Euskara koadrilan muturra sartuta dabil


2021eko uztailaren 27an
13-14 urte arteko lagunarteentzat prestaturiko egitasmoa da Kuadrillategi, alegia, DBH-ko 2. eta 3. mailetan dauden gazteentzat. B edo D ereduetako nerabeak biltzen dira proiektuan. Gutxienez bost laguneko taldeak osatu eta astean hiruzpalau orduko saioa egiten dute. Gazteen intereseko gaiak lantzeko hiru elementu izaten dituzte ardatz: jolasa, lagun-taldea eta euskara.

Proiektua hasi eta lagun taldeak hiru aldiz elkartzen dira ikasturtean dinamizatzaileekin, koadrila-saio izenekoan egitasmoaren gorabeherak aztertzeko. Hasi eta buka, ikasturte bat irauten du asmoak, baina eskaintza ikasturtero errepikatu ohi da. Lagun-talde batek gehienez ere bi ikasturtetan jardun ahal izango du, taldeko kide guztiek eta dinamizatzaileek hala adosten badute. Bestalde, egitasmoa herriko eragileek kudeatzen dute.

Sorrera, eta hasierako urratsak

Orain 12 bat urte, Pello Jauregi doktorea gazte talde baten euskalduntze prozesua aztertzen hasi zen. Hari horri tiraka, Pasai Antxon (Gipuzkoa) jarri zuen martxan proiektua. Bi ziren helburu nagusiak: gaztelaniaz bizi zen gazte talde baten hizkuntza ohiturak aldatzea eta aldaketa prozesu horren jarraipena egitea. Hasierako teoria eta metodologia orraztu ostean, proiektua osatu eta Lasarte-Orian (Gipuzkoa) aplikatu zuen diseinu berria. Bigarren ikerketan esperientzia eta lagun kopurua handitu zituen. Horrezaz gain, lagunarte euskaldunak eta lagunarte mistoak »euskaldunak eta gaztelaniadunak», bildu ziren egitasmora. 2000ko ekainean ikerketa fasea amaitu eta datuen berri eman zuten. Emaitzak oso onak izan ziren, batez ere talde mistoetan hizkuntza ohitura euskararen alde aldatu zelako. Euskaraz egiteko ohitura duten lagun taldeek ohitura indartzea eta gaztelaniaz mintzatzen ziren taldeek euskaraz egiteko ohitura hartzea zen asmoaren helburua. Diseinu berria ere egin zuten gero, adina txikitu, euskara-eskolak bazter utzi eta aisialdi eskaintza erraztuta. Orain arte, dozena bat inguru udaletan jarri dute martxan: Gipuzkoako Andoain, Aretxabaleta, Astigarraga, Beasain, Deba, Lasarte-Oria, Bergara eta Urnietan eta Nafarroako Burlata, Uharte eta Atarrabian.

Ikerketa-aholkularitza taldea eta prestakuntza

Lasarte-Oriako esperientziaren ostean, Kuadrillategi Ikerketa eta Aholkularitza Elkartea osatu zen, hasitako proiektuari eusteko. Euskalgintzan diharduten pertsona, elkarte eta erakundeak euskararen normalizazio prozesuan berezko taldeek duten garrantziaz ohartaraztea da talde horren helburua. Baita euskararen erabilera indartzeko bide berriak ikertzea ere.

Horrezaz gain, Kuadrillategi egitasmoa martxan jarri nahi dutenentzat 50 orduko prestakuntza ikastaroa ere antolatu du Elkarteak, proiektuaren teoria eta metodologia azaltzeko, eta orobat, berezko taldeetan euskararen erabilera sustatzeko Kuadrillategi Elkarteak eginiko ikerketen berri jasotzeko.

Diego Egizabal, Kuadrillategi egitasmoaren zuzendaria: «Gazteen arteko erabilera sustatzeko Kuadrillategi eraginkorra izan da»
Balorazioa oso ona egin duzue. Zein ondorio nagusi atera duzue?
Gure esku-hartzeak euskararen erabilera suspertzen du, koadrilak hainbat baldintza betetzen baditu eta gutxieneko denbora ematen badu esku-hartzean. Gure uste teorikoak indartuta eta baieztatuta geratu dira ikerketan. Horrek ez du esan nahi, ordea, Kuadrillategin izena eman eta helburuak lortzen direnik. Sustatzaileek oso erne ibili behar dute baldintzak bete daitezen, eta baldintzak betetzen ez dituen taldeari kanpora joan nahi ez badu bete behar dituela gogorarazten. Esku-hartzea eragingarria izango bada, esku-hartzean diharduten koadrila guztiek bete behar dituzte baldintzak, salbuespenik gabe. Salbuespenak ezinbestean eragiten dio sistema osoari eta esku-hartzearen muina bera kaltetu dezake.

Datu eta grafiko ugari argitaratu duzue horren harira. Nolakoa izan da euskararen erabileraren garapena?
Lagunen erabilerari dagokionez, Kuadrillategi aurretik 55 gaztek hitz egiten zuten euskaraz. Bi ikasturteen buruan, nabarmen egin du gora joera nabarmenik ez zuten gazteen kopuruak. Euskararen aldeko joera zuten gazteen kopuruak ere gora egin du, baina apalago. Gaztelaniaren aldeko joera zuten gazteen kopurua, berriz, erabat murriztu da. Euskararen aldeko joera zuten 55 gazteetatik 51k eutsi diote. Aitzitik, erabilera hobe zezaketen 50 gazte horien artean 23k lortu dute hobetzea, hau da, gazteen %62k. Horietatik 11 gaztek, gainera, euskararen aldeko joera lortu dute, erabilera hobe zezaketen gazteen %22k. Gainerako 20 gazteek modu nabarmenean hobetu dute erabilera, baina ez dute lortu helburua. Horiek horrela, esan dezakegu gazteen arteko erabilera sustatzeko Kuadrillategi egitasmoa eraginkorra izan dela.

Eta parte hartu dutenen euskara gaitasuna aldatu al da?
Gaitasunari gagozkiola, emaitzak apalagoak izan badira ere, datuek argi erakusten dute egitasmoan parte hartu duten gazteen kopuru handi batek hobetu duela hizkuntza gaitasuna. Kuadrillategi aurretik, 105 gaztetxoetatik 51 gaztek hitz egiten zuten euskaraz oso ongi; hortaz, 54 gaztek baino ezin zuten gaitasuna hobetu. Gaitasuna hobe zezaketenen %37k hobetu dute. Hortaz, hazkunde adierazgarria gertatu da. Edonola ere, multzoak banaka aztertuz gero, ez dirudi multzo guztietan hazkunde esanguratsurik izan denik. Hasieran euskaraz "oso ongi" hitz egiten zuten gazteen multzoan, adibidez, hazkundea txikia izan da; "nahiko ongi" hitz egiten zuten gazteen multzoan, aldiz, hazkundea esanguratsua izan da. Euskaraz oso ongi hitz egiten zuten gazteen multzoan ez da galerarik izan, eta euskaraz nahiko ongi hitz egiten zuten gazteen multzoan lagun bakar batek baino ez du atzera egin.

Zein dira Kuadrillategi proiektuko lan-taldearen helburuak?
Hainbat herri dabil Kuadrillategi egitasmoa martxan jarri nahian. Gure asmo bakarra herri horiei egitasmoa hasten laguntzea da. Esku-hartzea behar bezala gauzatzeko zerbitzuak eskainiko dizkiegu.


ASTEKARIA
2005eko otsailaren 13a
Azoka
Azkenak
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Sostengua adierazi diote Marieniako lurren aldeko borrokari hogei kolektibok

Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


Heldu-lekua eta kortsea

Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]


2025-01-02 | Leire Ibar
AEBetako New Orleans eta Las Vegas hirietako gertaerak “eraso terrorista” gisa ikertzen ari dira

Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]


Real-PSG partiduan begian zauritutako beste pertsona baten kasua berriz irekitzeko agindu du auzitegiak

Donostian 2024ko martxoan jokatutako futbol partiduaren aurretik Ertzaintzak egindako kargetan, Amaya Zabarte zaleaz gain bigarren pertsona bat zauritu zuten, ustez foam pilota batekin begian jota. Orain, kasu hori ere ikertzeko agindu du Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak.


Eguneraketa berriak daude