Sartu da euskalduna orotarik saltzen duten dendan, eta saltzaileari, zakar:

- Emadazu hor duzun gazta horretatik.

Dendariak, amultsu:

- Hori ez duzu gazta, xaboia baino.

- Emadazu gazta horretatik,- berriro euskaldunak.

Ez dela eta badela, nahi baino gehiago luzatu da jarduna, baina azkenean behintzat eman dio gazta edo xaboi hori, dasta dezan nahi badu. Labana atera, moztu du zatia eta hortz artean teink euskaldunak. Matelezurrei eragiten hasi denean, aparra dario ahotik.

- Gozoa, e?,- irribarre gaiztoz dendariak.

- Xaboia da, baina gazta gustua du -euskaldunak.

Istorioa, comme il faut, argentinar baten ezpain mintzetik entzun nahi baduzu, ez daukazu euskalduna zarela esatea besterik, plazer handiz kontatuko dizute, doan eta irribarrez, Argentinako edozein muturretan. Hau eta Gillermo Isidoro Larregi El vasco de la carretillarena, apustu bat tarteko Patagoniako Paso Ibañeztik Buenos Airesera eta gero handik Iguazuraino esku orga beteari tiraka, Argentina alderik alde oinez zeharkatu zuen iruinsemearen balentria. Bi istorio hauek osatzen dute gure imajinarioa han. Biak, ikusten denez, egoskorraren irudiak, gero guk, dugun kultura politikoari esker egoskortasun hori irmotasun bihurtzen badugu ere.

Guri ere, egia esan, gustatu egiten zaigu "munduaren begian" egotea. Gehiegi aireratzeke gordeko dugu Borgesek Fermin Egurenen bidez gugatik esaten zuena baina albistegietan sartuko Israelen agertzen garenean, Steven Spielbergen Schindler-en zerrenda filmeko Urrezko Jerusalem, sionismoaren ereserki nagusietako bat euskal kantu baten plagioa delakoa.

Bistan da, nahi dugu bereizi, eta horretan, Jaurlaritza egiten ari den ahalegina, eskertzekoa da. EAEko datuak, beti dira supersonikoak Espainiakoen aldean. Dela hezkuntzan, dela osasun arloan, dela nahi denean, bada beti non nabarmendu eta non irabazi, nora begiratu asmatzen bada. Hala denentz, ez nau hainbeste kezkatzen, beste gauza batek arduratzen bainau batez ere, datu zilarren gainetik: etengabeko autokonplazentziak, satisfazioari egunero jartzen zaizkion lore sorta koloretsu horiek.

Eta nago, atzerriko euskaldunen irudia osatzeko unean, beste horrenbeste egiten dugula. Maite dugu izen handiak aipatzea, arazotik dutena marruskatu eta garbituta, noski. Estaturik ez izateak babesten gaitu jardun honetan, garbi dago. Azken asteotan, Jaurlaritzaren Kanpo Harremanetarako zuzendaritzatik antolatuta, erakusketa bat dabil eskolaz eskola. Euskal aztarna Argentinan du izena eta panelen bidez herrialde hartan euskal jatorriko gizon-emakumeek egindako bideetan erreparatzen da, asmo zintzo batekin, etorkinak izan garela ulertuta, hona datozen etorkinak hobeto uler ditzagun.

Asmoak, bistan da, ez du tatxarik, ez balitz beti bezala, egiten dugun guztia norabide berean doalako. Argentinaz ari garelarik, ez legoke gaizki, buruko osasuna zaintzearren eta egiari zor diogunagatik, egunen batean gure historia osorik kontatzea. Eta konkistaren garaiko astakeria nabarietara jo beharrik izan gabe -horra gure paradoxa: estaturik ez, baina elitean beti-, Argentinan benetako "aztarna" utzi duten zenbait euskaldun ere ekartzea gogora, esaterako Albano Eduardo Harguindeguy dibisioko jenerala, Juan Bautista Sasiaiñ jenerala, Leandro Aguirre eta Antonio Arrechea teniente koronelak, Ricardo Jaureguiberry eta Jorge Alcides Larrategui koronelak, Hugo Augusto Vidarte maiorra, Juan Agustin Oyarzabal ofiziala, Alfredo Ignacio Astiz fragata tenientea, Eluterio Saldivar komisario nagusia, Ramon Telmo Ibarra polizia... eta beste hainbat eta hainbat euskal leinu garbiko gizon prestu, 70eko argentinarren on beharrez egindakoagatik nahita ahazten ditugunak.

Egin diezaiegun hauei ere tokia gure orgatxoan, goazen tokira goazela, zikin, baina lotsatzeke ibil gaitezen.