Panpi Saint-Marie: «Euskal Herria biziaraztea ekimen politikoa da funtsean»


2021eko uztailaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
120 auzapezen sostenguarekin eta 1.000 lagunen presentziarekin inauguratu zen Laborantza Ganbera. Pozik?
Bai. Alta, komeni da zehazpen bat egitea. Hastapeneko proiektuari 120 auzapezek eman zioten baietza, baina orduko proiektua ez da egungoa, proiektuak ez du erran bera egun. Hau da, 120 auzapezek estatuari eginiko Laborantza Ganberari eskaera sostengatu zuten. Eskaera egin genuenetik, 1995ean, Paueko Ganberak mespretxuak eta jarrera bortitzak baino ez dizkigu erakutsi. Proiektua sozializatuz joan den ahala ganberaren eskaera eta eraikitzeko moldea erradikala bilakatu da. Azkenik, ELBk eskaera obratu du. Alabaina, gaur egun 120 auzapez horiek berdin emango ote lukete baiezkoa? Auzapez kopuru horrek Laborantza Ganbera ofizialari baietza eman zion, baina hau ez da ofiziala.

Prefetaren mehatxuak jaso zenituzten. Inaugurazio egunean beldur al zineten?
Ez baitezpada. Prefetak badaki guk ez dugula proiektua geldituko, baina berak laborariengan beldurra sarrarazi nahi zuen: proiektuari ilegaltasun kutsua ezarri nahi izan dio. Guk, berriz, konfiantzazko mezua helarazi diogu jendeari lehenbailehen. Adibidez, Ganberaren izena euskaraz eman dugu eraikinean. Gisa horretara, ezin dute erran izen bera daraman Paueko egoitza ofiziala »frantsesez» ordezkatu dugunik. Ganberaren izen nagusiaren azpikoak Pour une devéloppement rural dio. Prefetak egitura hau ilegala dela dio, dirua ez baitu jaso erakunde publikoetatik. Guk legearen araberako elkartea dela diogu. Inaugurazio eguna arte ez zen existitzen, laborarien bozen bitartez sortu da. Ondoren, eskaera prefekturara eraman dugu legala izan dadin. Prozedura errespetatu eta desmartxa eta argipenak eman dizkiegu laborariei. Aritzeko manerak zaindu ditugu prefektuak jendea izutzeko agertu duen asmoari aurre egiteko.

Nolanahi ere, auzapezek ongi erantzun zuten inaugurazio egunean.
Bai. Hendaiako auzapezak »eta ez da abertzale» presioak politikan ohikoak direla eta kuraiaz erantzun behar zaiela erran zuen. Auzapez abertzaleentzat desafioa izan da. Abertzale ez direnentzat, berriz, iraultza gisakoa. Auzapezak, oro har, lasai egon ziren, ekimena legala dela transmititu zuten. Ororen buru prefektuak proiektuari oihartzuna eman dio eta «laborarien alde jokatu du» (irriak).

Euskal laborariek bere ganbera daukate. Epe laburrean zein da egitekoa?
Proiektuak hamasei langile bildu nahi ditu, gutxienez. Baina zuhurtziaz jokatu behar dugu. Urte hondarrerako ongi liteke zortzi langile ukatea. Oraingoz bi langilerekin hasi gara. Animatzaile nagusi batekin eta bere ondokoa. Paueko Laborantza Ganberako bozak burutu bitartean bi urte ditugu gure ganbera antolatzeko, laborariei frogatu behar diegu laborantza lagundu eta egituratu dezakegula. Laborarien artean badago abertzale munduko ez den asko, eta horiei bereziki zerbitzu sendoa eskaini behar diegu. Laboraria administrazioak itota bizi da »paperen eta tramitazioen menpe» eta guk Ganbera hau arazoak konpontzeko dela erakutsi behar diegu. Arazo anitzek jurista baten laguntza behar dute eta proiektua bermatzeko jurista bat ere lanean ari da Ganberan.

Ganbera Hegoaldeko Robles-Arangiz Fundazioaren diru laguntzaz sortu da.
ELBk 550 kide inguru ditu. Guk ezin dugu egitura hori muntatu, ezta Batera plataformaren inguruko taldeen laguntzaz ere. Berehala ohartu ginen Hegoaldeko sektore sindikalen laguntza behar genuela eta proiektua haiekin landu dugu. ELA izan da lehenik interesatu dena, eta besteak ondoren heldu dira, bakoitza bere ahalen arabera. Guretzat oso pozgarria da. Sindikatuez gain, Udalbiltzak ere sostengu ekonomikoa nahiz politikoa eskaini dizkigu. EAJko EBBko Josu Jon Imaz lehendakariaren eta Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza eta Arrantza sailburu Gonzalo Saenz de Samaniegoren sostengua dugu halaber.

Prefetak berehala erran du dirua Espainiatik heldu dela…
Sosa atzerritik heldu dela dio. Guk ganbera ofiziala eskatu genuen eta ukatu ziguten. Sosa lagunengandik hartu dugu. Ez dut uste hori debekatua denik. Europatik heldu diren diru laguntzak atzerritik heldu dira. Oraingoan Europako lagunengandik heldu zaigu eta gainera lagun euskaldunengandik. ELBk euskalduntzat jotzen du bere burua, ez abertzale. Euskal Herrian eta munduan oro har erroturiko sindikatua gara. Euskal Herria errealitate soziala dela diogu. Beraz, sosa ez da Espainiatik heldu, Euskal Herritik bertatik heldu da. Gainera, sosa langileen aldetik heldu zaigu. Keinu naturala eta eskergarria da.

FDSEAko Jean-Pierre Goitik ganbera "legaltasunik gabeko elkartea" dela erran du.
Goiti Paueko Laborantza Ganberako lehendakariordea da. Zer erranen du? Paueko Ganberak ematen dio jatera. Goitik gure alde amiñi bat eginez gero bere kargutik kenduko lukete. Baina honezkero ezin du gure Ganbera legala ez dela erran. Gurea ez da Paueko Laborantza Ganbera, gurea elkarte bat da. Alta, urte batzuen buruan estatuak gurea errekonozitu beharko du, erronka hori irabaziko dugu. Honelako proiektuak »Seaska eta Herrikoa bezala» hasieran ez dira onartuak, alta herriko erakundeetan eta jendartean txertatzen bada, estatuak azkenean onartu beharko du. Orduan egitasmo politikoa bilakatuko da. Euskal Herria biziaraztea ekimen politikoa baita funtsean.

ELAko Jose Elorrietak Ganbera proiektu nazionaltzat jo du. Hazparneko kontseilari Beñat Intxauspek, berriz, proiektua laborarien arlo profesionalean garatu behar dela, ez politiko bihurtu, erran du.
Nahi dutena erran dezakete, libre da, ezta? Elorrietak alde bat azpimarratu du, Intxauspek beste bat. ELBn pentsaera politiko ezberdinak biltzen dira eta laborarien pentsaera guztiak errespetatzen ditugu, baita sostengua ematen dutenenak ere. Guk proiektuari kutsu politikoa kendu nahi diogu. ELBk alkimia hori lortu du, jende desberdinen sostenguak batu ditu: Joseba Permach eta Frantxua Maitia egon ziren inaugurazio ekitaldian, arrazoi desberdinengatik egongo ziren. Adibidez, ELBko kide askok ziur Maitia bozkatzen duela. Orduan, Maitiak bere interesak zaindu behar ditu.

Iparraldeko laborantza proiektuak beste laborarien arreta bereganatu du...
EHNEri ELBren proiektua interesgarria iruditzen zaio. Hegoaldean laborantza ttipia lantzen dute edo industriala. Iparraldean, badugu geure moldea, erdibideko molde bat erdietsi dugu, eta haiek hona so egiten dute. Laborantza herrikoia lantzen ari gara, ekoizpena neurtuz, baditugu geure kontraesanak, bistan da. Zeregin horretan, Hegoaldean nahiz geure diasporan gure proiektua lantzen segitu nahi dugu eta berau ongi azaldu. Mota guztietako euskaldunen atxikimendua eta sostengua jaso ditugu eta erdietsi ditugun lorpenak eskaini eta trukatu nahi ditugu beste laborari euskaldunekin.

Laborantza Ganbera Batera-ren aldarrikapenetako bat da. Laborariak aitzindari, horra! Zer gogoeta egiten duzu?
Laborariok eta ez direnak ere etsituta gaude Batera-ren aldarrikapenak ezin erdietsiz ari garelako. 10 urte borrokan, baina ez ditugu aldarrikapenak lortu. Hala ere, ezin dugu beste 10 urte berdin iragan. Baterak, guk laborariok oro har egin dugun gogoeta bera egin eta landu behar du. Guk hordagoa bota dugu eta Batera bultzatu dugu pixka bat bederen. Laborariok Batera-ren aitzindari gisa agertu gara. Orain bidea irekitzen eta sendotzen badugu, beste aldarrikapenentzako ere bide eta perspektiba berriak zabalduko dira. Egoera zaila da alabaina, baina esperantzari leiho bat irekirik bizi behar dugu.


Azkenak
Emisio gutxiko eremua behin-behinean etetea erabaki du Euskal Hirigune Elkargoak

Frantziako legebiltzarrean Errepublikanoek eta Batasun Nazionalekoek egindako zuzenketen harira dator erabakia. Zuzenketak onartu dituzte, eta, beraz, Euskal Hirigune Elkargoak emisio gutxiko eremua ezartzeko gastu ekonomikorik ez egitea erabaki du.


Birundaren aldeko manifestazioa egin dute Donostiako Parte Zaharrean barrena

Pasa den asteko "kaleratze ilegala" salatu dute hainbat herritarrek, ostiral arratsaldean.


Euskal Herriko II. Ekotopaketak egin dituzte asteburuan, garaiko erronkez eztabaidatzeko

Jauzi Ekosizialeko kideek antolatzen duten bigarren edizioa da. Euskal Herriko trantsizio ekosozialak "inoiz baino premia handiagoa" duela adierazi dute, "datozen aldaketa sakonen aurrean trantsizio justua nahi bada".


2025-03-31 | Ahotsa.info
Burlatako Gazte Asanbladak gaztetxearekin jarraitzeko akordioa iragarri du Udalarekin

Manifestazio jendetsu batek herriko kaleak zeharkatu ditu, Poliziaren gehiegizko dispositibo batek zainduta, gazteek kudeatutako guneen defentsan eta Gaztetxeak erasoen aurrean defendatzeko. Manifestazioaren amaieran, publiko egin dute iragarpena.


Bost urterako inhabilitatu dute Marine Le Pen, Europako Parlamentuko funtsak desbideratzeagatik

Parisko Auzitegi Korrekzionalaren arabera, 2,9 milioi euro desbideratu zituen Frantziako RN Batasun Nazionalak 2004 eta 2016 artean. Le Penez gain, alderdiko beste 24 kide ere errudun jo dituzte. Helegitea aurkeztuta ere, RNko buruzagia ezingo da aurkeztu 2027ko Frantziako... [+]


BDZk CAFi exijitu dio Israelekin harremanak mozteko, igandeko manifestazioetan

Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan egin dituzte manifestazioak. Israelek Palestinan egin duen eta aurrera daraman genozidioarekin kolaboratzen duten enpresei laguntza publikoa emateri uzteko eskatu diete Nafarroako Gobernuari eta Eusko Jaurlaritzari.


STEILASek eta LABek jakinarazi dute Hezkuntza Sailak bertan behera utzi duela gaurko deituta zuten bilera teknikoa

Hezkuntza Sailak EITBri azaldu dioenez, ikastetxe bakoitzean izan beharreko baliabideak batzar teknikoetan negoziatu partez, mahai negoziatzailean landu beharko lituzkete. Bihar eta etzi greba egingo dute EAEko ikastetxe publikoetako irakasleek.


Armen lobbyek (Euskal Herrikoak barne) gerrara eraman nahi gaituzte

Joan den ekainaren amaieran bukatu genuen Conversión de la industria militar en Euskal Herria para no fabricar más guerras (Armagintza industriaren moldaketa Euskal Herrian, gerra gehiago ez sortzeko) liburuaren lehenengo zatiak Gerra badatorrela! du izenburu, bertan... [+]


2025-03-31 | ARGIA
Iruña-Veleia afera argitzea eta ondarea ez suntsitzea eskatu dute Gasteizen

Iruña-Veleia auzia “behin betiko” argitzea eskatu dute martxoaren 30ean, Gasteizen egindako manifestazioan. Iruña-Veleia argitu, ez suntsitu plataformak aztarnategian egindako “txikizioak” salatu ditu eta Arabako Foru Aldundiaren ardura... [+]


2025-03-31 | Gedar
Etxebizitza-arloko arrazakeria salatu eta apirilaren 5ean mobilizatzera deitu dute hainbat kolektibok

Etxebizitza eskuratzeko orduan pertsona arrazializatuek eta migratzaileek jasaten duten bazterketa sistematikoa salatu dute Gasteizen, agerraldi baten bidez. Apirilaren 5ean Donostiara bertaratzera deitu dute, etxebizitza-eskubide unibertsalaren alde.


2025-03-31 | Usurbilgo Noaua
Zaintza eredua eraldatzeko ahalegin betean segitzen du Usurbilek

Usurbil herri zaintzaileagoa izateko lankidetzan ari diren herrikide, eragile eta erakundeen talde argazkia duzue albiste honi atxikitakoa. Larunbatean Sutegin egindako "Usurbil, herri zaintzailea" izeneko ekitaldian atera genuen. Norabide horretan herri hau egiten ari... [+]


Aitor Esteban EAJko presidente berriak batasunerako deia egin du alderdiaren IX. Batzar Nagusian

Kargua "ohore handiz, erantzukizunez eta apaltasunez" hartuko duela adierazi du Atano III.a pilotalekuan, 1.800 lagunen aurrean. Aberri Batzarrak Euskadi Buru Batzar berria osatuko duten zortzi kideak ere hautatu ditu.


GALek eraildako Xabier Galdeano oroitu dute Algortan 40. urteurrenean

Egin egunkariko zuzendaritzako kide eta langilea Donibane Lohizunen erail bazuten ere, Algorta jaioterrian egin diote oroimen ekitaldia, igande eguerdian. Bertaratutako lagun zein senitartekoek presente izan dute estatuaren indarkeriak hil zuela.


analisia |
Save the Children, saldu bonbak (II)

Historia errepikatzen dela idatzi zuen Marxek, “lehenik tragedia gisa, gero fartsa moduan”. Armagintzaren eta militarismoaren inguruan errepikapen hutsa ez, espiralean goraka doan buklea ari gara bizitzen, fartsatik asko duena, eta tragedian amaitzeko gero eta aukera... [+]


Eguneraketa berriak daude