Sarritan lauso samar ageri zaizkigu autolaguntzaren mugak. Zenbait idazleren lanak muga horien alde batetik bestera jauzika egoten dira, kritika egileen ikuspegiaren arabera, ustez literatura "arrunta" -hala esatea zilegi bazaigu- egiten duten arren. Paulo Coelho, Isabel Allende, Susana Tamaro, Jorge Bucay… Milioika ale saltzen dituzten idazleez ari gara, beti ere.
Aipatu dugunetako batek, Jorge Bucay argentinarrak, bere liburuak ez direla autolaguntzakoak aldarrikatzen du, liburutegi askotan errotulu horren azpian topa baditzakegu ere. Bucayk autolaguntza kontzeptua malguegia izateari leporatzen dio hori: "Orain 30 urte, argitaletxe batek AEBetan self improvement zeritzan liburu batzuk argitaratu zituen Espainian eta Argentinan. Baina itzulpena -norberaren garapena- ez zen oso erakargarria, eta haren ordez autolaguntza erabiltzea erabaki zuten. Gero denetik sartu zen izendapen horren baitan. Baina zentzu hertsian, autolaguntza liburu batek arazo zehatzetarako irtenbide zehatzak proposatu beharko lituzke, zenbait ariketaren bidez. Alde horretatik, nire liburuak ez dira autolaguntzakoak, irakurtzen dituztenen zoritxarrerako. Nahi nuke izatea, baina nire liburuetan galdera asko eta erantzun gutxi egoten da".
Edozelan ere, Bucayk aitortu egiten du ez daukala bere burua idazletzat; "idazten duen terapeuta naiz, gehienez ere". Idazle petotzat agertzen den Paulo Coelhok, berriz, zera esan zuen behin, autolaguntza idaztea leporatzen ziotenei erantzunez: "Ni idazlea naiz, eta norbaitek arimarentzako bideak bilatzen baditu nire liburuetan, berarena da arazoa". Kontuak kontu, begibistakoa da autolaguntza generoa ez dela, inondik ere, literatur-kritikoen lar gustukoa.

Autolaguntza generoa AEBetan sortu zen, eta han dago oraindik egile gehien. Hala ere, gero eta idazle gehiago dugu Europan. Azken urteotan salmenta-zerrendetan arrakastatsu ibili denetako bat Alex Rovira katalana da. Bi best seller eman ditu haren lumak: La brújula interior (Barneko iparrorratza) eta La buena suerte (Zorte ona), biak ere narratibakoak. Lehenengoaren milioi erdi ale saldu da, eta bigarrenaren bi milioi.

Bost axola niri definizioak, baina bai, autolaguntza generoaren barruan koka ditzakegu, edo enpresa-literatura atseginaren barruan. Hau da, ulertzeko zailegia izateko asmorik ez duen literatura.

Nahia badago, noski. Lehenik eta behin norberarentzat idazten da, baina gogoeta erabilgarri batzuk konpartitzeko gogoz ere bai. Uste dut "autolaguntza" hitzak oso eremu zabala betetzen duela: asteburu batean tenisean jokatzen irakasten dizuten egileak aurkitu ditzakegu, eta baita ere oso mezu hertsia ematen ez dutenak, bizitzari buruzko hausnarketa batzuk baizik.

Hutsune bat betetzen dutela uste dut. Liburu hauek, irakurtzeko errazak izateaz gain, modu atseginean mezu batzuk ematea beste helbururik ez dute. Eta jende asko dabil erantzun bila. Depresioak, antsietateak, beren buruaz beste egiten dutenen kopuruak… izugarri gora egin dute Mendebaldean. Zenbat eta garapen ekonomiko handiagoa, orduan eta psikologia-arazo gehiago.

La brújula interior nire bizipen batzuen ondorioz sortutako hausnarketa sorta da. La buena suerte, berriz, nire umeentzako ipuin modura hasi zen, baina argitaratzaile baten senak enpresa-narrazio bihurtu zuen. Laburbilduz, zera dio: zorte ona norberak egindako lanaren araberakoa dela, ez dela nahikoa besterik gabe haren zain egotea. Ipuin klasikoen ereduari heltzen die, eta La brújula interior baino arinago irakurtzen da.