18/98 + taldeak Bilbon deitutako manifestazio erraldoiak euskal gizartearen gehiengo zabalak bultzada politikoa duten auzi eta epaiketak zein modutan arbuiatzen dituen erakutsi zuen. Espainiako judikaturaz Euskal Herrian dagoen ikuspegiaren adierazle dira agerraldi hauek, bildutako jendetzagatik eta, batez ere, bildutakoek ordezkatzen dutenagatik. Ezker abertzalearen inguruko esparru zabalaren aurka egin zuen Estatuak aznarismoaren eskutik, baina euskaltzaletasuna ere nabarmen ukitu zuen, AEKren aurkako saioek eta Egunkariaren auziak argi erakutsi duten moduan. Areago, Estatuaren aginduei besterik gabe men egin ez izana ere auziperatzeko arrazoi bihurtu da, Eusko Legebiltzarreko Mahaiaren auziaren berrirekierak erakutsi duen gisan. Lehen bultzada politikoz hasitakoari orain galga politikoa jartzea zein korapilatsua den erakusten du azken auzi honek. Batzuetan, gainera, bultzada politikoa oso lotsa gutxirekin jartzen da berme juridikoen gainetik: Haika-Segi auzian nabarmen ikusi da.

Berrian galdetu zioten erreferendumaren biharamonean, ea abstentzioak EAJren lehen balorazioa lausotu ote zuen: «Abstentzioa nahi baino altuagoa izan da, baina galdeketa honetan ez nioke aparteko garrantzirik emango, Europako azken hauteskundeetan ere antzekoa izan zen». Ariketa egin liteke beste arazo handi batekin, adibide gisa eta muturrerago eramanez, ea nola gera zitekeen erantzuna. Gaia, gosearean arazoa munduan: «Arazoa nahi baina handiagoa da, baina une honetan ez nioke aparteko garrantzirik emango, duela urtebete ere antzekoa izan zen». Antton Morcillo Batasuneko legebiltzarkide ohiak honako hausnarketa egin du Garan erreferendumean izandako partehartzeaz: «AEBetan bezala jadanik ez dira beharrezkoak herritarren gehiengo kualifikatuak eta dagoeneko inor ez da asaldatzen oinarrizko lege bat %25ak bakarrik onartzen badu. Paradoxa handia benetan, bere onarpenerako gehiengo estua eskatzea eta berori aldatu edo indargabetzeko ia erabateko gehiengoa eskatzea».

EAko zuzendaritzak ez du Gorka Knörr Eusko Legebiltzarreko zerrendan sartu eta Knörrek hitz gordinez adierazi zion Garari honek une honetan eragiten dion sentimendua: «Une honetan zera da adierazi dezakedana, ez EAko militante gisa, pertsona gisa baizik, babesik gabe eta defentsarik gabe nago, baina ez epaileen jardueragatik, nire alderdia zuzentzen dutenen jarreragatik baizik».

Otsailaren 16an hil zen Marc Palmes abokatu katalana 61 urte zituela. Palmes frankismoaren garaian egin zen ezagun, erregimenaren aurka aritu zirenen alde egindako defentsa lanengatik batez ere. Abokatu euskaldunekin ere izan zituen harremanak eta Miguel Castellsek, esate baterako, hitz egiten du berari buruz abenduan LARRUNen egindako elkarrizketa luzean. Palmesek, besteak beste, Juan Paredes Manot Txiki defenditu zuen eta 1975eko irailaren 27an Guardia Zibilaren pelotoi batek nola fusilatzen zuen ikusi zuen. Lekukotza horrek oroimen izaugarri garratza utzi zion eta zera adierazi zuen gertakizun haren 25. urteurrenean: «Ez diot inori aholkatzen exekuzio baten lekuko izatea». Salvador Puig Antich anarkista katalaren defentsan ere aritu zen; heriotz zigorra jarri eta frankismoak 1972ko abuztuaren 2an hil zuen Antich garrote vil izeneko moldez.

«Otsailean gaude eta oraindik ez dakigu aurtengo ikasturtean zein diru laguntza izango dugun; hori ez da oso normala». Hilabeteak pasa ahala are eta urduriago daude euskaltegi pribatuetako langileak, 2004-2005 ikasturterako aurreikusitako diru-laguntza oso urria dela uste dutelako. Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak %25 jaitsi omen du laguntza eta eskaerei entzungor egin omen die Kultura Sailak. Otsailaren 25ean, ostiralean, Donostian, HABEko egoitza aurrean bildu ziren protesta ekitaldia egin eta ondoren, egoitzan bertan itxialdia hasteko. HABEko ordezkariekin hitz egin zuten ordea eta itxialdia bertan behera utzi eta astebeteko epea hartu zuen HABEk euskaltegi pribatuei erantzuteko.

EAEko hezkuntza sistema publikoko irakasle hauek (157) egonkortasuna galdu dute lanpostuetan. Protesta gisa Bilboko Bertendona ikastetxean itxialdian daude. Hezkuntza Sailak sei urteko epea eman die euskara ikasteko, edo zehatzago esanda, lehen hizkuntz eskakizunaren azterketa gainditzeko. Ez dute azterketa gainditu. Pablo García de Vicuña itxialdiko irakasleen bozeramailearen ustez, kontua ez da irakasleok euskara ikasterik ez dutela nahi, baizik eta Irale programak ez duela euskalduntzeko balio. Azterketa gogorregia dela diote eta hizkuntz eskakizuna gainditu gabe ere, lanpostua gordetzeko eskatu dute.

Euskararen Normalkuntzako Zuzendaritza Nagusiak euskarari zuzendutako 2005eko diru-laguntzak aurkeztu ditu. 2.244.570 eurokoa da kopurua eta erdia baino gehiago hiru sailetara doa: herri eta eskualdeetako aldizkariak, euskararen erabilera soziala sustatzeko jarduerak eta euskarazko edukiak informazioaren teknologia berrien bidez hedatzeko proiektuak. Lehenengo aldiz alor sozio-ekonomikoan euskara sustatzeko laguntzak emango ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak.

Hitzarmen horrek urtebeteko iraupena izango du eta Iruñeko Udalak 6.000 euroko diru-laguntza emango dio Euskaltzaindiari. Euskarari buruzko gaietan aholkatuko du Euskaltzaindiak Iruñeko Udala.