Gainditu gabeko ikasgaia
«Arte» izendapen orokorrak bere baitan biltzen dituen jardunbideek -musika, dantza, literatura, arte plastikoak…- ez dute behar bezalako arreta jasotzen irakaskuntzan. Horixe da arlo horietan dabiltzan profesional batzuengandik nahiz irakaskuntza munduko beste zenbaitengandik jaso dugun aldarria. "Beste interes batzuk daude tartean - dio Anton Mendizabal eskultore eta irakasle ohiak-, ikasleak beste arlo batzuetarako prestatu behar dira ondo, gizarteak hala eskatzen duelako. Matematika, gizartea… Horiek dute garrantzia, eta gainerakoak bigarren mailakoak dira". Hots, bazterreko ikasgaiak esan diezaiokegun multzoan leudeke arte-adierazpideak.
Batetik, ordu gutxi. Hego Euskal Herrian, Madrilgo ministerioak ematen duen programazio ereduak astero ordu bakarra aurreikusten du musika irakasteko, eta beste bi arte plastikoetarako. Bestetik, metodologia eskas samarrak. "Arazorik handiena irakasleen prestakuntza falta da »iritzi dio Mendizabalek», eta ez da beraien errua. Unibertsitatean hasten da kontua. Irakasleak ez badira prestatzen, nekez izango dira gai ideia berriak lantzeko haurrekin". Azkenean, sormena galtzaile. "Pertsona bakoitzak gaitasun bat dauka bere baitan, baina oraingo programazioek ez dute laguntzen hori azaleratzen".
Musikak, berriz, badu tartetxoa irakaskuntzan, baina asteroko ordua hutsaren hurrengotzat dute askok. Eta, denbora faltaz ez ezik, planteamenduaz kexu dira profesional batzuk. Marisol Atxurra irakasleak, berbarako, gabezia larriak ikusten ditu programazioan: "Curriculumaren planteamendu orokorra interesgarria da, baina lantzeko metodo ona edukitzekotan. Irakasleoi dagokigu zehaztasunak ezartzea, eta hortxe dago lehenengo oztopoa: esparrua zabalegia da. Ez dago denborarik sakontzeko. Gainera, eskolan erabili ohi den metodoa ez da batere eraginkorra".
Idazlearen ustez, literaturara hurbilpen egokia egitea irakaslearen borondatearen menpe dago gaur egun. Eta gehienetan ez da egiten. "Haur Hezkuntzan ondo egiten dira gauzak; jolasak, ipuinak, ahozkotasuna… Baina Lehen Hezkuntzako lehenengo mailara iritsitakoan, irakurtzen ikasi behar da, eta hor agertzen da mamua: literatura irakurketa lantzeko tresna huts bihurtzen da, inolako gozamenik gabe". Arrietak dio literatura modu berezian landu beharko litzatekeela, horretarako propio espazioak sortuz -"liburutegiak, esaterako"- eta sormena landuz. "Gaur egun, oro har, literatura lan astuna da; irakurzaletasuna bultzatu beharrean, irakurtzeko gogoa kentzen zaie ikasleei, salbuespenak salbuespen".
EAEra itzuliz, helburuez mintzatu gara Martinez de Murgiarekin. "Musikari dagokionez, helburu zehatzak ditugu Lehen Hezkuntzan zein DBHn. Garrantzizkoa dela uste dugu, bai kultura aldetik oinarria izan dezaten, bai pertsona modura behar duten heziketa integralerako. Horregatik, musika irakasleak ditugu ikastetxeetan, eta umeak sei urterekin hasten dira ikasten".
Arte plastikoek programazio zehatzagoa daukate. "Lehen Hezkuntza osoan dago, eta DBHn aukera bat da. Irizpidea zein den? Oinarrizko ezagupena eduki dezatela, eta geroago arte-ikasketak egingo dituztenentzat bide bat zabaltzen hastea, jakin-mina piztuz", dio.
Martinez de Murgiak ez du uste ikasgaiok baztertuta daudenik. "Egia da garrantzi handiagoa ematen diegula beste batzuei. Baina ikasgai bazterturik ez dago, guretzat denek dute garrantzia. Ordu gutxi dira, bai. Baina beste arlo batzuei -matematika, hizkuntzak…- oinarri-oinarrizkoak deritzegu pertsonaren garapenerako; horiek gabe ezingo lukete ezer egin. Ezta musika ikasi ere. Beraz, garrantzi handiagoa ematen zaie ordu kopuru aldetik. Horrek gabezia sortzen duela besteetan? Guk hobeto landu nahi genuke, baina ordu kopurua mugatua da. Ezin ditugu ikasleak hainbeste orduz aritzera behartu, honezkero nahikoa lan dute-eta. Dena dela, ikastetxeek badute askatasuna arloak indartzeko, nahi izanez gero".
Haatik, Kodályk ez zuen gehienok ezagutzen dugun solfeoa baliatu. "Solfeo absolutua dago alde batetik, eta erlatiboa bestetik", argitu du Atxurrak. "Absolutua da munduko herrialde gehienetan zabalduta dagoena, Euskal Herrian ere bai; erlatiboa, berriz, Ingalaterran sortu zen, eta handik beste zenbait herrialdetara hedatu: Hungaria, Japonia... Hori da Kodályk erabili zuena". Solfeo erlatiboa askoz ulerterrazagoa da absolutua baino, Atxurarren ustez, eta horri esker, Kodály metodoarekin umeek askoz samurrago ikasten dute ohiko bideetatik ibilita baino.
Luzeegi joko luke metodoaren nondik norakoak hemen zehazteak, baina Atxurra oinarria azaltzen saiatu da behintzat: "Musika denboran zehar ematen diren doinu batzuk direla irakasten zaie umeei. Naturak ematen dizkigun doinu alaiak ditugu batetik -modu nagusia-, eta gizakiak asmatutako doinu tristeak bestetik -modu txikia-. Bietan ere, doinu arteko proportzioak berdinak dira, eta proportzio horiek buruan ondo `grabatzea' da Kodály metodoaren gakoa. Hortik aurrera, ia edozer gauza ikas dezakete".
Zangoza ikastolako arduradunek aldarrikatu egiten dute arlo plastikoa tutoreek jorratzea, horrek beste eremu batzuk lantzeko aukera ematen duelako, teknika hutsaz haratago. "Esate baterako, emakumeei egindako erretratuak aztertzen baditugu, historian zehar emakumeak nola irudikatuak izan diren ikas dezakegu. Hor arlo soziala azter dezakegu, baita sinbolikoa ere…".
Lan horretaz tutoreak arduratzeak espezializazio falta dakar ezinbestean, baina horrek ez du esan nahi tutore horiek heziketa egokia behar ez dutenik. "Nik behintzat suertea eduki dut horretan, oso irakasle ona egokitu zitzaidalako Magisteritza ikasten nenbilela" dio Areta pedagogia-zuzendariak. Sarritan, ordea, heziketarik eza izaten da nagusi irakasleengan, "eta azkenean eskulanak baizik ez dira egiten".
Hankamotza suertatzen da Ministeriotik datorren programazioa? "Arte-hezkuntzaz LOGSEk dioena hitzez hitz beteko bagenu, ez. Baina astero ordubete ez da aski". Aretaren iritziz, ikasleen sormena ez da nahikoa sustatzen programazioetan. Eta hutsune hori betetzeko proiektua garatzen dabiltza ikastoletan, Nafarroan behinik behin, bost urtetik hasi eta DBHrainoko ikasleentzat.
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]
24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.
Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.
-----------------------------------------------
Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi du Errusiaren... [+]
Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]
Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.
Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]
Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]
Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.
Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.
Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]
Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.
1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]