Elurra ETBn


2021eko uztailaren 16an
Negu harroa aurtengoa. Teleberrietako lerro-buru nagusiak bereganatu nahi izaten duten horietakoa. Aukera ematen bazaio, noski, eta gurean bai, gurean minutu garrantzitsuenak eskaini dizkiogu albistegietan: elurtea elurtearen atzetik, zero azpitik 25 gradu Zaraitzu ibarran, kotxea hartu behar baduzue kontuz, ski estazioen egoera orain, Ana Urrutiaren sharea gora aparra lez. Akigarria. Nik jada irudikatu dut udazkeneko Teleberrien hasiera: ETBko kazetaria Pagomarin hostoen erorketa esklusiban eskaintzen. Neguan elurra, joño, txikitatik marraztu izan dugu horrela! Egia da azken urteetako negurik gogorrena dela hau, baina hortik ordu laurdena horretan xahutzera...

Telebista minutua garesti dagoela gauza jakina da, eta hortaz barkatuko didazue Urkiaga, Barazar, Etxegarate, Altube eta enparauak buruz ikasi ditugun asteotan pilatutako amorru punttua. Iruditzen zait denbora galtzen ari garela, taxuzko zer edo zer egiteari beldurra egongo balitz bezala. Zerbait gaizki egin eta hitz beste egiten duen haurraren moduan, telebista orduetako parrila betetzea da gauza, edukien mamia benetan eskasa izanda ere. Kantitatea kalitatearen gainetik. Zuek ez dakit, baina nik hamairu aldiz ikusi ditut jada Quebeceko telebistatik mailegutan hartutako sketch horiek, esaterako. Eta igandeetan, ez al da kirola maite ez duena erdarazko kateak ikustera bultzatzen? Horiek maratoiak, horiek! Kirolez Kiroletik Kirol-Eskirolera pasa da bat baino gehiago.

Baina noan neu ere mamira. Urtea hasi denetik hainbat kontzertutan izana naiz, ikusle gisa. Gogoko dut eszena berriaren -eta ez hain berriaren- osasuna haztatzea. Normalean lasai egoteko modukoa iruditu zait, eta zenbait kasutan zertxobait harrotzekoa ere. Harrobia gogotsu, bizkor dator, eta aurreikusten zen belaunaldi aldaketa -behar baino geldoxeago bada ere- ematen ari dela ezin uka daiteke. Egia da ere hutsune gehiegizkoa nabari dela talde handi bihurtu direnen eta hasiberrien artean; erran nahi baita tarteko maila ahula daukagula. Behin-behinekoa zirudien krisi testuinguru hau dezente luzatzen ari da eta horrek egonkortasun eza jazarri du ezinbestean, sormena-ekoizpena-komunikabideak-entzulegoa katearen begiak ahulduz. Oinarria eta teilatuaren arteko hormak falta zaizkigu. Baina tira, hori denborak berak ekarri dezakeen zera bat da; dena boladaka aldatu ohi denez, tarteko egoera ezegonkor hau ere ziurrenik igaroko da -inork ez daki nola-, pauso irmoak berriro eman ahal izateko.

Sormen aldetik osasuntsu bagabiltza eta ekoizpenaz hala moduz -agian gizartearen abiadurara ezin egokituz-, aipatutako katearen beste muturrari kirika jartzea ezinbestekoa da, hertsiki lotuak baitaude, inondik ere: komunikabideak-entzulegoa. Entzulegoa dagoena da, nahiz eta egia den hedabideetatik alde batera edo bestera "hezi" daitekeela. Dena dela, komunikabideei errua botatzea susmagarria iruditu izan zait beti. Partida galdu eta erantzukizuna epaile jaunari egozten dion entrenatzailea dakarkit gogora. Baina, noski, eragina izan badu, eta telebista publikoaren egitekoetako bat hori beharko luke: bertako kultura sustatu eta bultzatzea. Hemengo panorama musikala -musika popularrari buruz ari, rocka eta abar- kulturatzat hartzea izango litzateke lehendabiziko urratsa. Eta bigarrenik, hori aintzat eta errotik hartuko lukeen saioren bat abian jartzea. Zaila da ulertzen euskara bezalako hizkuntza minorizatu baten baitan dagoen aberastasun musikala edukita -kontuan hartzeko entzule kopuruarekin-, nolatan ez zaion taxuzko tarte seriorik eskaintzen, euskaraz dagoen kate bakarrean. Arrazoi asko datozkit gogora, baina gehienak arbuiagarriak zaizkit, eta txoritxo urdin batek esan dit arazo funtsezkoena ez dela dirua. Zer bada... elurra!?


Azkenak
Martintxo Etxauri: “Sare toxikoen aurrean Mastodon dugu alternatiba”

Mastodon, gizarte sarea eta mikroblogintza zerbitzua da. Eugen Rochko alemaniarrak sortu zuen 2016. urtean. Software librean oinarritzen da. Azkenaldian, norbanako eta erakunde frankok bertan saretzea erabaki dute. Elkarren artean komunikatzen diren egitura independeteez... [+]


Eskola kirola vs klubak eztabaida, pil-pilean

Kirol klub batean aritu nahi duen haurrak ez duela zertan Eskola Kirola egin dioen epaiari helegitea jarriko dio orain Gipuzkoako Diputazioak. Umeak nahi duen kirola aukeratzeko askatasuna batetik, helburu hezitzaile eta integratzaileak bultzatzen dituen eredua bestetik,... [+]


2025-01-29 | Sustatu
Deepseek AA txinatar harrigarria (eta bikaina euskaraz)

Albiste bihurtu da Deepseek adimen artifizialeko sistema txinatarra azken egunetan. Zabaldu denez, eredua askoz merkeagoa da garapenean eta kontsumoan, baina Claude edo ChatGPT iritsi diren mailara jauzi bat egin du. Gainera, lizentzia libre eta doakoaz banatu dute... [+]


Guardianek labea itzaltzea agindu du teknikariak iritsi baino lehen, sindikatuek salatu dutenez

Asteazken goizean goizetik Guardianeko dozenaka langile elkarretaratu dira Laudioko lantegiaren aurrean, eta inguruko enpresatako beharginak ere batu zaizkie elkartasunez. Guardianek asteazkenean labea itzaliko duela adierazi du eta hori oztopatzeko asmoz bildu dira. Enpresa... [+]


2025-01-29 | Julene Flamarique
Euskal Herriko II. Ekotopaketak aurkeztu ditu Jauzi Ekosozialak

"Ekologismo berria indartzen jarraitzeko eta aldaketa posible egiteko" helburuarekin antolatu dituzte. Arrasaten burutuko dira, martxoaren 28an eta 29an.


2025-01-28 | Julene Flamarique
Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketa
Erradikalizatzen ari den matxismoari aurre egiteko fokua gizonengan jartzea proposatu dute

Sexu-erasotzaile gehienak biktimaren inguru sozialekoak direla eta “kaleko bortxatzaile mamuaren ideiatik” aldendu beharra dagoela nabarmendu du Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketak. Ikerketak gazteengan jarri du arreta,... [+]


2025-01-28 | Leire Ibar
La Cumbre Donostiako Udalaren esku uzteko eskatu dute elkarte memorialistek

Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]


DeepSeek
Txinari inbidia: gerra komertzialak adimen artifiziala du izena

ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]


2025-01-28 | Leire Ibar
Greba mugagabea hasiko dute Guardianeko langileek

Laudioko lantegiko zuzendaritzak astelehen honetan jakinarazi dio enpresa batzordeari behin betiko itxiko duela enpresa. Urtarrilaren 29an abiatuko dute ixteko prozesua. Egun berean egingo dute elkarretaratzea langileek eta ostegunean hasiko dute greba.


2025-01-28 | Julene Flamarique
Turismoaren erregulazioa Baztanen: ostatuak kontrolatzeko plana onartu dute

Plan berriak Baztango bailara lau zonalde historikoetan bereiztea proposatzen du. Ostatu turistiko berriak irekitzeko araudia ere hartuko du bere gain, definitutako hiri iraunkortasun adierazleen araberakoa izango dena.


2025-01-28 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra baretzea ez da albiste ona batzuentzat

Duela hamar egun, urtarrilaren 18an, sinatu zen Txinako Kunming hirian Myanmarren agintean den Junta Militarraren eta Myanmarreko Nazio Aliantza Demokratikoaren Armada (MNDAA ingelesezko siglaz) matxinatuaren arteko su-etena. Ez da 2021eko estatu-kolpearen ondotik sututako gerra... [+]


2025-01-28 | Julene Flamarique
Autoeskolaz kanpo gidatzen ikasteko aukera planteatzen ari da Espainiako Gobernua, autoeskolak aurka

Eredu berriak ikasleek milaka euro aurreztea ekar lezake. Autoeskoletako irakasleek plana kritikatu eta errepideetan sor daitekeen arriskua mahaigaineratu dute. Neurri berriak “milaka irakasleren enplegua arriskuan jartzen duela” ohartarazi dute.


Lanbide Heziketako praktikak arazo-iturri izaten ari dira

Sistema duala abian da ikasturte honetan Hego Euskal Herriko Lanbide Heziketan, eta eredugarri saldu duten arren, arazotsua izaten ari da hainbat zentrotan: ikasle guztiek derrigorrezko praktikak egin ditzaten enpresak bilatzen “gorriak pasatzen ari dira” irakasleak,... [+]


Eguneraketa berriak daude