argia.eus
INPRIMATU
Albert Galvany, Pello 0txoteko: «Li Bairen poesia berria da, eta aldi berean, betierekoa»
Pilar Iparragirre 2021eko uztailaren 27a
Nor izan genuen Li Bai?
Antzinaroko literaturako edo filosofiako autore askorekin dagoen arazo bera dago Li Bai-ren edo Li Tai Bo-ren -bietara ezagutzen baita- biografiarekin ere: historia eta kondaira nahastu egiten dira, tarteko muga-marra zehaztea zaila egiten delarik. Idazkiek diote Li Baik Qinglian izeneko herrialdean igaro zuela haurtzaroa. Bizitzako lehen urteak nortasuna eta etorkizuna sakonmarkatu zizkioten hiru eginkizunetan igaro zituen: poesia aztertzen eta idazten, garai hartan puri-purian zegoen ezpata-jokoan trebatzen, eta taoismoa praktikatzen. Taoismoak ezaugarri dituen zain libertarioa eta naturalismoa »baita chan budismoaren zenbait ñabardura ere» hor-hemenka, edozein pasartetan atzeman daitezke haren obra poetikoan.

Zeintzuk dira berak landu zituen gaiak?
Gure ustez, Li Baik darabiltzan gaiak grina unibertsalei lotuak daude: aldiaren iragaiteari, adiskidetasunari, banatzearen saminari, gerratearen doilorkeriari, naturaren kontenplazioari, horditzearen onurei... Hara hor haren arrakastaren gakoa.

Zaila izan al da haren poemak euskarara itzultzea?
Li Bairen poesia egoskorra eta menderagaitza da itzulpen-saio guztientzat, on eta txarrentzat; inmunitateak babesturiko izakia irudi. Denborak eta lekuak ezarritako tarte handiaz gaindi, eta ekialdeko orok duen azaleko bitxitasun galkorraz gaindi, Li Bairen poesiak sentikortasun berri baina nabarmen bat dakarkigu: berria da, eta aldi berean, zaharra, betierekoa.