Artista gazteen oztopoz betetako karre
1999tik 2003ra, urtero 240 lagunek amaitu zituzten, batez beste, Arte Eder ikasketak Euskal Herriko Unibertsitatean. Asko, gutxi? Ez dakigu, baina edozelan, gizarteak behar duena baino askoz gehiago dira -"beharraz" hitz egitea zilegi bada, arteaz ari garela-. Alegia, merkatua ez da hain zabala. "Dena dela -Ismael Manterola Arte Ederretako irakasleak dioenez-, fakultatetik irteten diren guztiek ez dute artetik bizitzeko helburua. Nik esango nuke hamarretik batek baino ez duela asmo hori. Eta hala ere gehiegi dira".
Ez genuke aditzera eman gura Arte Ederrak ikastea langabetua izateko oposaketak egitearen parekoa denik, ezta gutxiago ere. Arte Eder lizentziatuek aterabide asko daukate lan merkatuan. Arazoak, normalean, artelanak egin eta horiek saltzeaz bizi nahi dutenek izaten dituzte. Eroslerik ezean nekez sal daiteke ezer eta erosle gutxi dago. Bildumagile gutxi, beste era batez esateko.
Gehienetan, arte galeriek egiten dute bildumagilearen eta artistaren arteko zubi lana. Labur esanda, galeriek erakusten dute artisten lana, eta baita bildumagileei saldu ere, komisio baten truk. Baina artista gazteentzat ez da batere erraza galerietan sartzea. Ignacio Mugica galeria jabe bilbotarrak aitortu digunez, "guk ere geure gastuak ditugu, eta estu eta larri gabiltza. Artista gazteak ezezagunak izaten dira, eta haien lanak, merkeak. Beraz, ez dute atarramendu gehiegirik ematen".
Badira artista gazteekin soilik lan egiten duten galeriak -bakan batzuk baino ez-, eta guztiz aurkakoa egiten dutenak ere bai; baina oro har, galeria gehienak artista ospetsuak eta gazteak uztartzen saiatzen dira. Hala dio Mugicak behinik behin: "Oreka bilatzen dugu irabazi batzuk ziurtatuko dizkigutenen eta ezezagunagoen artean". Horrek, alabaina, arazoa dakar berez: galeria bakoitzak ezin dio artista gazte gehiegiri leku egin. "Zortziren bat erakusketa egiten ditugu urtero, eta hiru, gutxienez, artista ezagunenak izan behar dira, bestela galeria itxi beharko nuke. Horrek ez du gazteentzako tarte gehiegirik uzten", kontatu digu Mugicak.
Beste batzuetan, artistek eurek sortzen dute erakustaretoa. Abisal gunea da horren eredurik ezagunena beharbada. Orain zortzi urte-edo sortu zuten Bilbon, artista gazteen lanei aterabidea emateko. Bertan dabilen Ismael Iglesiasek dio galerietako ateak, oro har, itxita daudela gazteentzat eta, gainera, horietan dabiltzanei ere ez zaiela behar bezala ordaintzen. "Saltzen ez bada, ez dugu sosik ikusten. Nork ordaindu behar digu egindako lana?".
Dena dela, diru laguntzak aterki xumea baino ez dira; ez dute zaparrada geldiarazten. Itxaso Díaz artista bizkaitarrak dioskunez, "EAEn beste lekuetan baino errazagoa da beka eta abarrei esker aurrera egitea, Jaurlaritzak eta aldundiek askotxo ematen dutelako. Baina azken batean, lanik saltzen ez baduzu nekez aterako duzu bizimodua". Díazek berak beka bi eskuratu ditu, 2001ean eta 2003an, baina horrek ez dio arte hutsetik lan egitea ahalbidetu. Oro har, bekek artelanen gastuei -"eta ez denei", azpimarratu du Díazek- aurre egiteko balio dute, ez bizitzeko; hori norberaren kontua da. Horregatik artista gazte gehienek beste lanbide bat edukitzen dute, maite dutenaz gain. Artista izatea, zaila ez ezik, garestia ere bada eta.
Itxaso Díaz artistaren aburuz, "edonor ausartzen da arteaz bere iritzia ematen, ulertu ala ez ulertu. Nik karrera oso bat ikasi behar izan dut arteaz zer edo zer ulertu ahal izateko! Eta azkenean, klasikoa ez dena, herriak aise ulertzeko modukoa ez dena, gaitzetsi egiten da". Díazen berbetan, gaur egungo artean askoz garrantzi handiagoa daukate kontzeptuek eta ideiek objektuek baino: "Niri, behinik behin, hala irakatsi zidaten bost urtez; baina gero errealitatearekin topo egiten da". Artista gaztea, ikasketak burututakoan, konturatu egiten da beraren lanak ez direla erraz saltzekoak. Ez eta erakustekoak ere. Denok irudika dezakegu koadro bat edo eskultura bat galeria batean, baina ikus-entzunezko lan bat edo instalazio bat? "Bildumagileek ez dute halakorik erosten", kexu da Díaz.
Ondorioz, galeriek ere ez dituzte tankera horretakoak erakusten. "Bideoa, eta artearen beste adierazpen berri batzuk modan daude", iritzi dio Ignacio Mugica galeria jabeak, "baina ez dute sarbide erraza hau bezalako lekuetan. Galeriak, oro har, besteen atzetik joan ohi gara, museoek eta bildumagileek hasitako bidetik. Apurka-apurka, adierazpide berriak galerietan sartuz doaz, baina zaila da urratsa egitea, oraindik ere ez dugulako irizpide argirik horrelako arte-lanez. Oro har, ez dugu urratsik ematen seguru egon ezean".
"Espainolismoa goratzen duen sinbolorik" ez dutela nahi adierazi dute antolakundeko kideek. Euskal Herri antifaxista aldarrikatzeko ekintza izan da Nafarroan gelditzen zen azkenengo zezena botatzea, ekintza zuzenaren bideoa zabaltzearekin batera.
Ostegun honetan, Gasteizko Parlamentuan, “Justiziaren euskalduntzean aurrera egitea” eskatzen duen zuzenketa onartu dute EAJ eta PSEk, baina ez dute neurri zehatzik proposatu EH Bilduk salatu duenez.
Urriaren 17tik 19ra Burujabetzak izeneko jardunaldiak antolatu dituzte Oiartzun Burujabek eta Udalbiltzak. Tokiko esperientzia eraldatzaileak ezagutzeaz gain, Gironako alkate Lluc Salellasek eta CUPeko parlamentari-ohi Mireia Vehík ere parte hartuko dute hitzaldi banatan.
Gizonak asteazkeneko goizaldean erail zuen Kayle Villar Pons arma zuri batekin. Bularrean hainbat labankada eman ostean Kayle ospitalean hil zen. Mugimendu feministak elkarretaratzea deitu eta aurten Euskal Herrian indarkeria matxistak bost emakume erail dituela gogorarazi du.
Herriko supermerkatuetan salgai dituzten produktu eta saltokiei eskatu diete Israelen ekoitzitako produktuak saltzeari uztea: Arrasateko Eroskik eta Alcampok eskaria onartu dute; Lidl eta BMk ez. Elkarretaratzea egingo dute ostiral honetan Lidl supermerkatu aurrean.
Europar Batasunak abuztuan onartutako araudi baten arabera, 2030erako degradaturiko eremuen %20 lehengo egoerara itzularazi behar da. Hori dela-eta, hainbat eragilek Jaurlaritza, natura leheneratu orain dokumentua sortu dute, eta asteazken honetan aurkeztu dute publikoki... [+]
Maider Likona informatikariak gidatutako solasaldi baten bidez, Alexis Guirlé Izarralde taldeko zuzendariak eta Xabier Garmendia Abaila kooperatibako kideak datu zentro lokalak eskaintzen dituzten euren proiektuei buruz hitz egingo dute. Era berean, datuen kudeaketa... [+]
, Nafarroako parlamentuan..jpeg)
Bizikidetasunaren eta Nazioarteko Elkartasunaren batzordeak Munduko Medikuak erakundearen eskaera onetsi du, PSNk aurka bozkatu duen arren. Irailean zehar 40 bat lagunek Mendebaldeko Saharatik Madrilera bidaiatu zuten nazioarteko babes eske eta dagoeneko haietatik hamasei... [+]
Gutxienez hamabi poliziak inguratu zuten gaztea. Erail zuen agenteak esan du gainera joan zitzaiola agerraldia izan zuen gaztea, baina bertsio hori gezurtatu du lekuko batek. 2020an izan zen hilketa, eta orain ari dira epaiketa egiten.
Irakaskuntzan eta ikerketa historikoan dihardu Eneko Tuduri Zubillagak (Erdialdea, 1990). Doktorea da Artearen Historian, eta Nafarroako eliza zahar batzuen horma margoetan oinarrituriko tesia idatzi zuen. Ancora elkartean ibili zen denbora batez, eta gertutik erreparatu dio... [+]
Urtebetez egon da Gasteizko Alde Zaharreko frontoi okupatua itxita, 2023an kazkabar ekaitz batek teilatua apurtu ostean. Pozik daude pilotalekua kudeatzen duen Txapa Ahotsa asanbladako kideak, konponketa prozesuak erakutsi dielako pilotalekua “espazio garrantzitsua”... [+]
Ingelesez zabalduriko bideo baten bidez eman die abisua Israelgo Lehen ministroak: Israelgo armadarekin kolaboratu ezean, libanoarrei ere bideratuko die palestinarrek pairaturiko "sufrikarioa".
CCOOk egindako azterketa batek agerian utzi du hezkuntzan, industrian, ostalaritzan eta merkataritzan ordu estren kopurua nabarmen altua dela, eta enpresek urteko 3.254 milioi euro bereganatzen dituztela ordaindu gabeko ordu gehigarriengatik.
Urepele, Aldude eta Banka herriak batzen dituen Aldudeko ibarra bizirik eta airoski bizirik atxikitzeko asmoz dabil lanean AIBA Aldudeko Ibarra Beti Aitzina elkartea. Solastatzeko dorpea izan daitekeen gai bat mahai gaineratu du aldi honetan, urriko bigarren asteburuan eginen... [+]
Karibea eta Ipar Amerika jo dituen Helene urakanak erakutsi bezala, klima aldaketak indarturiko muturreko eguraldien kostua kolosala da. Hainbertze, non eta aseguruak horren arabera garestituko diren, arrisku berriei aurre egiteko asmoz. Klimaren bilakaera hori gelditu ezean,... [+]