanari eskaintzen dion. Era berean, etxebizitzaren arloari bultzada indartsua eman behar zaiola uste du. Plantillen soldaten egoerari dagokionez, Jose Elorrietaren sindikatuak argi utzi du desorekak nabarmenak direla kutxen artean; alde handia omen dago Kutxa eta beste bien artean. Hori dela eta, soldatak homologatzeko eskatu du, baita subkontratazioak eteteko ere.


Euskal finantza-sistemaren puntaren punta

LAB sindikatuak adierazi duenez, "hiru aurrezki kutxen batuketa euskal finantza-sistemaren puntaren punta bihur liteke, Euskal Herriaren onerako". Hori dela eta, kutxa berriari "gure herrialdearen berpizkunde ekonomiko eta sozialaren aldeko" ekimenak bultzatzea eskatu dio. Planteamendu horiei jarraiki, Rafa Diezen sindikatuak hainbat irizpide planteatu ditu prozesua aurrera ateratzeko. Besteak beste, lurraldetasuna, Nafarroa eta Ipar Euskal Herria ez ahazteko arrazoia. Kutxa fusionatuak bertan sukurtsalak ezartzeko aukera eskatu zuen. Era berean, Gizarte Lana indartzeko eskaera egin du -aurrezki kutxa hauen sorkuntzaren xede nagusia dena- helburu eta inbertsio sozialak berregokitzeko beharrizana azpimarratuz.

Sindikatu abertzaleak inbertsio-politika garatzeko premia nabarmendu du "euskal sare produktiboa indar dadin"; horretarako beharrezkoa da "kutxek irizpide espekulatiboekin egiten dituzten milioi ugariko inbertsioak behar bezala kudeatzea, etekin handienaren bila askotan edonon eta edonola egiten diren inbertsioak saihestuz".


Kutxen legea aldatzea

CCOO sindikatuari bideragarria iruditzen zaio fusio-proiektua ikuspegi ekonomikotik eta metodo aldetik. Bestalde, indarrean dagoen Kutxen Legea erabat aldatzeko eskatu du, kutxa berriaren gobernu-organoen lurralde-oreka bermatzeko. Alde horretatik, "administrazio kontseiluetan gobernu monokolorerik ez izatea" aldarrikatzen da. Azkenik, sindikatuak begi onez ikusi du kutxen Gizarte Lana indartzea eta horretarako "funts sozialak mantentzea lehenetsi behar dela" adierazi du.

Boterearen gatazkak saihetsi izan du fusioa orain arte
Ez da lehenengo aldia BBK, Kutxa eta Vital kutxek fusionatu nahi dutela. Lehen saiakera orain hamabost urte izan zen: hartan Ipar Kutxak ere parte hartu zuen. Kontrola edo boterea eskuratzeko gatazkak, kutxetako presidenteen edo presidente horiek "hautatu" zituzten alderdi politikoen protagonismoek eta interesek orain arteko edozein fusio ahalegin zapuztu izan dute. 1990etik aurrera, ordea, fusioa etorkizun hurbileko helburutzat jo zen. Urte hartan, EAEko probintzietako bakoitzean bi kutxa fusionatu ziren, munizipala eta probintziala, gaur egungo bankuak eta izenak sortuz: BBK Bizkaian, Bilboko Udal Aurrezki Kutxa eta Bizkaiko Aurrezki Kutxa batzean; Kutxa, Gipuzkoan, Donostiako Udal Aurrezki Kutxa eta Gipuzkoako Aurrezki Kutxaren fruitua; Arabako Vital Kutxa, Gasteiz Hiriko Aurrezki Kutxa eta Arabako Aurrezki Kutxa probintzialaren emaitza. Hego Euskal Herriko laugarren Aurrezki Kutxaren kasua Nafarroako Aurrezki Kutxarena da (CAN), baina fusio nafarra ez zen 2000. urtera arte gertatu: gaur egungo deitura, CAN, Iruñeko Aurrezki Kutxaren eta Nafarroako Aurrezki Kutxa probintzialaren arteko emaitza da.
Fusio-prozesu horiek zauri eta istilu ugari sortu zituzten probintzia bakoitzean eta hiru kutxen fusioa bultzada politikoen mugarri izanagatik, azkenean geroratzea erabaki zen, "garai hoberik" noiz iritsiko zain. Tarteko irtenbide gisa, azken urteotan lankidetza estrategiak garatu dira EAEko hiru kutxen eta Nafarroako CAN aurrezki kutxaren arteko aliantzak bultzatuz. Hala ere, noizean behin kutxa bakoitzaren estrategiek liskarrak eta koordinazio hutsuneak eragin dituzte. Horren ondorioz, zabalkunde-politiken koordinazio ezak porrot ugari sortu du. Arlo informatikoaren kasuan, non koordinazioa handiagoa izan zitekeen, BBK-k interes handia izan du bere plataforma mantendu eta Ibermaticari ez uzteko. Kutxak, aldiz, lotura handia dauka enpresa horrekin. Hortaz, koordinazio eza erabatekoa izan zen informatika arloan, kalte ekonomikoak sortuz.
EAJren interesek, azkenik, orain arteko fusioaren porrotarekin zerikusi handia izan dute. Hauteskundeetako programan fusioa sartzera iritsi izan bazen ere, alderdiko agintariek inoiz ez dute aho bateko iritzirik izan gai honen inguruan. Zergatik? Funtsean, alderdiak beti pentsatu izan du fusionatutako kutxaren kontrola bizkaitarrek lortuko zutela, BBKren tamaina dela eta. Eta noski, ezagunak dira Bizkaiko eta Gipuzkoako EAJren arteko liskarrak. Beti izan dira... konstanteak. Azken batean, boterea eskuratzeko gatazka, erakunde baten kontrola lortzeko nahia, fusioa gertatuz gero, oso indartsua izango da. Hain zuzen ere, jarrera hori bera ezkutatzen du Arabako Alderdi Popularrak egungo fusioa ukatzean.


Azkenak
2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]


800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Eguneraketa berriak daude