Zer da Gaindegia?
Euskal Herriko sozio-ekonomia behategia sortzeko asmoz ekonomia eta alor sozialeko eragileak biltzen dituen erakundea da. Momentuz, elkarte zibilaren itxura hartu dugu, Gaindegia izena duen elkartea, alegia. Elkarte horretan norbanakoak dira partaideak, pertsonak, ez elkarte, instituzio edo bestelakorik. Euskal Herriko herrialde guztietako eta gizartearen hainbat sektoretako pertsonak biltzen dituen erakundea, Euskal Herriko errealitate sozio-ekonomikoa aztertzeko da eta, ahal dela, hobetzeko proposamenak egiteko.
Zergatik sortu da? Nork sustatu du?
Ekonomia eta gizarte alorreko eragileen beharretatik sortu da. Sindikalgintzakoek, enpresa-munduko eragileek, ekonomia alorreko unibertsitarioek, hedabideetako adituek eta, oro har, ekonomia eta gizarteko hainbat pertsonek, Euskal Herriko sektore askotarikoek erakundetzeko beharra ikusi dute. Mundializazioa apurka-apurka gauzatzen ari den bitartean Euskal Herrian kohesioa irabazi baino galtzen ari garela uste dugu. Euskal Herriko industria-ehuna errotik aldatzen ari da, ekonomia sozialaren eragina zabaltzen, lehenengo sektoreak arazo latzak dauzka bizirauteko, zerbitzu-gizartetik ezaguera-gizartera aldatzekotan gaude eta uste dugu ez dagoela eragileen arteko nahikoa komunikazio hari.
Ekonomia eta gizarte alorreko informazio ugari badago ere, zatikaturik eta oso sakabanatuta dago. Ez dugu ezagutzen Euskal Herriko egoera bere osotasunean zertan den. Ez dago Euskal Herria bere osotasunean hartzen duen erakunderik alor honetan, ez dago harreman handirik Euskal Herriko herrialdeetako sozio-ekonomiako eragileen artean. Ehuntzen diren harremanak oso bakanduak dira, ekimen zehatzei loturikoak beti ere. Euskal Herria Europako herririk zaharrena eta zahartuena da, eta ez da erretolika, gazte gutxi eta pertsona adindu gero eta gehiago baitago Euskal Herrian. Ezagutzen ditugun zantzu guztiek adierazten digute etorkizun zaila daukagula. Halere, metatu dugun esperientziak bide berriak urratzeko balio izan diezaguke.
Zein zerbitzu eskainiko ditu Gaindegiak?
Printzipioz, Gaindegia ez da sortu zerbitzu-enpresa gisa. Aurreneko lana ekonomia eta gizarte eragileak biltzea da. Euskal Herriko egoera aztertzea, esparruko informazioa biltzea, antolatzea eta era eraginkorrez interesatuen esku ipintzea. Euskal Herriko eskualde txikienetatik hasi eta Europa mailako azterketak egitera iritsi nahi dugu. Eragileen arteko elkar-eragintza sustatu nahi dugu. Badakigu jakin Euskal Herrian, han hemen, sare txiki ugari dagoela, baina kasurik gehienetan bakandurik eta elkarren arteko erlaziorik gabe. Sektoreen arteko lotuneak aurkitu eta indartu nahi ditugu. Horretarako auzolana eta lankidetza bilatuko dugu esparru honetan diharduten gainontzeko erakundeekin, administraziokoak izan zein ekimen pribatukoak izan. Europako ardatz atlantikoko bazter honetan garapen ildo nagusiak aztertzeko asmoz sortu da Gaindegia, garapen ardatz horri dagozkion arazoak gizarteratu nahi ditugu: garraioarena eta garraiobideak, herri mailako azpiegitura handien auzia, eragileen arteko elkar-eragintza, enplegua, gizarte ereduaren aldaketa eta abar.
Gure aurreneko eginkizuna, eta horretan zerbait aurreratu dugu dagoenekoz, Euskal Herriko oinarrizko informazioa biltzea da. Abiapuntutzat Euskal Herriaren definizio operatiboa adostu dugu, udalerria unitate txikien gisa hartu, Euskal Herriko barne zein kanpo mugak zehaztu eta Europako parametro estatistiko estandarizatuen argitan aztertu. Ez dugu ezer berririk asmatu, egia esan, baina orain artean erabili izan ez den informazio estatistikoa plazaratzeko moduan gaude, demografian, aldagai sozialetan (etxebizitza, enplegua eta abar) eta aurki adierazle ekonomikoak lantzen hasiko gara. Hau da, une honetan, Gaindegiak eskain dezakeen ekarpenik landuena. Eta, gure ustez, ez da gutxi.
Norentzat sortu da Gaindegia?
Euskal Herriko ekonomia eta gizarte eragileentzat, eurentzat sortua da. Sindikalgintza, enpresa, hedabide, profesional edota unibertsitateko interesatuentzat sortu da. Euren jarduerak eta eginkizunak hobetzeko, informazioa trukatzeko, sareak eraikitzeko. Hortik kanpo, horrelako gaietan interesatuta dagoen edozein pertsonarentzat. Hori bai, Gaindegiaren asmoa, eta Gaindegia proiektuan esku hartzen dutenena, beraz, Euskal Herriko sozio-ekonomiaren azterketa eta eragileen arteko elkar-eragintza lortzea da. Laburbilduz, kalitate oneko informazioa lortu, zabaldu eta kohesio maila areagotu. Hori lortu eta bilatu nahi duenak Gaindegian lekua badauka. Gaindegiak, bere aldetik, behar eta nahi duen orori bere lan eta ekarpenen berri emango dio. Konpromisoa hartu dugu eta.
Nola finantzatuko da?
Sortze prozesuan Gaindegiak erabaki du bere buruaren jabe izateko bere baliabideak izan behar dituela. Hori horrela, Gaindegiako bazkideek eurek haien ekarpen ekonomikoez sostengatuko dute elkartea. Halere, Gaindegiaren proiektuak aurrera atera ahal izateko beste finantzabideak bilatu beharko ditu, kasurik kasu eta proiektuen izaeraren arabera. Interes publikoa dago Gaindegiaren sorreran eta jarduera orotan. Gaindegiaren jardueratik eratorritako ekimenek balio erantsia ekarriko digutela itxaron dugu eta hortik erator liezazkigukeen mozkinak ekintza berriak sortzeko erabiliko ditugu. Badakigu jakin ez dela erraza izango, baina erabat konbentzituta gaude Gaindegiak baduela lekurik eta proiektua bideragarria dela. Behar izango ditugun babesak eta laguntzak lantzen ari gara eta lortuko ditugulakoan gaude.
Sindikatuek, alderdiek, instituzioek... zer diote Gaindegia proiektuari buruz?
Ekonomia eta gizarte alorreko eragileen artetik sortu da. Mundu horretako pertsonek sortu dute. Orain artean hitz egin dugunaren arabera proiektuak harrera ona izan du. Hasierako urrats hauetan sozio-ekonomiako eragileengana jo dugu horiek baitira Gaindegiaren behin behineko euskarria. Urteko egitasmoa eta gestio-plana egiten ari gara. Horren arabera hartuko gaituzte alderdietan eta instituzioetan.