Maiatzeko hostoak
Berriro Europa eztabaidagai, oraingoan Frantzian. Europa gosaritan; Europa afaltzerakoan; Europa otordu orotan. Erromako tratatutik hona Europak izan duen bilakabidean Frantziako erreferendumak hainbesterainoko interes informatiboa du? Nondik begiratzen zaion. Eta begiratzen bazaio integrazioaren aldeko agintariek egunotan bizi duten urduritasunari, esango nuke baietz, esango nuke hil ala biziko lehia baten aurrean dagoela Europa: Frantziako emaitzek berebiziko garrantzia izango dute bai berez bai erreferendum frantsesaren atzetik etorriko direnetan. Ikatza bota behar da Europaren labeetara altzairua ziurtatzeko, Europako lehen elkarteak -1951ko Ikatzaren eta Altzairuaren Komunitateak- metaforikoki ondo seinalatzen duen legez.
Hegoaldeko euskaldunok ondo ezagutzen genituen Europak Europari emandako baiezkoak ekarriko omen dituen onurei eta ahuleziei buruzko argumentuak. Orain iparraldekoen begi-belarrietatik sartu dira argumentu berak. Erraza da integrazioaren aurkakoek diotena ulertzea, begi-bistan baitaukagu: ezezkoa bozkatuta, gauden bezala geldituko gara. Zaila, benetan zaila, baiezkoak agintzen duena irudikatzea da, Europa berri batean sinestea. Integrazioan.
Honainokoak, kontu ezagunak dira. Baina alde guztietatik begiraturik guztiz albokoa dirudien kontu batek piztu dit arreta Frantziako kanpainan: Italiako Democratici di Sinistra L'Ulivo taldeko gazteak konbentzituta daude Frantziaren ezetzak Europako beste hainbat tokitako ezetza ekarriko duela, eta horrek ez diola eskuinari baizik mesede egingo. Horregatik, postalak idatzi eta postalak idatzi aritu dira Frantziako gazteei, hauek Europako Konstituzioari baiezkoa eman diezaioten. Hiru omen dira gazte italiarrek postalotan erabili dituzten argumentuak gazte frantsesak animatzeko: orain arteko lorpen sozialak, solidaritatea eta arrazismoaren kontrako lehia.
Postalak. Idatzi. Argumentu politikoak erabili. Konbentzitzen ahalegindu. Gazteek gazteei dei egin. Segapoto italiarrak -telefoninoak- garestiegiak dira pasa-hitz edo esamesak bidaltzeko -gogoratu segapotoek zer nolako garrantzia izan zuten Espainian martxoaren hamalauko emaitzetan- ala diskurtso politiko egituratu xamar batek oraindik ere bitarteko pausatuagoak behar ditu, nahiz eta bitarteko pausatuago horietako bat postala bezain euskarri apal xumea izan?
Horrelako prozesuei ondo etortzen zaie apaltasun pixka bat, negoziaketa batek beti ipurdi bistan uzten baitu bizitza bide normaletatik aurrera eraman ezinaren onarpena. Etxe barrura soilik begiratuta -Keats poetak native land deitzen duen horretara-, beren garaian garrantzi betea izan zuten bi egitasmo oihartzuntsu datozkit gogora: ahanzturaren salara bidean da Ibarretxeren plana, oroitzapen politiko hautsen kutxaren batean behar du egon KAS alternatibak. Bitartean, guztiz hiltzat jotzen genuen Ajuria Eneako Ituna omen du Espainiako Parlamentuaren dokumentuak inspirazio nagusi.
Erronka zaleenek dituzte, enegarren aldiz, motibo gutxien beren paparrak dominekin edertzeko.
Ambrose Biercek honela definitzen zuen hiztegia hitza 'Deabruaren hiztegia'n: "Hizkuntza baten hazkundea galarazi eta gogor eta zurrun bihurtzeko letra arloko tresna gaiztoa".
Sarasolak-eta bukatu berri duten hiztegiak euskal jardunaren hazkundea jaso du hamasei tomotan, eta, hainbat urtetako lan eskergaitzaren ondoren horrelakorik entzutea bitxia bada ere, hiztegia berritu eta osatzeari ekin nahi omen diote hemendik aurrera.
Hizkuntza ez dela gogor eta zurruna dakitelako izango da.
"Bidaia hau Santiagoko Tobalaba aerodromoan hasten da, hala da, uda bukaerako goiz batez, baina, egia osoa esate aldera, bidaia askoz ere lehenago hasi zen. Han urrutian hasi zen eta orain dela denbora asko. Bidaiari geldiaren ametsen eta fantasien denboran. Nire lilura zaharretako bat da Juan Fernández irlarena, hara baitzihoazen eta handik etorri nire pertsonaiak, eta ni neu ere bai, noski, jakin gabe nora gindoazen eta nondik gentozen. Alegiazko ihes-ate bat zen".
Robinson nafarrak bere obsesioak kitatzeko idatzi duen liburuan pasarte eder asko dago irlaz eta alegiazko eta errealitateko eremuek gure bizitzetan eragiten duten islaz. Eta baita ironiarik eta umorerik ere. Ez dira erudizioa eta pasarte bitxiak falta. Ezta bertan bizi diren hainbat pertsonaia auto-baztertu eta robinsonen erretratu zorrotzak ere. Eta, aldian-aldian, bidaiari begi fin batek aurkitutako perlatxoak. Segidakoa bertan dagoen museo txikian ikusitako bitxikeria da:
"Bitrinak Robinson Krusoeren edizioekin eta liburu horrekin zerikusi handia edo ez hainbesterainokoa duten liburuekin. Horien artean nabarmen (…) portadan honela dioen bat: Adaptació de Josep Vallverdú. Il.lustracions de Carme Peris. Edicions Proa, eta liburuaren ondoan karteltxo bat zera dioena modu labur zalantzarik gabean: «Versión en vasco».
Zergatik joan zen Miguel Sánchez-Ostiz mundua bera baino ia haratago? Mallarmék zioenagatik: "Guzti-guztia honetarako dago munduan: liburu eder bat bilakatzeko".
Zineak zeri heltzen dion, zineak fikzioarekin eta errealitatearekin duen harremana, historiaren edo erlijioaren edo literaturaren zer nolako asketan bazkatzen den zinea...
Bitxikeria deitu diot zerrendari. Bitxikeria da soilik?
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]