argia.eus
INPRIMATU
"Pribilegiodunen" merkataritza ordutegiak
Juan Mari Arregi 2021eko uztailaren 23a
Sindikatuek ukatu eta sektoreko langileek hainbat mobilizazio egin arren, EAEko hirukoak legegintzaldia itxi aurretik burututako azken ekimena dendak igande eta jaiegunetan gehienez zortzi aldiz ireki ahal izatea zehazten duen dekretua izan zen. Arloko sailburuak, Ana Agirrek, adierazpen gogorrak egin zituen sektoreko langileriaren aurka, inolako lotsa izpirik sentitu gabe, "pribilegiatu" hutsak direla esanez. "Pribilegiatu" horiek soldata eskasak dituzte, lan prekarietatean bizi dira eta aurrerantzean igande eta jaiegunetan lan egin beharko dute, horrela sektoreko langile orok gizarte eta familia bizitzarako duen eskubidea urratuz. Agirre sailburuak sei zifrako soldata, auto ofiziala eta zereginik gabeko asteburuak dauzka... prest egongo ote litzateke egungo lana utzi, dendari kargua hartu eta igande eta jaiegun batzuetan lan egiteko? Probokaziorik ez, mesedez.

Hortaz, gobernuko hirukoaren erabakia merkataritza ordutegien liberalizazioaren lehen urratsa da. Horrela, agerian gelditu da berriz Ibarretxe eta sailburuen filosofia neoliberala, ez bada kapitalista, merkataritza enpresa handien zerbitzura. Bost axola zaie milaka langilek igande eta jaiegunetan lan egin behar izatea, kontuan izan gabe horrek langileen familia eta bizitza sozialean duen eragina. Bost axola zaie saltoki txikiek merkataritza-gune handiekin ezin lehiatu eta zenbait kasutan atea behin betiko itxi behar izatea. Bost axola izan zaie ezusteko erreakzio naturala eta gehiegi ere ez dira arduratuko halako probokazioen kalteak ordaindu behar dituzten langileek mobilizazio are erradikalagoak egiten dituztenean. Ardura bakarra saltoki handien interesei behar bezala erantzutea izan da, asko baitira euskaldunon lurraldean batzen diren enpresari handi eta multinazionalak. Negozio ezin hobea, betikoentzat, EAJ, EA eta EB taldeez osatutako Gobernuari esker. Gerora, beti bezala baita ere, Gobernu berbera izango da kaltetutako langileen ekintzak gaitzetsiko dituena. Jakina, ez du gogoratuko berau dela, hirukoa, probokazioen sortzaile nagusia eta benetako erantzulea.

Confebasken probokazioa. Confebask patronalak urte honetako negoziazio kolektiboetarako bidaia orria aurkeztu du jadanik. Sindikatu eta langileentzako probokazio hutsa da. Hasteko, lanaldia murriztearen aurkakoa eta soldata aurreikusitako inflazioaren gainetik igotzearen aldekoa da. Justifikazio gisa nazioartea aipatzen dute, euren estrategiarako interesgarria den oro bertatik hartuz. Eta ahaztu egiten dituzte euren enpresek azken urteetan poltsikoratu dituzten milioi askoko mozkinak. Sindikatuek emandako erantzunaren arabera, aukera bada lanaldia murriztu eta soldatak igotzeko. Isilpean gordetzen dute azken zazpi urteetan lan-kostuak %56,7 igo zirela, enpresa-etekinak %155,5 handiagoak izan ziren bitartean. Bankuek eta aurrezki kutxek %20ko hazkundea izan zuten 2004ko mozkin izugarrietan eta euskal enpresa askok ere halako portzentaia hurbil izan zuen. Confebaskeko lehendakari eta BBVAko aholkulariak, Roman Knöor jaunak, primeran daki hori guztia, izan ere, urtero milioi askoko diru-sarrera ikaragarriak egiten baitizkio finantza-erakunde horrek. Eta aurten inflazio-kostuari dagokiona baino askoz gehiago jasoko du!

Halako probokazioak eteteko modu bat baino ez dago: sindikatuek, alderdi politikoek eta gizarte-mugimenduek bat egitea patronalaren aurkako estrategia bateratuak bideratzeko. Patronal kapitalista eta basatiak ez baitu beste xederik mozkinak irabaztea ez denik, langileen prekarietate eta lan-malgutasunaren truke, eta langileriaren eskubideak urratuz.

Euskal nekazaritza eta abeltzainen borroka. Euskal nekazaritza desagertzen ari da -hainbat baserritarren "heriotza" eta ustiapen eta lanpostu ugariren galera dela eta-, Europatik ezarri eta Gasteizko eta Nafarroako Gobernuek garatu eta babesten dituzten laborantza-politiken ondorioz. Azken aldian, kaleetan ikusgai izan dira Hego Euskal Herriko nekazari eta abeltzainak, EHNE eta NNE (UAGN) sindikatuekin batera, zenbait kamioi frantsesi Urnietako Iparlateko instalazioetarako sarbidea oztopatu nahian. Zertarako? Frantziar estatutik eta Europa osotik datozen esne inportazioak salatzeko, izan ere, "jatorriz bertakoak baino merkeagoak direnez" industriak produktuaren prezioa jaitsi nahi baitu. Halako politiken bitartez, euskal nekazarien sindikatuen arabera, Iparlatek Euskal Herriko ustiategi bat itxiarazten du egunero. Era berean, argi utzi dute egungo nekazaritza-politika ez dela ekoizleen aldekoa. Botere publikoek produktuak eta merkatu handiak jartzen dituzte ororen gainetik. Ondorioz, Euskal Herriak berezko nekazaritza-eredu bat behar du. Eta horretarako erabaki bat hartu beharra dago: bertako sarea ala multinazionalak. Nahiz eta azkenok izen euskalduna izan.