Itsasoarekin kulunkan
- Olatuek etengabe jotzen dute gure itsasertza. Inoiz zakar, inoiz maitekiroago, baina beti haren itxura eraldatuz, gure begiak soma ezin dezakeen pazientziaz. Batzutan ika-mika iturri ere badira, noiz eta, Mundakako "ezkerra" bezala, dagoeneko existitzen ez direnean.
Kostaldera hurbiltzean, itsas hondoko lurrak partikulen mugimendu zirkularra geldotzen du. Hori dela-eta, olatua "hautsi" egiten da eta, energia ez ezik, materia ere garraiatzen du. "Hautsitako" hori da guk erabili, gozatu edo, batzutan, jasaten duguna. Olatua beti izan daiteke arriskutsua beraren aurrean gaudenean; zer esanik ez ekaitza dakarrenean. Gipuzkoako kostaldeko errepidetik ibili ohi direnek badakite zerbait horretaz.
Hala ere, gizakiok iaioak gara naturaren indarrak menderatzen eta gure mesederako erabiltzen. Energia sortzeko erabil ditzakegu, adibidez. Eta askoz sarriagotan, gozamenerako. Euskal Herria surflari lurraldea da, eta horiek olatua dute ezinbesteko lanabes. Surflari batek berba egin digu gure itsasertzean topa ditzakegun olatu mota desberdinez.
David Bustamante barrikarra Sopelako Peña Txuri surf elkarteko kidea da. Oso agerikoa den zerbait gogorarazi digu lehenbizi: kostaldeko olatu guztien itxura ez da berdina, haien sorrera eragiten duen itsasertzeko hondoa ere beti berdina ez den neurrian. Mundakako ezker olatu ospetsua, esaterako, "naturaren miraritzat" jo du Bustamantek. "Han, itsasadarra eta itsasoa elkartzearen ondorioz, hondoa oso ona izan daiteke, ala oso txarra, orain bezala", dio Bustamantek, surflariaren ikuspegitik beti ere. Baldintza egokiak daudenean, Mundakakoa bezain olatu ospetsua sor daiteke -surfzaleentzat, munduko hamar olaturik kutunetako bat ei da-: ez oso altua, luze-luzea, indartsua, oso hodi biribila sortzen duena, eta gainera abiadura egokian datorrena. "Olatua arinago joanez gero, surflariak ez dauka denborarik alderik alde osorik zeharkatzeko. Mundakakoak, berriz, abiadura perfektua dauka". Edo zeukan, hobe esanda. Baina laster itzuliko gara Urdaibai aldeko komerietara.
Edozelan, olatua eguraldiaren menpekoa da. Zenbat eta hura okerrago, olatu gehiago eta handiagoak. Guk Irlanda aldetik "inportatzen" ditugu, Bustamanteren esanetan: "Han ekaitza badago, hemen olatuak ditugu". Alabaina, azken urte biak nahiko antzuak suertatu dira olatu kontuetan.
Ana Agirrek eta Alvaro Amannek -Industria eta Garraio sailburuak, hurrenez hurren- eman zuten proiektuaren berri, orain bost hilabete inguru. Esan zutenez, zentral berriak 1.000 lagunek urtebetean erabiltzen duten energia kopurua eratuko du eta, berari esker, eguratsera 1.000 tona CO2 botatzea galaraziko da. Sailburu biek gogoratu zutenez, 2010 urterako EAEn kontsumitzen den energia osoaren %12 bertoko iturri berriztagarrietatik -biomasa, haize-indarra, eguzki-energia...- eskuratzea nahi du Eusko Jaurlaritzak, eta Mutrikuko ekimena asmo horrekin bat dator. Iragarpena, bide batez esateko, ez da denen gustukoa izan, baina protestak dike berriari dagozkio batez ere »Mutrikuko paisaia hondatuko duela diote batzuek», eta ez horrenbeste zentralari.
Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]
Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.
Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).
--------------------------------------------
Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]
.jpg)
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]
Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.
Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.
SPRI sozietatearen eraikinaren aurrean elkartuko dira langileak hurrengo asteko ostiralean.
Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.
Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]