Pinua da finantzetan oraindik ere baso errentagarriena, ez bakarrik asko hazten delako, baizik, egurrarekin lan egiten duen industria espezializatuta dagoelako espezie honetan. Sorgin gurpila da, ditugun baso asko eta asko industriaren araberakoak dira, eta era berean, ezin da industria espezie askotara egokitu, ez duelako ziurtatuta urte osoan lehengairik izango duenik. Gainera, merkatuak gehiago ordaintzen du pinua, mantsoago hazten diren beste espezieak baino. Horregatik jotzen dute jabe gehienek pinua sartzera. Gizarteak ez dio maitasun handirik zuhaitz honi, baina Gipuzkoako Baso Elkarteko zuzendari den Fernando Otazuak nabarmentzen du: "Batik bat pinuari esker pasatu gara lurraren %20 basoa izatetik %60 izatera, jabe pribatuak basoberritzen jarri dituelako". Etekinik handiena helburu, espezie bakarreko basoak dira nagusi. Monolaborearen abantailak agerian jarri dizkigu Jorge Askasibar, Basoa Fundazioko lehendakariak: "Espezie bakarreko ekoizpena askoz errazagoa da gestionatzeko, landaketatik bertatik hasita. Espezie anitzeko basoa lantzeko eta gero, mozteko, bereizi egin beharko litzake zuhaitz bakoitza, eta merkatu desberdinetara bideratu egurra. Posible, posible da, baina lana da". Monolaboreak, ordea, bere arriskuak baditu, Jose Ramon Olarietak, Leridako Unibertsitateko irakasle den injineru agronomoak gogorarazi digunez: "Gaixotasun eta suteak aiseago zabaltzen dira zuhaitzetik zuhaitzera. Gainera, zenbat eta maizago egurra atera, elikagai gehiago ateratzen zaio lurrari. Ikusteko dago zenbat eutsiko dion lurrak erritmo horri". Industriari begira egiten da egurretarako basoen gestioa: begirik gabeko oholak ateratzeko moduan inausten dira zuhaitzak. Eta ebakitzeko ere, garai biologikoari begiratuta hiltzeko zorian denean moztu beharrean, normalean errendimendu kurbari begiratzen zaio, goia jo duenean, eta hortik aurrera etekin handiagoa emango ez duenean mozten da. Industriak erabakitzen du zuhaitz espezie bakoitzaren bizitza tartea: Intsinis pinuan egur zurixka eta bigunagoa apreziatzen da »cambium esaten dena», erretxina pasatzen duena. 35-40 urtetik aurrera gogortu egiten da egurra »duramen gehiago egiten zaio-, eta hau ez du industriak maite. Beste espezie batzuetan kontrakoa gertatzen da, eraikuntzan eta zutabeak egiteko erabiltzen den egurra »alertzeak, duglasa...- gogorra izatea komeni da, beraz, gehiago itxaroten da mozteko.


Baso jabe gehienak pribatuak dira, baina zer gertatzen da publikoekin? Hemen ere, pribatuetan bezala, denetik dago. Badira, batez ere parke natural izendapenarekin, espezie aberastasuna bilatzen duten basoak. Baina asko dira, egurretarakoak. Olarietak gogor salatzen du hau, erakunde publikoak baitira sarri legea urratzen dutenak. Interes pribatua duten baso askotan bezala, lurra txikitzen duen makineria erabiltzen omen dute.


EAEn 28.000 hektareak dute PEFC, Baso Kudeaketa Iraunkorreko Ziurtagiria, 118 jabego publiko eta pribatuk alegia, iaz bertan lortua. Mundu osoan, berriz, 54 milioi hektareak dute izendapena. Ziurtagiria deforestazioari aurre egiteko sortu da, eta kontsumitzaileei adierazten die egur horrek jasangarritasun neurriak betetzen dituela. Basoen gestio jasangarria izendatzeko, Helsinkiko 1993ko Hizarmenaren definizioa hartzen da oinarri: "Basoak zaindu eta erabiliko dira bioaniztasunari eusteko moduan, baita produktibitatea, birsortzeko gaitasuna, bizitasuna eta orain eta etorkizuneko funtzio ekologikoak, ekonomikoak eta sozialak eskaintzen jarraitzeko moduan ere, herri, nazio eta mundu mailan, beste ekosistema batzuk kaltetu gabe". Baso jabeei, gestioa eta irudia hobetzen laguntzen die. Olarietak, ordea, duda egiten du gure ingurumenaren behar besteko informaziorekin jarri dituen ziurtagiriak neurriak. Jasangarritasunaren gaian, beste behin ere, bi joerekin egin dugu topo. Basoa Fundazioko Askasibarrek ziurtatzen du, etekin ekonomikoak bateragarriak direla jasangarritasunarekin, eta Olarietak, aldiz, etekin ekonomiko eta finantzarioa bereizi behar direla ohartarazi du, dirutan bakarrik neurtzen den etekin finantzarioa, ez dela jasangarria azpimarratuz.


Egurretarako basoak nagusi badira ere, jabe denen interesa ez da etekin finantziero altuena lortzea. Are gutxiago, egun baso jabeak egurra salduta ezin direla bizi ikusita, izan ere, jabegoa oso zatitua dago »Gipuzkoan batez-beste 9 hektarea ditu jabe bakoitzak, Bizkaian zerbait gutxiago». Gero eta gehiago, basoa beste errenta baten osagarri da. Basoa Fundazioko lehendakari Jorge Askasibarrek kontatzen duenez, "basozale heldu asko etortzen da angustiatuta, seme-alabek ez dutelako segidarik ematen, ez dituztelako mugak ezagutzen...". Honi erantzuteko, Basoekin elkartea sortu du Euskadiko Baso Elkarteen Konfederazioak, gestio profesionala eskaintzeko. Horrela, basoko lanetaz ezer gutxi dakien pertsonak, bere aurrekoek utzitako jabetza mantenduko luke, eta elkarteak gestionatuko lioke basoa. Etorkizuna hori izango dela aurreikus liteke. Askasibar lehendakariak uste du horrek basoen izaeran ere eragina izango duela: "Gizartetik datorren eskaria betetzea errazagoa izango da, alegia, hostozabal gehiago jartzea basoan, adin guztietako zuhaitzak...". Olarieta profesionalizazioarekin ezkorragoa da: "Jasangarritasunerako arazo nagusia makineria gogorrak dira, eta gero eta gehiago esku lana falta denez, makineria honetara joko dute basoak gestionatzeko". Nola lortu liteke baso anitzak ugaritzea? Fernando Otazua Gipuzkoako Baso elkarteko zuzendariaren iritziz, "espezie anitzekoa ugarituko da, gizartea prest dagoen heinean basoak sortzen dituen onura denak apreziatu eta ordaintzeko. Aldundiek diru asko mugitu beharko dute, eta jabeei laguntzak eman".