Osasuna: IHESaren birusak erasandakoen erdia baino gehiago emakumeak dira


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Mundu osoan HIESaren birusak erasandako pertsonak ia 40 milioiraino iristen dira, Nazio Batuek HIESaren inguruan martxan jarritako programak emandako datuen arabera. Zifrak ikaragarri igo dira, hirugarren mundua esaten zaion lurraldeetan batez ere, eta sexuen araberako banaketan alde handiak daude lurralde batetik bestera.
Horrela, gizarte garatuetan HIESaren epidemia gizonezkoen kontua da gehienbat. Espainian, adibidez, 2.190 kasu berri diagnostikatu ziren 2003. urtean, aurreko urtean baino %5,2 gutxiago, eta atzemandako kasu horietatik, %80 gizonezkoak ziren. Afrikan edo Asian, ordea, emakumeak askoz ere joera handiagoa du gaitza harrapatzeko, hainbat arrazoi direla medio, eta Afrikan, esate baterako, gaixotasunak emakumezkoen %60 erasaten ditu.
ONUSIDA izeneko erakundeak jendaurrean aurkeztu zuen urteko txostena, eta bertan azaltzen denez, GIBk, alegia giza inmunoeskasiaren birusak erasandako pertsonen kopuruak gora egin du mundu osoan, baina Asian, Afrikan eta Ekialdeko Europan batez ere.
Faktore biologikoen eraginez, emakumeak bi-hiru aldiz probabilitate gehiago ditu gizonezkoak baino HIESa harrapatzeko. Eraso sexualak, gizonarekiko menpetasun emozional eta ekonomikoa, eta kondoia erabili edo ez erabakitzeko orduan duen "gutxiegitasunezko jarrera" dira, txostenaren arabera, gaitza emakumezkoen artean hainbeste ugaltzearen arrazoi nagusiak.
Adituek zera eskatu zioten eliza katolikoari, ez zezala jarri zalantzan preserbatibo edo jagongailuek HIESaren kutsapena saihesteko duten eraginkortasuna, eta bere gaitzespenak moralaren eremura soilik murriztea. ONUSIDAren ordezkariek posibletzat jo zuten osasun-erakundeen eta elizaren arteko lankidetza-jarduerak behar bezala mugatzea. Prebentzioaz arduratuko lirateke sanitarioak »kondoiak eta xiringak banatuz biztanleei», eliza gaixoen harreraz eta zaintzaz arduratuko litzatekeen bitartean.


ASTEKARIA
2005eko otsailaren 20a
Azoka
Azkenak
2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]


800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Eguneraketa berriak daude