Osasuna: Barizela edo astanafarreria, birus bat besterik ez
Urtebetetik 14 urtera bitarteko pertsonen %90ek pasatu du barizela. Gaixotasun hori benetan kutsakorra da, bere hasierako faseetan batez ere eta bai ukimenez eta baita arnasketaz kutsatzen da. Gaixotasun infekto-kutsakorra hau zoster izeneko birusarekin kontaktua eduki ondoren harrapa dezake lehendik ere gaitza pasatu ez duen pertsonak.
Gorputza baba edo pusla txikiz betetzen da, aurretik 3-4 egunetan mantxa gorrixka batzuk han-hemen zabaldu ondoren. Baba edo besikula horiek likidoz beteta egoten dira, eta azkura handia ematen dute. Behin besikula hausten denean, lesioa lehortu egiten da, eta kostra edo zakarrarekin estaltzen da. Azalean lesioak dauden bitartean sukarra izan dezake gaixoak, ez oso altua normalean, eta sintomak lasaitzeko talko-hautsak erabiltzea gomendatzen da. Garrantzi handikoa da azaleko lesioetan ez hatz egitea, seinaleak betirako geratu daitezkeelako.
Besikulen barruko likidoa zuzenean ukituta transmititzen da barizela, eta baita arnasterakoan botatzen ditugun tantatxo mikroskopikoen bidez ere. Kutsatzeko arriskurik handiena gaixotasunaren aurreneko egunetan izaten da. Arraroagoa den arren, objektu kutsatuen bidez ere zabal daiteke gaixotasuna.
Barizela usuagoa da umetan, eta normalean 14-15 urterako ia denek pasatu dute gaixotasuna »beti geratuko da pasatu gabeen portzentaje txiki bat, %10 inguru. Horiek izango dira gero helduaroan gaitza harrapa dezaketenak».
Barizela gaitz arina da normalean, salbu urtebetetik beherako haurrentzat, edota haurdun dauden emakumeentzat, haurdunaldiaren azkeneko hiruhilekoan batez ere. Behin barizela pasatu ondoren, gorputza immunizatua geratzen da, eta berriro ez da gaitza harrapatzen. Baina pertsona batek bere defentsak oso baxu badauzka, birusak kutsatu ondoren, zoster herpes bat sorraraziko lioke.
Satorralaiak plataformak eman du gainkostuaren berri, informazioa Jaurlaritzari eskatutako txosten batetik aterata. Donostiako metroaren Mirakontxa-Easo zatiaren lanak 53 milioi eurotan esleitu ziren, eta egungo aurrekontua 139,4 milioi eurokoa da. Donostiako metro-pasantearen... [+]
Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]
Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra... [+]
Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.
Une delikatua igarotzen ari den zure lagun minak Taylor Swiften kontzertura joatea proposatu dizu, baina kide zaren elkarte ekologistak elkarretaratzea deitu du, abeslariak sortuko duen kutsadura salatzeko; nora joango zara? Dilema etiko horri erantzun diote gazteek, baita... [+]
Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]
"Gasteiztik egin ezean, ez da egingo", adierazi du PSNren bozeramaile Ramón Alzorrizek. Kontra azaldu dira Geroa Bai, UPN eta PP.
Larunbatean egindako prentsaurrekoan adierazi dute manifestazioa ekainak 14an Donostian egingo dutela. 130 kolektibo, alderdi politiko eta sindikatu batu zaizkie eta "atxikimendu kanpaina oraindik zabalik dagoela" gogorarazi dute.
Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.
Neska adingabeari sexu abusuak era jarraituan egin zizkiola frogatutzat jo du Bizkaiko Lurralde Auzitegiak.
1989tik 2014ra, Frantzia mendebaldeko hainbat ospitaletan egindako erasoengatik epaituko dute. 74 urte ditu Joel Le Scouarnec zirujau ohiak, eta espetxean dago beste lau sexu eraso kasurengatik.
Iratxeren Bidasoaldeko Lagunak ekimenak deituta, dozenaka lagun kalera atera ziren atzo Iratxe Sorzabal preso politiko irundarraren absoluzioa eskatzeko eta behingoz etxera ekartzeko, torturak salatzeaz gain.
Azken asteetan François Bayrou Frantziako lehen ministroaren harira ezaguna egin bada ere, aspalditik dira albiste Betharram eskola katolikoko apaizen gehiegikeriak. Lau urtez barnetegian ikasle izan zen Paxkal Indo lapurtarrarak Euskal Irratiaki adierazi eta ARGIAk... [+]
Greenpeaceko kideak Dakota Acces oliobidearen aurka protesta egiteagatik auzipetu dituzte eta astelehenean aztertu du salaketa Dakotako auzitegiak. AEBko Greenpeacek gaiaren inguruan jasango duen bigarren epaiketa izango da, lehenengo kasua epaile federal batek bota zuen atzera... [+]
Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]