Makina bat kontu
Partikula azpiatomikoen fisioak, hots, partikulen banaketak, energia nuklearra deritzona ekarri digu, eta jakinekoak dira energi mota honek dituen gorabeherak. Aldiz, partikula azpiatomikoen elkarketak, hots fusioak, sortu du itxaropen nagusia energi iturrien alorrean. Izarretan topatu zen lehen aldiz sistema hau, bertan partikula arinak elkartu eta partikula astunagoak sortzean energia askatzen zela ikusi zenean. Ez du hondakin kaltegarririk sortzen eta iturri amaiezinak ditu, baina sistemaren ezagutza oso atzeratua dago oraindik. Horregatik, orain bi aste Europako Batasuna, AEB, Txina, Japonia, Errusia eta Hego Koreak ikerketarako zentro bat eraikitzea erabaki dute eta hiru urteko negoziazioen ondoren Frantzian kokatuko dute aipatu zentroa. Bi kokaleku aritu dira lehian, Cadarache Frantzian eta Rokkasho-mura Japonian eta Frantzian instalatuko bada ere, Japoniak abantaila handiak lortu ditu. Hona hemen zenbaki batzuk: proiektuan hamar mila milioi euro inbertitu behar dira datozen 30 urteetan eta horietatik ia erdia eraikitze lanetarako izango da; Frantziak %10 finantzatu beharko du eta Europako Batasunak %40; Japoniak %10 finantzatuko badu ere, pertsonalaren eta kontratu industrialen %20 eramango ditu eta gainera EBk Japonian egin beharreko filiala finantzatu beharko du.
Proiektu erraldoi honi aldeko eta aurkako asko atera zaizkio denbora laburrean. Gehienak bat datoz energi mota interesgarri baten aurrean egotearekin, baina erabili beharreko bitartekoak hain handiak direnez, gizakiak beste premia handiagoak badituela diotenak asko dira.
Ekainaren 28a izan zen 1950az geroztik neurtu den ekaineko egunik beroena, batez beste 25,8° neurtu baitziren. Kanikularen garaian egunik beroena abuztuaren 5a izan zen, batez beste 29,1° neurtu baitziren.
Aurtengo ekainaren batezbesteko tenperatura 2,6° handiagoa izan da tenperatura normalarekin alderatuz, baina ikerlariak gehien kezkatu dituena bero-boladaren iraupena izan da, azken berrogeita hamar urteotan bitan, 1976an eta 2003an, baino ez baitira hain bolada luzeak izan. Eta aurtengo uda zer?
Meteo Franceko ikerlari den M. Schneider-en arabera bi indikatzaile baino ez daude. Batetik 1994, 2000, 2002 eta 2003 izan direla azken 50 urteko beroenak, berotegi-efektuaren aztarnak baieztatzen dituztenak alegia, eta bestetik egun dauden epe luzeko eredu probabilistikoek emaitza kontrajarriak eskaintzen dituztela aurtengo udako aurreikuspena egitean. Beraz, zehatz-mehatz ezin da ezer ziurtatu, baina badaezpada ere, presta gaitezen.
Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.
Asteazkenean ekin zion Laudioko enpresak labea hozteko prozesuari, Eusko Jaurlaritzako teknikarien bermearekin. Langileak haserre eta "engainatuta" azaldu dira erakundeen jarrerarekin: "Gu babestera joan eta langileen ondoan egon behar zuena, ez da egon"... [+]
Lizarrako Udalaren jarrera autoritarioa salatzeko sortu zuten Beef D'Alda abestia, eta horren harira auzipetu dituzte. Adierazpen askatasuna aldarrikatzeaz gain, otsailaren 8rako egitarau bat antolatzen ari dela jakinarazi du musika taldeak.
Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]
Kongoko Ipar-Kivuko Goma hiriburura sartu eta bereganatu du Martxoak 23 talde armatuak. Zabalpena aitzina doa eta Bukavu Hego-Kivuko hiriburua dute orain xede. Herritarrak karrikara atera dira, M23aren aurka eta Ruandak eta Mendebaldeak erakunde armatu horri erakutsitako... [+]
Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]
ELAk eta LABek EREa baztertu eta berau erretiratzea galdegin dute. Sindikatu biek gogoratu dute 2023an antzeko neurriak geldiaraztea lortu zutela mobilizazioen bitartez
Mendebaldeko Saharako giza-eskubideen egoeraren azterketa egiteko bidaia egin dute Euskal Fondoko eta Eusko Legebiltzarreko kide batzuek. Hegazkinetik ezin izan dute jaitsi ere egin. Legebiltzarkideek Marokoren jarrera “lotsagarria eta onartezina” dela adierazi dute.
Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
