Nola egin errenta aitorpena euskalgintza laguntzeko


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Lehenbiziko Euskarari zor zaiona kanpaina 2000. urtean egin zen. Oinarriak taldeak bultzatu zuen hasieran, eta ondoren AEK, IKA, Karrikiri, Euskal Kultur Elkargoa, Nafarroako Ikastolen Elkartea, Sortzen-Ikasbatuaz, CGT, ESK-CUIS, LAB, ELA eta STEE-EILAS elkartu zitzaizkion. Mikel Aldasoro, ekimenaren arduradunetako baten esanetan, "Nafar Gobernuak euskararenganako daukan politika okerra neurri batean zuzentzeko egiten da kanpaina". Aldi berean, politika horrek sortutako hainbat hutsune estaltzeko erabiltzen da jasotako dirua, urtero euskararen aldeko asmo bati lagunduz.

Ekimenean parte hartzeko, lehenik eta behin diru kopuru jakin bat sartu behar da Oinarriak-ek horretarako irekitako kontuan. Gero, errenta-aitorpena egiteko momentuan, azken emaitza ematen dutenean, euskararen aldeko elkarte bati egindako ekarpen hori kenkari berezi gisa agertzea nahi dugula esan behar da, "gobernuak betetzen ez duen hutsunea betetzeko", azaldu du Aldasorok. Horretarako badago laukitxo berezi bat, 585a. Errenta-aitorpena egiten duen bankuko langileari eskatu behar zaio Oinarriak-en kontuan sartu den kopurua laukitxo horretan adierazteko -norberak eginez gero, berdin-, eta diru-sarreraren ordainagiria aurkeztu.

Gerta liteke errenta-aitorpena egiten digun langileak oztoporen bat ipintzea. "Egiten ari garena erabat zuzena ez dela esan diezagukete »dio Aldasorok», baina horrelakoetan norberak erantzukizuna onartzen duela esan behar da". Langilea temati paratuz gero, behin eta berriro esan beharko zaio erabakia norberarena dela eta eskubidea dagoela halako zerga-eragozpenak egiteko.

Beste bide bat ere badago, errenta-aitorpena normal egin eta gero, zuzenketa egitea eska daiteke idatzizko agiri baten bidez, euskalgintzako erakunde bati ekarpena egin diogula azalduz eta dagokion ordainagiria aurkeztuz. Eskaeran, hala egitera bultzatu gaituzten arrazoiak azalduko ditugu halaber.

Gehienek aurrera egiten dute

Kanpainan biltzen den dirua, beraz, parte hartzen dutenen sakeletatik jasotzen da azken batean. Xedea, jakina, ekarpena egiten dutenek errenta-aitorpena egin ostean diru hori berreskuratu ahal izatea da, ordaindu behar dutenek gutxiago ordainduz, eta jaso behar dutenek gehiago jasoz.

Baliteke, ordea, Nafarroako Ogasunak errenta-aitorpen horiek aintzakotzat ez hartzea. Hala gertatuz gero, ekarpena egin duenak diru hori ez luke berreskuratuko. Mikel Aldasorok dioskunez, aldiz, hori ez da batere ohikoa izaten. "Guri, behintzat, oso jende gutxik deitu digu dirua ez duela berreskuratu esanez. Beti berrikusten dituzte aitorpen batzuk, eta estatistikaren arabera suerta liteke horietako bat gurea izatea, baina gehienak ontzat ematen dituzte". Dena dela, kanpainan esku hartzen dutenei garbi esaten zaie agian ez dutela dirua berriz jasoko.

Nora doa jasotako dirua?
Urtez urte, Euskarari zor zaiona ekimenak emandako sosak egitasmo bat indartzera bideratu dira. 2000 urtean, zati bat Udako Euskal Unibertsitateari eman zitzaion eta beste bat Sanferminetako peñei, jaietako egitarau elebiduna argitara zezaten, Udalak gaztelera hutsezkoa atera zuen eta. 2001ean, Oinarriak-ek bultzatutako Euskaraz eskubide osoz kanpainari lagundu zitzaion. Kanpaina hartan, euskaraz arreta ematen duten bulego, denda eta abarretan euskarri batzuk ipini ziren, euskaldunek ezagut zitzaten. 2002 euskarazko komunikabideen urtea izan zen. Batutako dirua Nabarra aldizkariaren, Euskalerria Irratiaren eta Berria egunkariaren artean banatu baitzen. 2003koa, azkenik, AEK-k eta Zabaldik etorkinak euskarari hurbiltzeko abiarazitako proiektua sustatzeko erabili zen.
2004an lortutako diruarekin zer egingo den ez da iragarri oraindik. Normalean, urteroko kanpaina aurkeztean esaten da aurreko urtean lortutakoa nora bideratuko den. Hori otsaila edo martxo aldean gertatuko da, errenta-aitorpena egiteko epea ireki baino hilabete bat edo bi lehenago.

Ia 300 lagunek hartu zuen parte iazko kanpainan
2004ko errenta-aitorpenean, 292 nafarrek egin zioten jaramon Euskarari zor zaiona ekimenean esku hartzeko deiari. Bakoitzak emandako diru kopurua desberdina da, baina normalean 30 eurokoa izaten da ekarpena. Iaz, 7.500 euro batu ziren modu horretan. Mikel Aldasorok adierazi digunez, jasotako diru kopurua 6.000-8.000 euro bitartean egon ohi da.


Azkenak
Protestak piztu dira Turkian, Istanbulgo alkate eta Erdoganen aurkari nagusia atxilotu ostean

Ekrem Imamoglu Erdoganekein lehiatzekoa da hurrengo presidentetzarako bozetan, CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoa alderdiaren hautagaitzara aurkeztu den bakarra baita. Ustelkeria eta "terroristekin kolaboratzea" egotzi diote, eta bere atxiloketaren ostean piztutako... [+]


Hezkuntza publikoko irakasleen greba egunak %75eko jarraipena izan du, sindikatuen arabera

Astelehen arratsalde-gaueko negoziaketa bilera luzearen ostean aurreakordiorik lortu gabe, EAEko hezkuntza publikoko irakasleak grebara deituak izan dira berriz ere; urtea hasi denetik bosgarren greba eguna izan da asteartekoa. Lanuzteek %75eko jarraipena izan dutela adierazi... [+]


Biktima gisa aitortzeko txostenak jaso dituzte Pasaiako segadan eraildakoen eta Rosa Zarraren senideek

Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.


Koordinakundea eratu dute, Bigarren Mundu Gerran deportatu zituzten euskal herritarrak ezagutarazteko

Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]


Israelgo kolonoek Oscar saridun palestinar bat jipoitu eta bahitu egin dute

No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal atxilo hartu du Israelek Zisjordanian, hainbat informazioren arabera. Bere inguru hurbilenak ez daki, ordea, non dagoen.


Brandt eta Gorvatxov, non zaudete?

Hitlerren armadak milioika sobietarren heriotza ekarri zuen Bigarren Mundu Gerran Sobiet Batasuna inbaditu zuenean. Gerra amaituta, Iosif Stalinen obsesioa zen Alemania eta Errusia artean babes herrialde-lerro bat osatzea; horra, besteak beste, Varsoviako Itunaren sorrera... [+]


Nafarroako Euskaraldiaren hamaikakoa, prest

Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez  Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]


Gasteiz Anitza sortu dute, auzoetako arazoak integrazioaren bidez konpontzeko

Hainbat kolektibo daude Gasteiz Anitzaren atzean. Egoera larrien aurrean "soilik poliziaren esku hartze gehiago" eskatzen duen eta "eskubideen urraketei entzungor" egiten dion ereduaren aurrean, beste praktika eredu bat egiteko saiakera dela adierazi dute... [+]


2025-03-25 | ARGIA
Kaleratze arriskuan dago 40 urtez elikadura burujabetza landu duen Bizkaigane proiektua

Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]


2025-03-25 | Euskal Irratiak
Giza-kate bat Baionan, arrazismoaren eta faxismoaren goititzearen kontra

Hirurehun bat pertsona hurbildu ziren jende katea osatzeko Marengo eta Pannecau zubien artean.


2025-03-24 | Garazi Muguruza
Desioa

Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]


Nazio askapena; arrazakeriaren eta faxismoaren kontrako antidoto bakarra

Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]


2025-03-24 | Emun kooperatiba
Gazteak eta euskara: oztopo errealak eta aukera berriak

Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]


Eguneraketa berriak daude