Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.


Marshall irletan minbizia

marshal irletako biztanleak hainbat minbizi mota garatzen ari dira, Bikini atoloian orain berrogeita hamar urte egindako saio atomikoetan lehertutako H BRAVO deitu bonbaren eraginez. AEBko Minbiziaren Nazio Institutuak (NCI) Senatura igorritako txostenaren arabera, biztanleen artean minbizi maila normala baino %9 handiagoa da eta oraindik goranzko bidea omen du, izan ere, erradiazioari lotutako minbizi kopuru erdia azalduko omen da.
1946 eta 1958 urteen artean AEBk 66 saio nuklear egin zituzten zazpi txandatan Marshall irletan. BRAVO deitu lehergailua izan zen arriskutsuena bertako bizidunentzat eta 1954. urtean lehertu zuten. Estatuak 270 milioi dolar banatu zituen, konpentsazio gisa, Marshall irletako biztanleen artean, baina aipatu biztanleek gertatutako kalteen berrazterketa eskatu zutenez, NCIk txosten berri bat igorri du Senatura.
Txostena joan den urteko irailean igorri zuten, baina orain jakin da bertan idatzitakoa.


Lurrikarak espaziotik aurreikusi nahian

Posible izango al da egun batean Lurra inguratzen duten partikulen fluxuen aldaketari behatuz, lurrikarak aurreikustea? Zientzia fikzioa dirudien ideia errealitate bihurtu nahi dute ikerlariek. Horretarako une honetan Roberto Vittori astronauta italiarra espazioan dago LAZIO-SIRAD deituriko programaren barnean.
Orain 20 urte aztertu zen hipotesiaren arabera, Lurrak askatzen dituen uhin elektromagnetikoek aldaketak sortzen dituzte Lurra inguratzen duten hainbat partikula-geruzetan. Lurrikara gertatu baino lehenago harkaitzek jasandako presioagatik uhin elektromagnetikoak askatzen omen dira eta hauek Lurreko gainazaleraino hedatzen dira eta batzuk atmosferan zehar ere hedatzen omen dira. Beraz, atmosferan dauden partikulen geruzetan gertatutako aldaketak aztertuz, posible izan daiteke uhin elektromagnetikoen oinarria detektatzea; hauxe da hain zuzen ere frogatu nahi den hipotesia.
Orain arte hipotesi hau teoria hutsa izan da eta saiakera honen bidez eremu magnetikoek partikuletan eragindako aldaketak neurtu nahi dira.
Dena den, LAZIO-SIRAD proiektuak badu beste helburu bat ere, izpi kosmikoek gizakiarengan eduki dezaketen eragina ere neurtzea. Honela, Roberto Vittoriren ikerketen bidez, astronautei ikusmenean sortzen zaizkien arazoak, "Light Flash" deiturikoak aztertu nahi dira.


Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude