Joxe Angel Gaztañaga, Gipuzkoako Sagardogileen Elkarteko Presidentea: «Mentalitate enpresariala behar da sagardogileen artean»
Andoaingo Gaztañaga sagardotegian azkeneko ukituak ematen ari dira sagardo denboraldiari ongi etorria emateko. Sagardoa jada kupeletan dago; orain, lau hilabetetan zehar sagardotegi honetara hurbilduko diren ehunka dastatzaileak hartzeko tokia atontzen ari da Joxe Angel Gaztañaga sagardozalea. Duela urtebetetik hona, ordea, sagardotegiko lanez gain Gipuzkoako hirurogeita lau sagardogileen lana koordinatzeko ardura ere badu.
Nola dator aurtengo sagardo denboraldia?
Aurtengo denboraldian bertako sagarrak izango du lekua, aspaldiko sagarrik onena izan da bertakoa. Kantitateari dagokionez sagar asko izan da, bost milioi eta erditik gora sagar; sagardo ekoizpenaren erdia egin da bertako sagarrarekin. Aurten sagar gazi gehiago izan da; beraz, aurtengo sagardoak garraztasunari eutsiko dio.
Zer dela eta aurten bertako sagar gehiago?
Azken urteotan sagar landare asko landatu da eta orain puri-purian daude sagarrondo horiek. Gipuzkoako Goierri aldean landatu da asko. Sagar landarearen loraldi garaia oso garrantzitsua da; aurten loraldian ondo polinizatu dute landareek. Giroak ere lagundu du, giro ona eta freskoa izan da, euriarekin eta bero handirik gabe.
Kanpotik ere ekartzen da sagarra, ezta? Nondik?
Bai noski. Hemengo sagarrarekin ezin daiteke une honetan horrenbeste sagardo litro egin, eta horregatik, kanpotik ekarri beharra dago sagarra. Aurten Frantziatik, Normandiatik, Bretainiatik eta Galiziatik ekarri da sagarra. Eremu horietatik kanpo, Txekiatik ere zeozer etorri da.
Zenbat sagardo litro daude prest upategietan?
Urtetik urtera zertxobait igotzen da sagardo kantitatea. Aurten bederatzi milioi eta hamar milioi eta erdi litro artean egongo da. Botilaren salmenta igotzen ari da pixkanaka, eta ondorioz, ekoizpena ere handitu beharrean gara sagardozaleak. Sagardoa txotxetik edateko ohiturak ere jarraitzen du, jende asko etortzen da oraindik ere sagardotegietara, baina lasaiago.
Lehengo baserriak egitura enpresarial handi bilakatzen ari dira...
Garapena handia izan da eta izaten ari da. Kontuan izan behar da sagardogintza baserri girotik datorrela, sagardogile gehienak baserritarrak izan direla lehenago; enpresariaren kontzeptu hori zabaltzen ari bada ere, nik uste dut oraindik mentalitate enpresarialaren beharra dagoela. Sagardotegiak gaur egun enpresa txikiak bezala dira, osasungintza aldetik exigentziak daude eta horrek guztiak lanak erosotzeko beharra ekarri du. Azken finean, honek guztiak produktuari bere garrantzia ematen dio, produktuak irudi bat hartzen du.
Sagardogile txikientzat lekurik izango al da?
Sagardogile txikia kalitatean oinarritzen bada, lekua izango du. Generoa ondo erabili beharra dago. Sagardoa egiteko prozesua ondo eramanez gero eta ondo botilaratuz gero, produktu ona aterako da. Gaur egun teknika berriak eta tresna onak daude.
Zer diozu kalitatea adierazteko izendapenen bat erabiltzeari buruz?
Kalitatea gero eta gehiago lantzen ari gara, bide onetik goaz, kalitate oneko sagardoa egiten da hemen; baina kalitate horrek, gure sagardoak, irudia behar du. Jatorrizko izendapen edota kalitate ikur batek indar handia, irudi ona emango lioke sagardoari. Horrez gainera, lehengaia hemengoa izateari inportantzia eman behar zaio, baina zaila da ekoizpen osoa hemengoarekin egitea. Egia esan, oraindik ez dakigu hemengo sagarrarekin bakarrik eginda sagardoak ze zapore izango lukeen. Nik uste dut nahastutako sagarrarekin egindako sagardoak berme gehiago duela. Une honetan txotxa eta botila, biak dira salmenta. Irudi ona eginez gero, txotxeko salmenta ere ona izan daiteke. Marketing ona egitea behar da.
Oso ohikoa da koadrila eta lagun taldeetan sagardotegi bat egitea urtean. Sagardotegia ez al da askotan festa egiteko gune bihurtzen?
Bai, halaxe da. Txotxak, ordea, ez luke festa bat izan behar, sagardoa dastatzeko momentua baizik. Sagardotegira datorrena upategira dator, urteko sagardoa probatzera dator. Urtarrilean sagardoa oraindik mikatz samarra egoten da. Otsailetik aurrera sagardoak zapore hobea izaten du.
Hala ere sagardo botilaren prezioa ez da oso altua... Ez al genuke gehiago ordaindu behar botilagatik?
Prezioak kalitatearekin du lotura. Kalitateak markatzen du prezioa. Orain denok sagardoa egiten dugu, produktu bat, mailaketarik gabea, eta prezioa ere oso dibertsifikatua da. Prezioa bere tokian jartzeko garaia etorriko da.